Zoeken in webshops: 5 eenvoudige tips voor succesvolle facetnavigatie

Stel je bent een online aanbieder van een groot scala aan producten of diensten. Hoe zorg je ervoor dat iedere bezoeker snel en gemakkelijk het gewenste product vindt? Wat dit zo lastig maakt, is dat je van te voren niet weet wat de meest belangrijke zoekcriteria zijn voor een bezoeker. De eerste bezoeker wil bijvoorbeeld een broek van het merk Diesel, de tweede bezoeker zoekt speciaal een rode broek, terwijl een derde niet meer dan €50 euro wil besteden. Drie verschillende zoekcriteria, die eigenlijk even belangrijk zijn.

Facetnaviatie: zoekhulp via criteria

Een zeer geschikte en steeds meer toegepaste vorm om dit probleem de hand te bieden, is de zogenaamde ‘facetnavigatie’ (ook wel filter genoemd, selectiemenu, faceted navigation, guided navigation of faceted search). Alle mogelijke criteria worden aangeboden en de bezoeker kan zelf aanklikken wat hij relevant vindt. Alleen de producten die relevant zijn voor de bezoeker worden getoond . Klinkt goed. Maar daarbij is het natuurlijk wel belangrijk dat de juiste criteria in de navigatie worden geboden en alles een beetje lekker werkt. Daarom een aantal praktische tips voor een goed werkende facetnavigatie.

1. Plaats de facetnavigatie links of boven in beeld

Er zijn een aantal belangrijke redenen om facetnavigatie niet rechts, maar links of eventueel bovenin te plaatsen:

• Bezoekers lezen van boven naar beneden, van links naar rechts. De kans dat een facetnavigatie goed wordt gezien, is dus groter links bovenin.
• Omdat de meeste websites hier al goed rekening mee houden en de navigatie links of bovenin plaatsen, is dit ook de plek waar de meeste bezoekers het zullen verwachten. Maak gebruik van deze webconventie.
• Plaatsing in de rechter kolom vergroot de kans op banner blindness: bezoekers bekijken het element niet omdat ze het als reclame interpreteren.

Op de website van de Bibliotheek.nl  bestaat het risico dat bezoekers de facetnavigatie rechts over het hoofd zien.

2. Laat zien hoeveel resultaten er per criterium zijn

Voor een bezoeker is het heel prettig als hij kan zien hoeveel resultaten de selectie van een bepaald criterium oplevert. Als het erg veel resultaten zijn, kan hij alvast nadenken over een extra criterium dat misschien een gerichter resultaat oplevert. Als het geen of te weinig resultaten oplevert, dan weet de bezoeker dat meteen zonder te hoeven klikken.

Een goed voorbeeld op www.neckerman.nl: stel ik zoek een vakantie in Spanje. Ik overweeg een appartement of huisje, maar wil ook voor luxe gaan. Ik zie dat er alleen al 142 appartementen zijn, maar ik zie ook dat er maar 21 vakantieresultaten met 5 sterren zijn. Ik bekijk eerst eens even welke resultaten de keuze van 5 sterren oplevert.

Bij het zoeken naar kinderkleding via www.villaverna.nl/shop kan het voorkomen dat ik voor niets klik, er is tenslotte geen indicatie hoeveel resultaten een bepaald facet oplevert.

3. Maak het mogelijk meerdere criteria binnen een categorie te kiezen

Denk er bij het samenstellen van de criteria goed over na of zoekcriteria elkaar uitsluiten of niet. Als ik op zoek ben naar een nieuwe partner, dan is dat in de meeste gevallen of een vrouw, of een man. Maar als ik op zoek ben naar een nieuw kledingstuk dan kan het best handig zijn om een aantal favoriete merken te selecteren, het liefste door direct op de merken te klikken die ik interessant vind.

Het is heel vervelend als de bezoeker geforceerd wordt 1 keuze te maken terwijl meerdere criteria binnen een categorie relevant zijn. Op www.funda.nl moet iemand die een huis zoekt en meerdere wijken overweegt, de wijken 1 voor 1 doorzoeken.

4. Geef duidelijke feedback over de selectiecriteria

Bij een beperkte facetnavigatie kan de bezoeker in één oogopslag gemakkelijk zien welke criteria hij heeft geselecteerd. Zodra de facetnavigatie echter langer wordt en niet meer in het geheel zichtbaar is zonder te scrollen, dan wordt het handig om de bezoeker feedback te geven over de gemaakte keuzes.

Hoe? Bij een aantal websites kiest men ervoor dit in het zogenaamde kruimelpad te doen. Ergens boven in het beeld ziet de bezoeker het pad dat hij heeft doorlopen. In de eyetracking onderzoeken die we doen, zien we echter regelmatig dat (zeker de minder ervaren) bezoekers het kruimelpad niet begrijpen of over het hoofd zien. Advies is dan ook om voorzichtig te zijn met kruimelpaden.  Toon liever een samenvatting van de criteria boven de facetnavigatie links, of als regel boven de zoekresultaten.

Op www.ahwijdomein.ah.nl krijgt de bezoeker feedback over zijn gemaakte selectie via het kruimelpad. In het bereiken van de minder ervaren bezoeker is dat geen handige zet.

Op www.babypark.nl valt wat af te dingen op de leesbaarheid van de feedback over de gekozen selectie (het contrast van de letters ten opzichte van  de achtergrond is erg laag), maar de positie boven de facetnavigatie is helder.

Strikt genomen biedt www.hema.nl ook feedback aan in het kruimelpad. Het kruimelpad is echter zo gepositioneerd en vormgegeven dat de selectie duidelijk zichtbaar wordt boven de producten.

5. Maak het mogelijk een subselectie weer te deselecteren

Verplaats je in de bezoeker, die via een aantal criteria dieper de database is ingedoken. Hij ontdekt dat de zoektocht niet heeft opgeleverd wat hij zocht. Het is dan van belang om op gerichte manier de zoektocht weer aan te kunnen passen, dus per gekozen criterium.

Cosmox maakt het mogelijk om bijvoorbeeld alleen boeken te tonen met een beoordeling van 5 sterren, heel handig. Maar stel dat de bezoeker besluit toch ook boeken met een mindere beoordeling te willen bekijken? Dit facet is niet langer zichtbaar in de navigatie en in de selectiefeedback (in het kruimelpad) is geen mogelijkheid dit facet te verwijderen, dus er zit niets anders op dan terug te gaan met de back-knop in de browser, of opnieuw te beginnen.

Alle tips op een rij

Facetnavigatie kan een bezoeker helpen een voor hem relevante doorsnede te maken van het gehele online aanbod, mits er aan een aantal voorwaarden wordt voldaan:

1. De facetnavigatie staat duidelijk zichtbaar in beeld (links van of boven het productaanbod)
2. Er wordt per criterium duidelijk gemaakt hoeveel resultaten het oplevert
3. Er kunnen meerdere criteria binnen een categorie gekozen worden
4. Er wordt duidelijke feedback gegeven over de gekozen selectiecriteria
5. Een (sub)selectie kan weer verwijderd worden

Heb je vragen over het gebruik van facetnavigatie of handige tips/goede voorbeelden, laat het dan zeker weten in een reactie!