2014 en verder: wat brengt onze technotoekomst?

De herfstkleuren van het bos zijn betoverend. In een kleine groep hardlopers geniet ik met volle teugen van het landschap. Evy, mijn digitale coach, geeft me ondertussen aanwijzingen op basis van sensoren in m’n lichaam die alles monitoren. Dankzij een paar hartgeneraties, wat genetic engineering en een zwerm nanobots die continu m’n cellen repareert, ben ik zo sterk en gezond als toen ik 21 was.

Ik vraag Evy me toe te voegen aan het groepsbewustzijn, zodat m’n medelopers voelen waar ik ben en hoe ik me voel. Ik voel direct Paul die vlakbij me loopt met z’n hologramlichaam. Volgende keer, denk ik, moeten we eens naar één van die planeten gaan die ze zijn begonnen te koloniseren. Wie weet welke prachtige omgevingen daar wel niet op ons wachten?

2014 and beyond: traveling through times

Bovenstaand fragment is vrij gebaseerd op ‘A run in the forest’ van Paul van den Bosch, waarin hij een hardlooptocht in 2070 beschrijft. Het korte verhaal van de futurist en IT-schrijver is tekenend voor de rest van het boek ‘2014 and Beyond. Traveling through times’ van Second Sight.

Second Sight is een trendwatchingorganisatie die elk jaar een boek uitbrengt, waarin door kleurrijke en bondige visies van vele trendwatchers een blik in de toekomst wordt geworpen. Deze editie is bovendien verrijkt met een uitgebreide layar-app. Nabije toekomsten, verre toekomsten, onwaarschijnlijke toekomsten, maar altijd toekomsten met herkenning, omdat ze gebaseerd zijn op ontwikkelingen die in het heden zijn ingezet.

De digital lifestyle

Hoewel ‘2014 and Beyond’ een brede scope heeft – van voedsel, via design en mode, naar retail – staat toch één ding onvermijdelijk centraal: technologie.  Een technologie die alle aspecten van ons leven omvat en diep doordringt. Zoals Michael Tchong van Ubercool stelt:

‘There’s no trend more pronounced in society today than the Digital Lifestyle, or the marriage between man and machine.’

De futuroloog Ray Kurzweil is berucht om het feit dat hij stelt dat we in 2045 het punt van singulariteit, oftewel eenwording van mens en machine, zullen bereiken. Waarin vinden we deze digitale levensstijl dan terug? Tchong voorziet bijvoorbeeld robots die ons continu zullen bijstaan, tablets die ons kunnen identificeren via vingerafdruktechnologie en ons kunnen helpen koken door een recept hardop voor te lezen. Onze mobiele telefoons zullen deuren voor ons openen, de tv programmeren en ons eraan herinneren dat we nog moeten sporten.

Barbara van Veen van Leaders Against Routine schetst een toekomst waarin mensen holograms in huis hebben en onderwijs waarbij een leraar niet alleen heel beeldend vertelt over het leven op de savanne, maar waar zijn leerlingen door middel van ‘immersive gaming’ het leven van de leeuw aan den lijve kunnen ervaren.

En deze bovenmenselijke vermogens gaan nog veel verder. Denk bijvoorbeeld aan contactlenzen die je bionische ogen geven of je de mogelijkheid geven om alles te filmen (hallo Google Glass!) zodat je geheugen enorm uitgebreid wordt, de Britse miniserie Black Mirror laat dat mooi zien. Of stel je handschoenen voor die RSI voorkomen en ervoor zorgen dat je tien keer je vermogen kunt tillen. Letterlijk alles van het leven zal onder invloed komen te staan van het digitale. In de woorden van Jorgen Jedbratt van Kairos Future:

‘The digital content of today is almost everywhere and a step beyond, everything that can be digitalized, will be digitalized. [..]The changes are much broader than only mobile now. It is a D-shift [..]’

Enkele voorspellingen

Wat betekent al die technologie nu voor ons leven? Een greep uit de voorspellingen in het boek:

Er is geen verschil meer tussen virtueel leven en het echte leven

Er is geen ‘waarheid’ meer, feiten worden meningen en meningen worden feiten. Thimon de Jong van Trendsactive voorspelt dit als een enorme sociaal-culturele omkeer:

“As our world will get more complicated and uncertain, the demand for centainty and realness will result in new manifestations that builds apon factchecking, traceability and subjective news.”

Alles gaat veel sneller

Michael Tchoing van Ubercool voorspelt een enorme versnelling – een zogenaamde ‘time compression’ in hoe we onze dagelijkse dag gaan inrichten:

“Our days will be so packed with activity that we won’t have a minute to ourselves. That’s why mobile apps that plan our business and  leisure lives will become absolutely necessary. They will schedule your life 24/7 with business associates and friends, while tapping into our social networks to find useful events to attend.”

Relaties worden spontaner en gefragementeerder

Relaties zullen anders gedefinieerd worden, zo voorziet Barbara van Veen van Leaders Against Routine: meer spontaan, gefragmenteerd en minder gebonden aan fysieke omgeving. Bovendien kan in de toekomst het menselijk lichaam verrijkt worden met technologie, waardoor oorspronkelijke biologische eigenschappen er minder toe doen waardoor men de behoefte zal krijgen zich op een andere manier uit te drukken.

“You get to explore your talents in more directions and to further boundaries that ever. In one social group you can be the fearless and competitive sportsman, with the friends to enjoy it. In another group, the same person can develop his feminine side or inner child, and share that with likeminded friends. And can toss or sell those groups, when he outgrows that aspect. And if you’re still thinking that certain abilities need training, than realize this: an exoskeleton with a brain upload, brings so much more within reach.”

Nieuwe baankansen ontstaan

Op allerlei gebieden zullen nieuwe baankansen ontstaan. Farid Tabarki van Studio Zeitgeist voorspelt bijvoorbeeld:

“Since mass production is being replaced with mass customization there is going to be an enormous growth in micro-production. The second area is human well-being. The general standard of living will increase, creating growth in advising, coaching, caring, mentoring, doctoring, nursing, teaching and ‘generally enhancing capabilities’. The third category is about dealing with Earth big challenges.

Our planet is expected to carry a population of 9 billion in 2050. New forms of nutrition will have to be found, as well as carbon – efficient energy and economizing with water to meet the demand of such an enormous amount of people. New forms of mining can explore the earth’s crust and oceans will be farmed. Fourthly, new industries will emerge or come to fruition. Personalised journalism, social media coaching, cyber security and digital clutter removal are examples.”

Horizontaal & verbonden leven

Sander Verneman, het opkomend talent 2013 van Second Sight, voorspelt een toekomst van ‘horizontaal leven’, een wereld waarin alles met elkaar verbonden is in een continue uitwisseling tussen mens en product:

“It’s a place where peer networks replace hierarchical systems and the 3Fs (friends, family and fools) are more important than institutons. [..] Where you can buy things from, and sell things to your peers and where problems are solved by collaborating with the people. A society where passion and skills are more valued that a degree.”

Verandering is een feit

Is een dergelijke technotoekomst ver weg? Wellicht doen sommige zaken nog wat abstract en onrealistisch aan. Maar bedenk eens welke nieuwe technologie – social media, de smartphone (en -watch), het internet of things, augmented reality en ga zo maar door – de afgelopen jaren ons leven in zijn gerold.  Zoals Doron Hacmon, de directeur voor Liberty Global, de grootste kabelmaatschappij ter wereld, in een interview met Second Sight-oprichter Andrea Wiegman stelt:

‘We humans tend to underestimate the impact of things on the long term, and at the same time, we tend to overestimate the short term. Like Facebook or the Ipad. When it was new, people yelled “this is changing the world”. And then in a year it didn’t change the world, but five years later it did have a remarkable impact. The magnitude on short term is so overestimated. But on the long term change is a fact’.

Nergens worden de uitspraken van Hacmon meer duidelijk dan uit onderstaand filmpje:

Nazinderende visies

Toegegeven: ‘2014 and beyond – traveling through times’ is overwegend een positief en weinig kritisch boek, zeker in tijden waarin langzaam kritische geluiden rondom het gebruik van nieuwe technologie het publieke domein toetreden. Vragen worden er nauwelijks expliciet gesteld in het boek, maar dat is wellicht ook niet nodig. Die komen vanzelf wel bij je op bij het lezen van de beeldende beschrijvingen.

‘Komen we door technologie dichter of verder af van ons menszijn te staan?’ en ‘hoe kunnen we in al deze ontwikkelingen nog zelf aan het roer blijven staan’ of ‘als dit ons niet bevalt, is het dan tegen te houden?’ Stuk voor stuk vragen die door het Second Sight-boek wellicht slechts fluisterend worden gesteld, maar wel lang blijven nazinderen in je hoofd. En dat is precies wat nodig is. Want zoals de bekende technologiedenker Evgeny Morozov onlangs stelde in zijn lezing voor het Mediafonds:

“There’s nothing technological about technology. It’s all about concepts of ideology and morals behind the tech.”

Laat de visies die Second Sight voor ons schetst nog maar lang in je hoofd rondvliegen en nazinderen. En hopeljk staan we – wanneer deze visies realiteit worden – klaar met ideeën over hoe we willen dat een (technologische) samenleving in elkaar steekt, zodat we de technologie aan onze waarden en normen kunnen aanpassen.

Over het boek

Titel: 2014 and beyond – traveling through times
Auteur: Second Sight
Jaar: 2013
Prijs: €49,- (incl. Layar app)
Bestellen: via SecondSight

Foto intro met dank aan Fotolia