Filter
ChatGPT Open onderzoeksdata: innovation for life
Grondwaterstanden, kennis over arbeidsomstandigheden of databases over de voedingswaarde van levensmiddelen: je kunt het zo gek niet bedenken of we hebben het in huis bij TNO. Deze datasets zijn de uitkomst van uniek en gedegen onderzoek, samengesteld met een specifieke doelgroep en doelstelling. Eigenlijk jammer dat die ruwe data na publicatie van het advies op de plank blijft liggen en niet voor andere toepassingen wordt benut. Maar hoe stel je onderzoeksdata dan zo open dat iedereen er echt wat aan heeft?
Wij startten recent een project waarin we TNO-datasets online beschikbaar gaan stellen. En, om ons aan ons eigen openheidsadagium te houden, doen wij op Frankwatching verslag van dit avontuur, en nodigen wij je uit om met deze ontwikkeling mee te denken en te doen.
Het fenomeen open data
Het fenomeen ‘open data’ gaat over het openstellen van niet-persoonsgebonden gegevens die zijn verzameld of gegenereerd door (met name) de overheid. Deze data worden beschikbaar gesteld in een herbruikbaar en ‘machine readable’ formaat. Het openen van deze data wordt gedaan door de datasets gratis, of tegen verstrekkingskosten, beschikbaar te maken in open standaarden. Ze kunnen zo eenvoudig aan andere data worden gelinkt om hergebruikt te worden in handige apps en inzichtelijke visualisaties, zoals Visitory, Brugalarm en Rijksmonumenten.info. Veel van deze apps zijn ontwikkeld tijdens hackathons (bijeenkomsten waar developers, designers, data-eigenaren en andere geïnteresseerden bij elkaar komen om samen aan open dataprojecten en nieuwe apps te werken). Zo vond er recent nog een plaats in de Tweede Kamer.
Open data for life
Wat betekenen de open dataontwikkelingen voor TNO? Als publieke kennisorganisatie zien wij meerdere rollen voor onszelf weggelegd in open dataland. Wij adviseren onze afnemers hoe om te gaan met het fenomeen open data vanuit technisch, organisatorisch en maatschappelijke perspectief. Tegelijkertijd breekt bij ons het besef door dat we een schat aan onderzoeksdata in huis hebben die vele domeinen en disciplines omvat. Dit sluit aan bij de soms vurige discussie rond open onderzoeksdata. Het openstellen van onderzoeksdata bevordert innovatie en transparantie. Er kunnen nieuwe diensten worden ontwikkeld en academische inzichten tot stand worden gebracht op basis van het analyseren en combineren van datasets. Daarnaast kan open data ook leiden tot meer transparantie en beter beleid door scherpe analyses en inzichtelijke visualisaties.
Op de hackathon, die op 13 oktober in Worm in Rotterdam plaatsvindt, delen we enkele van onze datasets met programmeurs, ondernemers, datajournalisten en wellicht ook Frankwatchinglezers. En omdat ons nu eenmaal onderzoekersbloed door de aderen stroomt, zullen we het proces voor, tijdens en na de hackathon nauwgezet volgen en omvormen tot een open data lifecycle-model (zie afbeelding), dat inzicht geeft in de do’s & don’ts voor innovatieorganisaties die zich op het open data-pad begeven.
Lifecycle stap 1 & 2: identificatie en preparatie
TNO-data belandt echter niet zomaar op de hackathon. De eerste stap die wij moesten zetten was het identificeren van data-eigenaren onder onze bijna vierduizend collega’s, om ze vervolgens te voorzien van een spoedcursus open data. Samen met de open data-experts van Hack de Overheid en de ervaringsdeskundigen van de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed organiseerden wij een workshop waarin onze data-eigenaren konden leren van open data-experts op technologisch, beleidsmatig, juridisch, visualisatie- en informatievlak.
Enthousiasme & zorgvuldigheid
Opvallende gemene deler onder de deelnemers was dat ze het openstellen van data als een interessante kans zien om de data optimaal te benutten, en dat ze benieuwd zijn naar de nieuwe diensten die ermee ontwikkeld zouden kunnen worden door innovatieve ondernemers. Tegelijkertijd menen TNO’ers dat het openstellen van data uiterst zorgvuldig moet gebeuren. “We moeten de consequenties goed overdenken: onze datasets mogen niet op personen herleidbaar zijn, en de veiligheid van mensen mag nooit in gevaar worden gebracht”, was een statement dat veel bijval kreeg van de workshopdeelnemers.
Businessmodel: wat levert open data ons op?
Een ander punt dat aan de orde kwam tijdens de discussie rond het openstellen van overheidsdata is het businessmodel van open data. Wat levert het openstellen van data op voor TNO en voor de maatschappij die TNO ten dienst staat? De deelnemers zien voor TNO mogelijkheden om nieuwe inzichten, onderzoeksmogelijkheden en werkzaamheden te verkrijgen, en nieuwe contacten met relevante partijen buiten TNO op te doen. Volgens eurocommissaris Neelie Kroes kan het hergebruiken van met publiek geld verkregen data tot wel zeventig miljard euro per jaar opleveren. Wij beginnen in ons project klein, en bekijken wat het voor de biotoop in en om TNO kan betekenen.
En dan nu…
Dit artikel is de eerste in een serie over open TNO-data, waarin we verslag doen van onze zoektocht om TNO-data open te stellen en waardevol te maken. Dit doen we niet in splendid isolation. Heb je ideeën, vragen of ervaringen die je met ons wilt delen, of zie je mogelijkheden om aan te sluiten? Wij praten, hacken of co-creëren graag met je verder, bijvoorbeeld op de hackathon op 13 oktober in Worm in Rotterdam.
Over de auteurs
