De macht van Facebook

Met bijna 1 miljard leden en een aankomende beursgang in het verschiet is Facebook een zakelijke grootmacht geworden. Veel gebruikers vertrouwen hun leven dagelijks aan de site toe en brengen er vele uren door om dat van hun vrienden te bekijken. Tegelijkertijd vallen marketeers en reclamebureaus voor de charmes van de site en de mogelijkheden die het hen biedt om in ‘gesprek’ te gaan met hun fans. Maar Facebook komt regelmatig ook negatief in het nieuws.

Zo zou de site het niet zo nauw nemen met de privacy van haar gebruikers en beginnen de belangen van de adverteerder het zo langzamerhand te winnen van die van de gebruiker. Begint Facebook zo langzamerhand niet te machtig te worden? Dat is de vraag die internetjournalist Peter Olsthoorn probeert de beantwoorden in zijn nieuwe boek “De macht van Facebook“. We kennen Peter Olsthoorn natuurlijk als auteur van het succesvolle boek over die andere grote internetgigant: “De macht van Google” en de online magazines Netkwesties en Leugens.nl. Net zoals in zijn eerdere boek over Google analyseert hij op vlijmscherpe wijze de opmars en de huidige machtspositie van Facebook. Hierbij probeert hij het fenomeen Facebook vanuit alle mogelijke hoeken te belichten en gaat hij geen onderwerp uit de weg. Enkele onderwerpen die in zijn boek aan bod komen zijn o.a. de privacy problemen, de wijze waarop marketeers op Facebook de gunsten van jouw vriendschap proberen te verkrijgen en de rol die Facebook heeft gespeeld in het leven van terrorist Anders Breivik.

Dat privacygezeur ook

In zijn boek geeft Olsthoorn een goed overzicht van de manieren waarop gebruikers op Facebook hun leven delen met de rest van de wereld en de problemen die dit met zich mee brengt op het gebied van privacy. Ook vertelt hij uitgebreid over de strijd van ‘Europa’ tegen Facebook en de storm van kritiek die de 24 jarige rechtenstudent Max Schrems uit Oostenrijk ontketende door zijn persoonsgegevens op te vragen bij Facebook. De conclusie is dat transparantie en privacy op gespannen voet met elkaar leven op Facebook maar dat deze wedstrijd eigenlijk gelopen is. Een van Mark Zuckerbergs meest bekende uitspraken is niet voor niks “Privacy is dead, get over it”.

Merken lonken naar je vriendschap

In de hoofdstukken over marketing op Facebook wordt uitgebreid uit de doeken gedaan hoe merken op Facebook lonken naar je vriendschap. Voorbeelden van HEMA, Heineken, KLM, Vodafone en The Voice of Holland passeren de revue. De toon is hier wel enigszins genuanceerd aangezien de consumenten worden aangehaald als ‘doelwitten’ en ‘social klapvee’. Wel legt Olsthoorn duidelijk uit hoe consumenten worden ge-target aan de hand van hun profielinformatie. Ook vertelt hij over de waarde van een Facebook fan en de mogelijkheden voor marktonderzoek op Facebook. Toch is hij van mening dat marketeers door Facebook in de waan worden gelaten dat zij degenen zijn die de touwtjes in handen hebben.

“Facebook werpt ze de nodige kluiven toe, in de vorm van allerhande Open Graph-foefjes, onderwijl de deur op slot houdend naar de ‘Closed Graph’ – het richten van reclame – die het eigenlijke goud herbergt.”

Theo, ben je dood ofzo?

De ondertitel van het boek refereert naar het tragische verhaal van de 63 jarige Theo Tjoa uit Groningen en laat de keerzijde zien van de online vriendschappen op Facebook. Theo zat zeven weken lang thuis dood achter zijn PC met daarop open schermen van Facebook en Hyves. Ondanks dat Theo meer dan 300 Facebook vrienden had duurde het zeven weken voordat enkele van zijn ‘echte’ vrienden zo ongerust werden dat ze polshoogte gingen nemen bij het huis van Theo. Het wrange van het hele verhaal: enkele dagen daarvoor had een van de Facebook vrienden nog een bericht op zijn prikbord achtergelaten met de opmerking “Theo, ben je dood ofzo?“. Of zoals Olsthoorn het zelf mooi samenvat: “Theo was kennelijk in de sociale hiërarchie van Facebook en Hyves meer de stille genieter“.

Conclusie

Het boek is uiteindelijk een combinatie van veel feitelijke informatie over de werking van Facebook en opvallende nieuwsfeiten voorzien van een scherpe analyse en een kritische noot. Het boek biedt consumenten een realistische kijk op hun digitale leven op Facebook. Je merkt aan zijn schrijfstijl duidelijk dat Olsthoorn een echte (onderzoeks)journalist is. Af en toe schiet hij wel een beetje door in zijn kritiek op Facebook naar mijn mening. Voor de echte Facebook kenners zal er echter weinig nieuwe informatie staan in het boek. Dat neemt natuurlijk niet weg dat het wel een erg leuk boek is om een keer te lezen.

Het boek is verkrijgbaar in een paperback editie (14,95 euro) van 245 pagina’s. Het boek is tevens ook verkrijgbaar in een meer uitgebreide hardcover editie van 470 pagina’s met de ondertitel ‘Onweerstaanbaar’ (29,90). Op donderdag 26 april aanstaande vindt er naar aanleiding van het boek een debat plaats in de Waag in Amsterdam onder leiding van Peter Olsthoorn met de toepasselijke titel: De Macht van Facebook: Vriendschap naar de beurs.

Meer over het boek

Titel: De macht van Facebook
Auteur: Peter Olsthoorn
Uitgever: Elikser
Jaar: maart 2012
Nummer: 9789089544162
Mediatype: Boek (470 bladzijden)
Prijs: € 29,90
Bestellen via: Frankwatching (en andere sites)