Opvallende trends in mobiliteit: robots, energie & privacy

Technologische innovaties gaan sneller en sneller. Ook op het gebied van mobiliteit. Zelfrijdende auto’s worden steeds vaker getest. Maar hoe zit het dan met veiligheid? Zijn deze auto’s te hacken? En zijn we als mensen wel klaar voor deze snelle ontwikkelingen? De toekomst van mobiliteit nader bekeken.

Afgelopen week werd – voor het eerst buiten Silicon Valley – een Singularity University Summit georganiseerd in het DeLaMar theater in Amsterdam. Twee dagen lang liet een internationaal deelnemersveld zich bijpraten en onderdompelen in verschillende technologische innovaties.

In dit artikel ga ik dieper in op mobiliteit. Niet zo gek gekozen, want we zitten op de openingsdag nog geen 30 seconden in de zaal als dagvoorzitter Jim Stolze de openingsvraag stelt: “Wie is er vandaag met de Tesla hier naartoe gereden?” Mobiliteit komt aan de orde in de presentaties van verschillende sprekers, als één van de vier speerpunten (naast water, eten en gezondheid) van Singularity University Nederland.

Wie is er vandaag met de Tesla hier naartoe gereden?

Goedkopere energie & opslag van energie

Maar allereerst energie. Ramez Naam, auteur van het boek The Infinite Resource (aff.), neemt ons mee in de toekomst van energie. Schone energie wel te verstaan. Ondanks dat zowel wind- als zonne-energie nog steeds een klein aandeel hebben in de wereldwijde energieopbrengsten, zijn beiden in de afgelopen jaren exponentieel gegroeid.

Deze groei hebben we te danken aan een ongelooflijke kostenreductie. Denk je nog dat schone energie duurder is dan fossiele energie? Als gevolg van subsidies en innovatie (betere data en algoritmes) is de opbrengst van zonnepanelen en windturbines ontzettend verbeterd. Beschikbaarheid van zon en wind is nooit het probleem geweest, maar wel de kosten. Nu de kosten zo drastisch dalen en de opbrengsten stijgen, zie je een exponentiële groei ontstaan.

Denk je nog dat schone energie duurder is dan fossiele energie?

Dan de opslag van energie. Ook goed nieuws op dat vlak, want ook de batterijprijs daalt exponentieel en volgt dezelfde curve als die van zonne-energie. Met de huidige fluctuerende olieprijzen zet dat je, wat betreft mobiliteit, toch aan het denken (tenminste, als je dat nog niet deed) over elektrische auto’s.

Elektrische auto’s

Op dit moment zitten elektrische auto’s nog ver in de marge, als je kijkt naar het aandeel elektrische auto’s in het wereldwijde wagenpark (0,1%). Door de startprijs van 77.900 euro van het Tesla Model S, is deze fantastische auto nog niet voor iedereen weggelegd. Maar de meeste autofabrikanten zijn momenteel volop bezig met de ontwikkeling van ‘middenklasse’ elektrische auto’s, met een betere range (te danken aan een betere batterijcapaciteit) en een gunstige prijs.

Van het Tesla Model 3 (die net zo snel optrekt als een Porsche, maar dan met een middenklasse prijs) zijn al 300.000 auto’s verkocht in de eerste week na intekening. Dus nog voordat het model op de markt is, of iemand überhaupt een demo had gezien. Uniek in de automotive.

Maar wat als er binnen nu en een paar jaar een elektrische auto op de markt is, met een grote range én een prijs die onder de prijs van een Smart ligt? Dan zet de disruptie pas echt door. Volgens spreker Carlo van de Weijer, die in een inspirerende presentatie dieper inging op de toekomst van mobiliteit, is het over drie tot vier jaar geen vraag meer of je nog een gewone auto neemt, want een elektrische auto is dan veel goedkoper. Door die gunstige aanschafprijs is de voorspelling dat je over een aantal jaren voor 99 euro per maand een elektrische auto kunt private leasen. Exclusief brandstof, dat dan wel, maar elektriciteit kost dan bijna niets meer. Dat wekken we zelf wel op.

Robots & artificial intelligence

Robots zijn natuurlijk al veelvuldig te vinden in de productiehallen van de auto-industrie. Maar je ziet op het moment steeds meer autoproducenten investeren in IT om auto’s steeds slimmer te maken, met de zelfrijdende auto als grootste voorbeeld. Professor Maarten Steinbuch verwacht dat over tien jaar alle automodellen een autonome functie hebben. Hij vraagt zich af of onze kinderen over veertig jaar nog wel zelf mogen autorijden, of dat dit wordt gezien als te gevaarlijk?

Door het toevoegen van kunstmatige intelligentie zijn robots steeds beter geworden in het begrijpen van dingen. Zagen ze tot twee jaar geleden alleen objecten, tegenwoordig kunnen ze de objecten duiden. Niet geheel onbelangrijk, om het verschil tussen een peuter en een paaltje te kunnen ‘zien’. Een enorme doorbraak, waarvan de mens niet had gedacht dat dit mogelijk zou zijn. In die zin is de autonoom rijdende elektrische auto eigenlijk de eerste robot die je ziet.

Privacy

Handig, om op afstand via jouw autonoom rijdende elektrische auto te zien dat je bent vergeten je voordeur dicht te doen. Maar dit betekent dus ook dat iemand anders dit kan zien. Of, dat iemand anders, met jou en je kinderen aan boord, op afstand jouw auto kan besturen. Geen science fiction, denk maar eens aan de gehackte Jeep Cherokee. Het inzetten van blockchain als manier om toegang te regelen zou een goede optie kunnen zijn, alus Melanie Swan.

Nu auto’s steeds meer een soort iPhones op wielen zijn of worden, speelt het issue privacy volop. Hoe beveilig je auto’s? Volgens cybersecurity expert Karen Elazari is het verstandig om te gaan samenwerken met hackers om eventuele beveiligingslekken te ontdekken. Wederom weer Tesla als voorbeeld, zij namen hun auto mee naar Defcon om hackers de auto te laten ontdekken en hen te belonen voor het vinden van beveiligingslekken.

Wie is eigenaar van de data?

Volgens Carlo van de Weijer is de grote vraag wie toegang heeft tot de data die de nieuwe generatie ‘slimme’ auto’s genereren. Ben jij als bestuurder eigenaar van de data? Of is dat de autofabrikant? De garage waar jouw auto in onderhoud is? Of de leasemaatschappij? Misschien helemaal out of the box, maar wat nou als je gratis kunt rijden, in ruil voor de toegang tot jouw data?

Prachtige nieuwe ontwikkelingen, maar is de mens er al klaar voor?

Hierboven schetste ik enkele nieuwe ontwikkelingen op het gebied van mobiliteit. Nieuwe ontwikkelingen gaan vrijwel altijd gepaard met weerstand. Als je Uber weleens hebt gebruikt, dan ben je fan. Als consument is het fantastisch, maar het zet wel een industrie volledig op zijn kop.

Yuri van Geest deelde met de zaal het filmpje waarin hij zat (zat, dus niet reed) in een zelfrijdende Audi RS7 op het circuit. Je moet ermee leren te dealen om volledig te vertrouwen op de techniek. Zijn we hier wel klaar voor? Of moeten we vooraf heel erg aan het idee wennen, maar is het na een paar rondjes normaal?

A human driver can have at most one lifetime of experience. A computer can have much more lifetimes experience.

We moeten dan misschien even aan het idee van zelfrijdende auto’s en de touwtjes uit handen geven wennen, maar er zitten ook voordelen aan, zoals professor Hod Lipson het verwoordde: “A human driver can have at most one lifetime of experience. A computer can have much more lifetimes experience.”