Online community: 5 stappen om een beweging te starten

Een online community opbouwen kan een goede strategie zijn om interne samenhang in jouw bedrijf te bevorderen. Maar dat gaat niet zomaar. Menselijk gedrag, techniek, communicatie en motivatie spelen een rol bij het verleiden van mensen om zich aan te sluiten bij jouw online community. Door de community te zien als de start van een beweging, kun je makkelijker insteken op het gevoel en de intrinsieke motivatie van een grote groep mensen. Een beweging kan de urgentie van het vormen van een online community sterk vergroten.

Een beweging of ‘movement’ is echter niet iets dat zich zomaar van boven laat opleggen. Gedrag beïnvloeden is niet vanzelfsprekend, het is juist een proces waar veel tijd en energie in gestopt moet worden. Deze vijf stappen helpen je een beweging te veroorzaken onder jouw doelgroep.

Stap 1: Een gezamenlijk doel stellen

Elke beweging start met een missie. Vaak hebben bedrijven een mission statement maar hebben werknemers geen idee wat deze inhoudt. Zorg ervoor dat je een doel of een missie opstelt die mensen aanspreekt, die concreet is. Een doel waar mensen samen naar toe kunnen werken. Een beweging zonder missie kan zich niet door ontwikkelen, omdat niemand weet in welke richting ze moeten gaan. Creëer een gedeelde context.

Wees kalm en ga ervoor

Iedereen kent de ‘Keep Calm & …‘-posters. Een tip om een gezamenlijk doel te formuleren is om de puntjes in te vullen voor jouw organisatie. Bijvoorbeeld: wees kalm en ben gastvrij, wees kalm en verhoog de omzet samen, wees kalm en geef je mening, wees kalm en verhoog je persoonlijke effectiviteit. Zo zijn er veel mogelijkheden, voor elke organisatie is er een mooie oneliner te bedenken. Dit is een goed begin van de beweging die je wil veroorzaken.

Voorbeeld uit de praktijk: bij een project bij de HEMA werd een beweging gestart met doel om de omzet te vergroten en de kosten te verminderen. De beweging begon vanuit de gedachte dat medewerkers heel goed weten waar wat verbeterd kan worden, welke nieuwe producten goed in het HEMA-assortiment zouden passen en dergelijke.

Deze doelen waren helder waardoor de medewerkers mensen wisten waar ze naartoe aan het werken waren. Door hen in teams met elkaar samen te laten werken, werden zij gemotiveerd om mee te doen. De doelstelling kon alleen gehaald worden door samen te werken. De organisatie had de werknemers nodig om het doel te halen. En dat werd ruimschoots gehaald doordat men zich verbonden voelde en online kon zien welk team de meeste originele ideeën/ nieuwe producten bedacht en waar veranderingen leidden tot kostenbesparing.

Stap 2: Ambassadeurs vinden

Een beweging moet uit mensen zelf komen. Zorg dat je mensen vindt die al voorstander en enthousiast zijn. Dit zijn de ambassadeurs van de beweging. Zij geloven in de doelstelling en voelen zich daarmee verbonden. Zij kunnen anderen aansporen ook mee te doen. Zorg dat je deze ambassadeurs dicht bij het project betrekt. Geef ze een belangrijke rol. Laat ze mee beslissen over de invulling van de community. Deze ambassadeurs geven het voorbeeld voor de rest van de doelgroep. Zorg dat deze ambassadeurs vanaf moment 1 zichtbaar zijn. De eerste volgers zijn cruciaal voor het verleiden van andere volgers.

Zie ook deze video. It only takes 1 follower:

Tip uit de praktijk: NS wilde dat machinisten energiezuiniger zouden gaan rijden. Door een online community te vormen waarop zij hun zorgen en successen konden delen, voelden de machinisten zich verbonden met elkaar, en met het doel. Om machinisten naar het platform te leiden, werden 30 ambassadeurs aangesteld die in hun regio het woord verspreiden. De boodschap was niet dat iedereen zich moet voegen naar het platform, maar waarom energiezuinig rijden leuk, goed en belangrijk is. De ambassadeurs trokken zo hun collega’s mee in hun enthousiasme en daarmee naar de online community. Door de ambassadeurs een grote te rol te geven in dit project, werd een beweging veroorzaakt en meldden mensen zich massaal online aan. Belangrijker: zij veranderden hun gedrag en gingen meer energiezuinig rijden.

Stap 3: Zorg dat het management ondersteunt

Het kost altijd de nodige moeite, maar juist sleutelfiguren als managers en bestuurders hebben grote impact op de groei van deelnemers aan een beweging. Als zij zelf laten zien dat het gezamenlijke doel ook voor hen van belang is, wordt de beweging serieuzer genomen. Doordat ook zij zich hiervoor inzetten, zullen werknemers de community serieus nemen en extra waarde hechten aan meedoen. Dat belang wordt extra benadrukt wanneer het management de tijd neemt om zichtbaar en actief online aanwezig te zijn. Het verhoogt vrijwel altijd, en in sterke mate, de participatiegraad van de deelnemers.

Tip uit de praktijk: Gebruik het woord ‘Samen’. Het management geeft het goede voorbeeld en verleidt haar werknemers zich aan te melden bij de community. Een belangrijk element om de motivatie van (aspirant)leden een duwtje in de rug te geven: gebruik tijdens de communicatie over het project regelmatig het woord ‘samen’. Uit onderzoek blijkt namelijk dat dit woord een belangrijke positieve prikkel voor ons brein vormt en de motivatie van medewerkers vergroot. Het geeft ons een goed gevoel. We willen verbonden zijn, ergens bij horen, mensen kunnen vertrouwen en samen toewerken naar een doel.

Stap 4: Uitbreiden met gelijkgestemden

Om de community uit te breiden, moet je op zoek gaan naar deelnemers met dezelfde achtergrond, interesse of ambitie. Mensen voelen zich prettig tussen gelijkgestemden. Zij voelen zich sneller verbonden als ze zich herkennen in de andere leden van de community. Alleen boodschappen vanuit het management sturen, de klassieke top-downcommunicatie, is niet genoeg. Het is veel leuker de gemotiveerde collega aan het woord te laten. Die laat zien vanuit een herkenbaar perspectief wat er voor de doelgroep in zit, en waarom iedereen mee moet doen.

Voorbeeld uit de praktijk: voor gemeente Lingewaard werd een community opgericht voor ouders, chauffeurs, beleidsmakers/ambtenaren, vertegenwoordigers van scholen en andere betrokkenen bij de vraagstukken rond leerlingvervoer bijzonder onderwijs. Aan alle deelnemers werd gevraagd om hun mening te geven over op hand zijnde bezuinigingen en de zoektocht naar alternatieven. Vanaf het begin werd, door de grote interactie binnen de community, duidelijk dat met name ouders zich sterk verbonden voelden met andere ouders binnen de community. Doordat zij tegen dezelfde problemen aanliepen en dezelfde belangen hadden verenigden zij zich als vanzelfsprekend. Maar ook de andere betrokken partijen roerden zich en sloten zich aan. In korte tijd was er sprake van meer dan driehonderd mensen die samen naar nieuwe oplossingen en andere vormen zochten voor dit bijzondere leerlingenvervoer.

Stap 5: Maak gedrag zichtbaar

Laat medewerkers zelf de waarde van de nieuwe online community ontdekken zonder het op te dringen, dat werkt meestal averechts. Vaak zijn het (een beperkt aantal) early adopters die anderen de weg wijzen, en dat heeft tijd nodig. Hoewel de beweging zich op haar eigen tempo ontwikkelt, kun je het proces versnellen door te laten zien wat er binnen de beweging gebeurt. Zorg dat toegang tot de community gemakkelijk aan te vragen is, en de opzet laagdrempelig blijft. Daarnaast moet iedereen makkelijk mee kunnen doen, zowel op pc als op mobiel of tablet. Laat zien wie zich al hebben aangemeld en waar zij mee bezig zijn. Kies je communicatiemiddelen zorgvuldig uit, en zorg dat deze zo goed mogelijk aansluit bij je doelgroep.

Praktijkvoorbeeld: bij een grote bank was de vraag hoe zij haar medewerkers wereldwijd meer verbonden met elkaar konden laten voelen. Door een online plek te creëren waar iedereen ter wereld makkelijk bij aan kon sluiten, werd een beweging gestart. Medewerkers werden in teams ingedeeld en moesten samen online opdrachten uitvoeren. Deze laagdrempelige online ontmoetingsplek zorgde ervoor dat iedereen mee kon doen, wanneer hem of haar uitkwam. Bovendien was direct bij binnenkomst zichtbaar wat de collega’s op dat moment online aan het doen waren. De status van opdrachten en verbindingen waren visueel direct zichtbaar, net zoals terugkoppeling vanuit de bank zelf. Door regelmatig aan de medewerkers terug te geven wat er met hun input werd gedaan, kregen zij inzage in en draagkracht voor de online community.

Wat zijn jouw ervaringen?

Bovenstaande stappen bieden een leidraad hoe je een beweging kunt veroorzaken die een online community kan versterken. Heb je een extra tip vanuit jouw ervaringen met online communities of het veroorzaken van een movement? Ik kijk uit naar je reactie!

Afbeelding intro met dank aan Fotolia.