Filter
ChatGPT Digitoegankelijkheid: wordt dat nog wat?
Vorige week haalden we opgelucht adem. Bij geen van onze overheidsklanten was een arrestatieteam binnengevallen. Niemand had zelfs maar een boete gekregen. Op 23 september hadden alle overheidswebsites moeten voldoen aan de norm voor digitoegankelijkheid. Maar wetende dat op veel plekken de boel nog niet op orde was, hielden wij vorige week maandag onze adem in. Het viel mee. Of tegen…
Hoewel de wet zegt dat overheden vanaf vorige week digitaal drempelvrij moeten communiceren, blijkt ruim 71 procent van de overheidswebsites niet fatsoenlijk toegankelijk voor mensen met een beperking. In Nederland hebben 4 miljoen mensen een beperking die invloed heeft bij het gebruik van websites. Al die mensen struikelen in meer of mindere mate over digitale drempels. Dat valt niet mee.
Falend beleid?
Hoewel we in het publieke werkveld van online communicatie al jaren checken op goed leesbaar contrast voor kleurenblinden, lettervergroters voor slechtzienden en bijschriften bij illustraties voor voorleessoftware, blijkt het serieus voldoen aan de norm ‘WCAG 2.1, niveau A + AA‘ nog wel een dingetje.
Alleen de naam WCAG 2.1, niveau A + AA is al ingewikkeld. ‘WCAG’ staat voor Web Content Accessibility Guidelines. De guidelines zijn opgesteld door het World Wide Web Consortium (W3C), de breed erkende organisatie die bezighoudt met standaarden voor internet. Er zijn drie niveaus: A, AA en AAA. Daarvan zijn de eerste twee voor overheidswebsites verplicht.
Om te voldoen aan de norm moet je in het totaal 50 zogenaamde succescriteria afvinken. Technische punten, maar ook zaken die vooral over content gaan. De norm laat veel ruimte voor interpretatie en was tot en met eind mei alleen in het Engels beschikbaar. Begrijpen wat er staat en hoe het toegepast moet worden, is geen sinecure.
En dan ben je er met alleen het afvinken van die vijftig punten nog niet. Je moet daarna volgens een bepaald format een verklaring opstellen en publiceren. Ook dit proces is niet eenvoudig. De moed zal veel beheerders van overheidswebsites in de schoenen gezakt zijn.
Gestaag beter
Toch zien we dat de goede wil er is. Beheerders van overheidswebsites vinden het oprecht belangrijk dat hun websites door iedereen goed gebruikt kunnen worden. Digitoegankelijk staat op de agenda en de zaken die bij bestaande websites opgepakt kunnen worden, worden opgepakt. Maar het ontbreekt – naast kennis – vaak aan de tijd en de middelen om de norm helemaal toe te passen. Er moeten bureaus ingehuurd worden voor technische aanpassingen en niet zelden moeten er bergen content doorgevlooid worden.
Toch gaan we de goede kant op. Overheden leggen digitoegankelijkheid bij nieuw te bouwen websites tegenwoordig als harde eis neer. Ook wordt er anders met content omgegaan. En hoewel de norm complex is, begrijpen wij bouwers zo langzamerhand ook wat er nodig is. Wacht maar, die ’70% voldoet niet’ wordt gestaag minder.
En niet-overheidswebsites?
De overheid geeft het goede voorbeeld – of doet in elk geval haar best om een goede voorzet te geven. Ze moet ook wel. Het kan niet zo zijn dat je als slechtziende geen paspoort kunt aanvragen op de gemeentewebsite. Maar hoe zit het met online maken van een afspraak in een ziekenhuis, het kopen van een een paar sneakers of abonneren op een podcast?
De digitoegankelijkheidsregels gelden niet voor websites van zorginstellingen, webshops of apps in de App Store. En gebruik ervan is voor mensen met een beperking nogal eens een ingewikkelde aangelegenheid. Dat gebrek aan inclusiviteit is onsympathiek en buitengewoon onhandig. En waar het e-commerce aangaat: ook nog eens weinig zakelijk. Die 4 miljoen mensen vormen een interessante doelgroep.
Quick wins
De kwestie is best ingewikkeld. Maar digitoegankelijkheid kan ook in kleine stappen. Begin eens met het netjes toegankelijk maken van content door kopteksten in een goede hiërarchie te plaatsen, video’s te ondertitelen (daar zijn programmaatjes voor) of afbeeldingen te voorzien van een beschrijvende tekst.
Laat de bouwer van de site eens bekijken waar quick wins zitten. Waarschijnlijk kun je met niet al te veel geld en moeite al het één en ander rechtzetten. En tenslotte, neem digitoegankelijk als eis mee bij een nieuw te bouwen project.
Beter
Toen in mei 2018 de Algemene verordening gegevensbescherming (AVG) van kracht werd, was privacy ineens een hot item. Het leek even op een hype die misschien ook wel weer over zou waaien. Maar er is echt iets veranderd. Steeds meer mensen gebruiken deugdelijke paswoorden, persoonsgegevens laten we niet meer rondslingeren en verwerkersovereenkomsten zijn net zo gewoon als algemene voorwaarden. Kortom, iedereen is zich bewust van het belang en daarmee werd de wereld een stukje beter.
Zo gaat het ook met digitoegankelijkheid. Echt. Over een paar jaar weten we niet anders meer. Beter!
Over de auteurs
