5 hardnekkige UX-mythes: waarom moeten we er vanaf?

Wie kent ze niet: van die handige vuistregels om het succes van je app, website of intranet te garanderen. Hardnekkige, ongeschreven regels die niet altijd (meer) opgaan. Om daar voor eens en voor altijd mee af te rekenen, leek de start van het nieuwe jaar mij een mooi moment voor een opfrisser. Daarom de vijf meest gehoorde UX-mythes van afgelopen jaar op een rij.

Mythe 1: De homepage is de belangrijkste pagina van de website

Marketing- en communicatiespecialisten, usability experts, webdesigners en ontwikkelaars. Allemaal benaderen we de homepage nog vaak als één de meest waardevolle pagina’s van de website. We besteden veel tijd aan het ontwerpen van de ideale homepage – de pagina’s die volgen zijn minder boeiend en relevant. Waarom?

We gaan ervan uit dat de bezoeker binnenkomt op de homepage en vandaar verder wordt geholpen om zijn of haar taak te voltooien. Belangrijk dus om er voor te zorgen dat hij of zij haar weg kan vinden, absoluut. Het resultaat is alleen vaak dat we teveel doelstellingen willen verwezenlijken via het design van de homepage. Terwijl een bezoeker eigenlijk helemaal niets geeft om de homepage. Sterker nog, een bezoeker wil helemaal niet op de homepage zijn, zegt ook Gerry McGovern in zijn artikel the decline of the homepage.

“More and more customers are going straight to specific pages on your website, rather than the homepage. People don’t vaguely browse on the web. When was the last time you arrived at Google and said to yourself: “I just don’t know what to search for. Someone give me a word.” As web usage matures, it becomes more specific.” – Gerry McGovern

Vergelijk je homepage met de lobby van een hotel

Jared Spool gebruikt een mooie analogie in zijn podcast waarom de homepage eigenlijk de minst belangrijke pagina is van je website: je kunt de homepage van je site het beste vergelijken met de lobby van een hotel. Wanneer je naar een hotel gaat, is de lobby niet de belangrijkste ruimte in het hotel. Na een lange, vermoeiende vlucht, wil je zo snel mogelijk naar je slaapkamer, je opfrissen in de badkamer of wat te eten regelen. Waar je niet wilt zijn, is de lobby van het hotel, het zijn de andere ruimtes in het hotel die er toe doen en een indruk achter zullen laten. Je bent alleen in de lobby, omdat je iets anders wilt regelen.

Om McGovern nog maar eens aan te halen, ook de websitestatistieken bevestigen the decline of the homepage. Het (zoek)gedrag van gebruikers is de laatste jaren flink veranderd, waardoor de homepage steeds minder page views krijgt. Ontwikkelingen als de long tail en search versus browse zorgen ervoor dat veel bezoekers de homepage tegenwoordig simpelweg overslaan. Het mag dan ook duidelijk zijn dat een homepage een gebruiker helpt om zijn weg te vinden, maar daarmee zeker niet de belangrijkste pagina is van je website. Behandel dus elke (landings)pagina alsof het je homepage is.

Mythe 2: Een goede zoekfunctie maakt navigatie overbodig

Met de populariteit van Google, groeit ook de populariteit van de zoekfunctie bij de ontwikkeling van een website of intranet. Vanuit de gedachte dat gebruikers steeds beter begrijpen hoe search werkt, wordt een goede zoekfunctie vaak aangedragen als (de) oplossing voor navigatieproblemen.

Hoewel gebruikers wel standaard de search zullen gebruiken om bijvoorbeeld een boek of een dvd te bestellen via bol.com, scannen gebruikers een website gewoonlijk eerst op relevante termen of zoekwoorden. De search komt pas in beeld zodra een bezoeker zijn of haar term niet kan vinden in de navigatie. Zegt ook Jared Spool. Tot zover lijkt die zoekfunctie dus zo slecht nog niet, toch?

Mensen zijn beter in herkennen dan graven in het geheugen

Klopt. Waar het vooral om gaat, is dat navigatie belangrijker is dan de zoekfunctie. En visa versa: de zoekfunctie verbetert ook, wanneer er kwalitatief goede navigatie beschikbaar is. Gerry McGovern schrijft hier ook over in zijn artikel navigation is more important. De reden? Mensen zijn beter in het herkennen van dingen dan het terug halen van informatie uit het geheugen. Eén van de basisprincipes die Jeff Johnson onderstreept in zijn artikel over perceptie en cognitie op UXMatters. Het is nu eenmaal een stuk makkelijker én vooral ook sneller om op een link te klikken, dan spontaan de juiste zoekterm te bedenken.

Een zoekfunctie draagt dus bij aan de vindbaarheid van informatie. Maar is absoluut niet zaligmakend. Zeker: hoe groter de website, des te belangrijker die zoekfunctie wordt. Het is onmogelijk om alles op te nemen in je navigatie. Maar de fundering van een goede site is en blijft de navigatie.

Mythe 3: Alle pagina’s moeten binnen 3 klikken bereikbaar zijn

De 3-klik regel. Eén van de bekendste (onofficiële) regels van het web. Helaas hoor ik hem toch nog regelmatig voorbij komen. Veel mensen hebben inmiddels wel meegekregen dat deze regel niet altijd op gaat. Maar om ervoor te zorgen dat deze mythe niet wordt vervangen met een 4-kliks óf 5-kliks regel, voor de zekerheid toch even wat feiten op een rij.

In tegenstelling tot wat de 3-klik regel beweert, verlaten bezoekers je website echt niet wanneer ze na drie klikken niet de juiste informatie vinden. Sterker nog: onderzoek van UIE toont aan dat de hoeveelheid kliks helemaal geen invloed heeft op de tevredenheid van de bezoeker of het succes van je website. Ook usability-goeroe Jakob Nielsen onderstreept dit in zijn onderzoek prioritizing usability.

Het gaat om het gemak waarmee je navigeert

Waar het dan wel om gaat? Het gemak waarmee je navigeert. Een constant spoor van goed gelabelde links die de gebruiker bij elke klik weer een stapje dichter bij zijn doel brengt. En de bezoeker dus bij elke klik bevestigt dat hij op de juiste weg is. Dit wordt ook wel ‘the scent of information’ genoemd. Een idee van Jared Spool, waar hij al veel over heeft geschreven.

“The users coming to your site all have one thing in common: their animal instinct. When a user wants to find something on your site, they are on the hunt. Just like a fox in a forest, they’ll be most successful when they pick up a strong scent.” –
Jared Spool

Een praktische tip van Jared: maak gebruik van lange, beschrijvende links. Richtlijn? Zo’n zeven tot twaalf woorden per link.

Mythe 4: Beperk de keuzes in de menustructuur tot 7

Een vuistregel die veel wordt gebruikt bij het opstellen van de menustructuur van de website: beperk het aantal items in de topnavigatie of een dropdown tot maximaal zeven items. De reden? De wet van Miller: mensen onthouden niet meer dan zeven (plus of minus twee) onderwerpen in hun kortetermijngeheugen.

Bijzonder, zeker als je er van uitgaat dat de menustructuur van een website altijd beschikbaar is op de pagina. Gebruikers hoeven helemaal geen items te onthouden, en zijn dus prima in staat om een breder palet aan keuzes te verwerken. Wat niet suggereert dat het kortetermijngeheugen helemaal niet belangrijk is bij het ontwerpen van een gebruiksvriendelijke website.

Overigens een grappig detail: George Miller reageerde geschokt op de misinterpretatie van zijn theorie, waarbij hij in zijn reactie aangeeft dat de theorie niks te maken heeft met de wijze waarop mensen ‘geprinte tekst’ interpreteren. Kortom, het getal 7 is niet zaligmakend bij het ontwerpen van een nieuwe sitestructuur. Ook Jared Spool onderstreept dit in zijn artikel waarin hij de voordelen van een linkrijke homepage uiteenzet. Een concept dat de website gov.uk mooi in de praktijk heeft gebracht.

“The need for more transparency drives sites to add more links and as designers find creative ways to display all this rich information, users are finding the sites more useful. Link Poor home pages will become a thing of the past.” – Jared Spool

Mythe 5: design moet origineel zijn

Veel designers voelen de behoefte om bij elk project weer een nieuw, vernieuwend en origineel design neer te zetten. En eerlijk is eerlijk, ook ik val regelmatig in dezelfde valkuil. Want ook klanten worden blij van een nieuw, innovatief, wild of creatief idee. Terwijl het juist de bestaande, bij de gebruiker reeds bekende, eerder uitgebreid geteste design-patronen zijn die de perfecte basis vormen voor het concept van een website, intranet of app.

De juiste balans vinden tussen vorm en functie

Niet (te) origineel (willen) zijn: ik denk dat juist dat de kracht is van een goede UX-designer. De juiste balans vinden tussen vorm en functie. Weten welke bestaande patronen en design-conventies je hoe, wanneer en voor welk probleem kunt inzetten, zodat je het ontwerpproces sneller, simpeler en winstgevender maakt. En de eindgebruiker helpt met de beste oplossing voor zijn probleem.

En jij?

Bovenstaande lijst is een samenvatting van de mythes die ik afgelopen jaar voorbij zag komen in mijn werk. Maar er zijn er natuurlijk nog veel meer. Dus: welke UX-mythes hebben jullie het afgelopen jaar vaak gehoord?  En welke verwacht je in 2014 ook nog regelmatig te horen?

Foto intro met dank aan Fotolia.

Gertjan Melgers schreef dit artikel ten tijde van zijn dienstverband bij Sabel Communicatie. Mocht je naar aanleiding van de ideeën en kennis in dit artikel meer willen weten, dan beantwoordt Sabel Communicatie graag je vragen.