Als robots kranten gaan maken, wie schrijft dan nog het nieuws?

Overal om ons heen zijn data, die we ook nog eens op steeds grotere schaal laten verzamelen en analyseren. Op termijn zouden computers en robots kunnen met die data zelf producten diensten kunnen creëren waar de mens niet meer aan te pas komt. Scott Smith, spreker op Media Future Week, is ervan overtuigd dat computers in de toekomst veel zullen gaan overnemen. Wat betekent dat voor de waarde van menselijke creativiteit en kennis?

Signalen van verandering

Scott Smith is een futurist en oprichter van Changeist, een lab, denktank en ‘studio om signalen voor verandering te identificeren’ en er betekenis aan te geven.

Scott heeft twintig jaar ervaring in het onderzoeken van sociale, culturele, technologische en economische trends en adviseert organisaties bij het bepalen van hun toekomststrategie. Waar gaat ‘het’ heen en wat zijn de opties voor het bedrijf om hiermee om te gaan?

Scott was de keynote speaker van dag twee van de Media Future Week, met een speech over de domesticatie van data. Hoe gaat dit de creatieve industrie veranderen en wat betekent dit voor de rol van creatieven?

Media Future Week

De Media Future Week is een ‘pressure-cooker’ week georganiseerd door iMMovator en elf deelnemende hogescholen. De beste studenten en docenten van diverse mediagerelateerde opleidingen (technisch, creatief, business) werken in vier dagen in multidisciplinaire teams aan cases uit het bedrijfsleven. Daarbij krijgen ze ondersteuning in co-creatiesessies en inspiratie uit speeches van (inter-)nationale topsprekers.

Computer gegenereerd nieuws

Dat computers op basis van data zelf producten en diensten maken is vandaag de dag al te zien. Scott noemde een voorbeeld van de berichtgeving rondom een aardbeving in Beverly Hills. De aardbeving zorgde voor veel nieuwsaandacht omdat het de eerste zware aardbeving sinds tijden was.

‘Created by the author’

Een van die nieuwsitems die online verschenen, was wel erg bijzonder: het was “written by an algorythm created by the author”: het bericht was automatisch geschreven op basis van de data die overheidsinstanties online hadden gepubliceerd. Het bleek een projectje te zijn van een journalist van de LA Times, en zorgde voor opschudding toen het gepubliceerd werd.

Exit junior reporters?

Met dit voorbeeld illustreerde Scott dat het schrijven van simpele berichten een taak kan zijn van machines op basis van opgeslagen informatie en feiten. Hetzelfde is ook toe te passen op sportberichtgeving en business reporting. Deze artikelen baseren zich vooral op cijfers en kunnen vooraf gemaakt worden door een format of syntax te programmeren en die in te vullen met de laatste data. Junior reporters verliezen hiermee dus eigenlijk hun meerwaarde.

Exit recensenten?

Maar je kan nog een stapje verder gaan. Boekrecensies zijn nu geschreven door reporters met jarenlange ervaring en gevoel voor verhalen. Met de Kindle kan je tegenwoordig heel makkelijk zien  welke passages in een boek populair zijn. Eigenlijk zou je met die gegevens al heel makkelijk een boekrecensie kunnen maken met de mooiste passages van het boek erin.

Computer generated newspapers

Waarom zouden robots de hele krant eigenlijk niet kunnen schrijven, vroeg Scott zich verder af. Hij laat een voorbeeld zien van een robot (FOMO) die dat al kan. Het is een groot apparaat op wielen dat informatie verzamelt en verwerkt tot een krant en is al operationeel op events.

Je persoonlijke krant

Een ander voorbeeld is van The Guardian. Hun experiment “The long good read” is een persoonlijke krant die één keer per week gemaakt wordt op basis van gegevens (comments, cookies, keywords, browser info) die over jou verzameld zijn. Nog sneller en intelligenter is #Open001. Deze machine kan binnen één uur een krant uitspugen op basis van je voorkeuren.

Exit auteurs?

En hoe zit dat eigenlijk met, jawel, romans? Er is wetenschappelijk onderzoek gedaan waarin verschillende boeken geanalyseerd zijn op leessnelheid, stijl, gevoel, verrassing etc. Op basis van die resultaten is een formule ontwikkeld die boeken succesvol kan maken. “Data is eating its way up in the creativity chain”, concludeerde Smith omineus.

Digitaliseren van menselijke creativiteit

Waar de informatieketen vroeger begon bij de waarnemer – die gebeurtenissen observeerde en doorvertaalde naar een artikel – en via de editor zijn weg naar de consument vond, zie je nu dat informatie via een sensor, naar elk soort filter, op elk soort device terechtkomt.

Dat is vrijwel zonder enig vorm van menselijke interventie, behalve dat het filter of script door een mens is geschreven. Menselijke creativiteit wordt daarmee eigenlijk gedigitaliseerd. Een andere context waarin we veel data vastleggen en distribueren naar verschillende devices, is sport. Denk daarbij niet alleen aan sportstatistieken in een app, maar bijvoorbeeld ook aan een alertshirt met sensoren, waardoor je letterlijk kan voelen wat de spelers voelen in een wedstrijd.

Data feedback

Het verzamelen van data zorgt voor een steeds nauwkeurigere en slimmere routing van informatie. De verzamelde data over jouw voorkeuren zorgen ervoor dat diensten je aanbevelingen kunnen doen, bijvoorbeeld. Gebaseerd op je eerdere gebruik kunnen ze je aanraden welke muziek of films je leuk zal vinden. Waar dit een paar jaar geleden nog als Science Fiction klonk komt het nu al steeds dichterbij. We hebben bijvoorbeeld al verschillende devices die je commando’s kan geven en die ook met elkaar kunnen praten.

Natuurlijk en onzichtbaar

Computer generated creativity zijn bijvoorbeeld de artikelen gegenereerd door formules, toegepast en functioneel. Denk aan de animaties voor films zoals Lord of the Rings. Iedereen weet dat de films door computers tot stand zijn gekomen, maar dat zorgt juist voor toegevoegde waarde in de film en is daarom geaccepteerd. Computer augmented work/life zijn diensten gebaseerd op data die er gewoon zijn. Je vraagt je er verder niets over af, het is natuurlijk en onzichtbaar.

Wat betekent het digitaliseren van creativiteit voor de menselijke input?

De vraag is wat we ervan vinden dat computers op basis van data creatieve producten kunnen genereren. Moeten we het tegenhouden en de machines vernielen, omdat ze steeds meer activiteiten van ons overnemen? “Nee,” zei Scott daarover, “want data kunnen bijvoorbeeld mooie dingen bieden, zoals zelfrijdende auto’s waardoor mensen die niet meer kunnen rijden toch met een auto zich kunnen verplaatsen.”

Meer dan data optellen

Scott is overtuigd dat machines ons niet helemaal zullen gaan vervangen, want er komt meer kijken bij storytelling dan het verzamelen en weergeven van data: “Creative Storytelling and weaving of narrative are still human skills”. Zaken als kennis over cultuur, gemeenschappelijke ervaringen, emotie en gevoel, dat kan een computer simpelweg niet genereren.

Bovendien zie je dat machines het ook niet altijd juist hebben. Het extraheren van data en er betekenis aangeven is iets dat mensen moeten doen: “Data is only the starting point”. Met de data die door computers verzameld en geanalyseerd worden kunnen we wel bepaalde werkzaamheden effectiever uitvoeren en ons richten op nieuwe diensten of andere activiteiten.

Computers kunnen geen boeiende verhalen kunnen schrijven

En nog belangrijker: “Innovation shouldn’t only be equated with technology”. Nieuwe technieken en data verzameling zijn prachtig, maar als mens moet je je afvragen wat het betekent. Hoe kan je een nieuwe techniek toepassen ‘in real life’? En belangrijker nog: hoe maak je van een stapeltje data een pakkend verhaal? Dat is iets wat computers niet van ons kunnen overnemen.

De menselijke creativiteit zal van toegevoegde waarde blijven, is de conclusie van Scott.