Scrum: tips, modellen & werkvormen voor de perfecte sprint

Je team is al een tijd aan het scrummen. Jullie zijn aardig bezig, maar soms wordt de sprintcyclus wat eentonig. Weer een retrospective waarin je post-its plakt in de categorieën ‘wat ging goed’ en ‘wat kan beter’. In het team spelen af en toe dingen waar de teamleden lastig de vinger op kunnen leggen. Het lukt de productowner niet altijd even goed om de bedrijfs- en productstrategie met het team te bespreken. Herkenbaar? Dan zou ik zeker verder lezen.

Komt bovenstaande je bekend voor en ben jij scrummaster, productowner of teamlid? Dan is het Scrum Modellenboek (aff.) van Rik van der Wardt misschien wel iets voor jou. Het bevat 41 scrummodellen, slimme tools en tips voor een betere en leukere sprint.

Verbeteren van scrumevents

Van der Wardt besteedt aandacht aan elk scrumevent. Er zijn checklists voor de daily scrum, review, retrospective en sprintplanning. Deze checklists zijn goed opgebouwd en benadrukken de dieper liggende doelen van events.

Nexus & storypoints

Nexus is een van de methoden voor het scrummen met meerdere teams. Maar er zijn ook andere modellen. Met storypoints kun je de omvang van het werk relatief inschatten, om zo te kunnen plannen. Dat doe je met de opties planning poker en swimlane sizing, een uitgebreide en een verkorte variant. Let op: de verkorte vorm is wel minder grondig.

Productvisie en strategie aanscherpen

Ook voor agile leiders en productowners biedt het boek hulp. Hoe scrum je je strategie? Hoe manage je je backlog? En hoe ga je bijvoorbeeld als IT-team om met de balans tussen functionele en niet-functionele user stories? Het boek beschrijft een oefening om met het team alle user stories uit je backlog uit te zetten op de volgende twee assen:

• Klantgedreven – Technisch gedreven
• Verleden – Toekomst

Zo stel je heel bewust met je team vast hoeveel ruimte er moet zijn voor het wegwerken van technical debt of het in orde brengen van de basis. En of je voldoende werkt aan het realiseren van klantwaarde.

Productvisie: zo kom je daar

Een veelgestelde vraag is: hoe kom je tot een productvisie? Het Scrum Modellenboek is zelf gecreëerd door te starten met een productvisietemplate. Van der Wardt heeft met post-its alle vlakken gevuld en zo geconstateerd dat scrummasters scrumtheorie in de praktijk willen toepassen. Daarbij hebben ze ook behoefte aan handvatten, tools en templates. De inkomsten en kosten zijn overigens (grappig genoeg) niet gevuld, maar voorzien van de post-it ‘doet uitgever’.

Een ander model dat ik echt even wil noemen is SOAR. Het is een alternatief voor de aloude SWOT-analyse en bestaat uit de volgende elementen:

1. Strengths: Wat zijn onze krachten?
2. Opportunities: Waar vragen klanten en stakeholders om? Welke mogelijkheden kunnen we realiseren?
3. Aspirations: Welke ambities zijn voor ons het meest betekenisvol en geven ons energie?
4. Results: Hoe weten we of we succesvol zijn?

Je kunt het model gebruiken voor je strategie, maar zeker ook voor reflectie op je scrumteam. Ik faciliteerde laatst een retrospective waarin ik (te) kort stilstond bij ‘wat gaat goed’ en vervolgens focuste op ‘wat kan beter’. Het hardwerkende team vond deze aanpak te negatief. Misschien zou SOAR iets voor hen zijn.

Op leiderschap gaat Van der Wardt slechts beperkt in. Hij noemt situationeel leiderschap, maar de informatie die hij hierover geeft blijft wat summier. Als je hiermee aan de slag wil zou ik eerder modellen uit het boek Agile Managen van Mike Hoogveld gebruiken.

Werkvormen voor teamontwikkeling en samenwerking

Het is fijn dat het boek zich niet heeft beperkt tot agileprincipes en scrumevents. Een heel groot deel van de modellen richt zich op de ontwikkeling van individuen, maar vooral van het team. Dit wordt vaak wel specifiek en dus relevant gemaakt voor scrumteams. Als een team ruimte en tijd neemt voor reflectie, kan het groeien. Zonder te veel te verklappen, waar moet je dan aan denken?

• De teamrollen van Belbin (en dan vooral het met elkaar verkennen van die rollen)
• Het Johari-venster
• De verschillende leerstijlen van Kolb
• Drive van Daniel Pink

Het Cynefin-model is ook waardevol. Het legt teams uit dat scrum vooral geschikt is in een complexe omgeving. Ik vind dat dit filmpje dat goed uitlegt:

De modellen uit het boek zijn ook mooi aan elkaar te koppelen. Management 3.0 leent zich bijvoorbeeld uitstekend voor het managen van teams in een complexe situatie.

Missen er modellen?

De modellen die ik graag zelf nog toevoeg aan het lijstje hebben te maken met de scrumpijlers inspect & adapt en vormen een uitgebreidere toelichting op Kanban. Ook user story mapping van Jeff Patton en het daarbij gebruiken van een walking skeleton zouden aanvullingen kunnen zijn.

Vervolgens kun je je nog afvragen wélk model het meest geschikt is voor iets. Waarom kies je voor de Belbin-teamrollen? En niet bijvoorbeeld de tegenwoordig meer gebruikte kleurentheorieën zoals DISC of Management Drives? Waarom ga je voor Nexus als agile scaling-model en benoem je bijvoorbeeld SAFe niet om op grotere schaal IT-teams met elkaar af te stemmen?

Het perfecte bladerboek voor de scrummaster

Als gestructureerd persoon vraag ik me af hoe Van der Wardt gekomen is tot de keuze voor deze 41 modellen. Ook blijf ik zoeken naar de logica in de volgorde van de modellen. Ik heb hem niet gevonden. Maar als je je daar niet druk om maakt, dan is dit gewoon een hele set aan inspirerende modellen.

Visueel gemaakt

Elk model is visueel gemaakt, praktisch voorzien van tips en bevat een aantal verdiepende links. Sommige modellen zul je misschien al kennen uit een andere context. Zeker als je, net als ik, veel managementboeken verslindt en veel online zoekt naar nieuwe vormen voor je scrumevents.

Hoe diep ik dan ook al in de materie zit: het Scrum Modellenboek bood ook mij genoeg nieuws. Ik zal het boek zeker met alle scrummasters delen in de teams die ik begeleid. Maar nu ga ik eerst even een M&M-retrospective faciliteren. Bedankt dat je me op dat idee hebt gebracht, Rik van der Wardt!

Welke modellen mis jij nog in het boek? Laat het me weten in de reacties!

Over het boek

Titel: Het Scrum Modellenboek
Auteur: Rik van der Wardt
Uitgever: Boom Uitgevers Amsterdam
Jaar: 2018
Nummer: 978 90 2442 179 4
Mediatype: Boek, 192 bladzijdes
Prijs: €24,99
Bestellen: via Managementboek.nl (aff.)