iOs, Android, RIM: zijn hybride apps de oplossing?

Er zijn al veel artikelen geschreven over de populariteit van smartphones en de exponentiële toename van het dataverkeer die hierdoor veroorzaakt wordt. In dit artikel wil ik stilstaan bij de effecten die de huidige ontwikkelingen op het gebied van mobiele oplossingen hebben op zowel merken als ontwikkelaars.

Verdeeldheid in de markt

Toen wij in 2009 een analyse van het Nederlandse verkeer op ons platform deden, zagen we dat 40% van het verkeer afkomstig was van de Apple iPhone. Daarnaast waren er nog veel Nokia-toestellen die data consumeerden en verder de Samsung Omnia en de BlackBerry Curve.

Figuur 1: De top 10 van het Nederlandse verkeer dat langs het Momacplatform kwam in week 38 van 2009

Als we nu in 2012 eenzelfde analyse uitvoeren dan kunnen we constateren dat het mobiele landschap een enorme verandering doorgemaakt heeft. We zien dat de iPhone nog steeds voorop loopt qua dataverkeer, alleen is die 40% nu gezakt naar 19%. Daarnaast vertegenwoordigen de overige toestellen in de top 15 allen slechts 1 tot 5%. De restgroep daarentegen is gegroeid van 20% naar 54%.

Figuur 2: De top 10 van het Nederlandse verkeer dat langs het Momacplatform kwam in week 6 van 2012

Wat zegt al deze informatie ons? Er vindt een enorme versplintering in de markt plaats. Elke week worden er ruim 20 nieuwe toestellen uitgebracht waarvan de meeste draaien op Android OS. Dit is dan ook de reden waarom je relatief weinig Android toestellen in de top 15 tegenkomt. Er zijn zoveel verschillende Android-toestellen dat het moeilijk geworden is om met één specifiek toestel zoveel data te genereren om ervoor te zorgen dat deze wel in de top 15 voorkomt.

Apple, Android, RIM, WM7 of Bada?

Deze versplintering in de markt zorgt ook voor een strategisch vraagstuk binnen organisaties. De ontwikkeling van een iPhone app is vaak minder complex, omdat je te maken hebt met één fabrikant en één type toestel. Daarnaast is de marketingkracht van een iPhone app nog steeds relatief groot en ook is het vaak makkelijker om intern de ontwikkeling van een iPhone app te verkopen. Als derde onderdeel speelt ook conversie vaak nog een grote rol. De conversie die je behaalt met een iPhone app, o.a. door app payments die gemaakt kunnen worden, is vaak significant hoger dan de conversie die je bijvoorbeeld met een Android app behaalt. In een artikel op Iphoneclub.nl is zelfs te lezen dat iOS-apps vier keer meer opleveren dan Android apps. Echter, met alleen de ontwikkeling van een iPhone app bedien je dus slechts 19% van de totale markt van mobiele internetgebruikers.

De ontwikkeling voor Androidtoestellen, en dan eigenlijk met name voor tablets, wordt al een stuk complexer. Er zijn zoveel fabrikanten die Androidtoestellen ontwikkelen en de variëteit in toestellen en toestelspecificaties is dan ook inmiddels gigantisch te noemen. Voor Android apps is het vaak noodzakelijk om binnen één app drie varianten te ontwikkelen (low, medium en high) om zo alle toestellen optimaal te kunnen bedienen.

Om een substantieel deel van de markt te kunnen bedienen zou je als organisatie een iPhone-, Android- en, afhankelijk van de specifieke doelgroep die je zou willen bedienen, ook een BlackBerry-app moeten ontwikkelen.

Figuur 3: overzicht van de verdeling van het Nederlandse verkeer dat langs het Momacplatform kwam in week 6 van 2012 verdeeld over de verschillende platformen.

Drie apps ontwikkelen is relatief kostbaar en zeker niet voor alle organisaties weggelegd. Het nadeel van de ontwikkeling voor deze verschillende platformen, is dat je bijvoorbeeld van de iPhone-app slechts 20% kan hergebruiken bij de ontwikkeling van de Androidversie van de app. Dit houdt dus in dat  je voor een identieke app toch elke keer weer 80% extra moet programmeren om deze voor een tweede platform beschikbaar te maken.

Hybride apps

Voor deze organisaties kan het interessant zijn om een hybride app te ontwikkelen. Bij een hybride app wordt er als het ware een schil gebouwd waarbinnen de mobiele site geladen wordt. Er zijn organisaties die kiezen voor een 100% hybride app. Hiermee wordt de app-schil alleen gebruikt om de app in de app store aan te kunnen bieden en om de mobiele site te laden. Een voorbeeld van een dergelijke app is de app van Sp!tsnieuws. Links zie je de mobiele site en in het midden krijgen bezoekers eenmalig de mogelijkheid om de site te bookmarken. Op deze manier verschijnt er al een icon op het springboard van de telefoon waarmee de mobiele site geopend kan worden. Aan de rechterkant is de hybride app weergegeven, waarin de navigatie items bovenin de mobiele site zijn vervangen door een app navigatie onderaan het scherm.

Afbeelding 1: Screenshots van de mobiele site en de iPhone hybride app van Sp!tsnieuws

Een bekend voorbeeld van een iets meer uitgebreide hybride app is de app van Facebook. Binnen deze app wordt ook de mobiele site ingeladen. Het voordeel dat je hiermee bereikt is dat je flexibel blijft in de aanpassingen die je binnen de app wilt doorvoeren. Daar waar je met een native app elke keer een nieuwe update in de store of market moet indienen, kun je dit binnen een mobiele site in de browser aanpassen.

Afbeelding 2: Screenshots van de mobiele site en de iPhone hybride app van Facebook

Voor een app zoals Facebook is het van belang dat er functionaliteit zoals het uploaden van foto’s en video’s toegevoegd worden in de app. Ook de mogelijkheid van het weergeven van push notificaties is een belangrijke feature voor Facebook. In de mobiele browser is het niet mogelijk om deze functionaliteit toe te voegen. In de hybride schil die om de mobiele site gebouwd wordt is het wel mogelijk om deze app-functionaliteit toe te voegen.

Native elementen

Naast een 100% hybride app is het dus ook mogelijk om meer app-elementen toe te voegen binnen de schil die om de mobiele site ontwikkeld wordt. Hierbij kun je denken aan:

• Het personaliseren van de navigatie-items in het menu en de volgorde daarvan;
• De mogelijkheid om push notifications, ofwel alerts toe te voegen;
• De mogelijkheid om media, zoals foto’s en video’s, te kunnen uploaden;
• Embedded afspelen van video- en audiobestanden. Dit houdt in dat media-items afgespeeld kunnen worden binnen de mobiele site of app, zonder dat de mediaplayer van de telefoon geopend wordt.

Daarnaast is het ook mogelijk om designelementen op een andere wijze weer te geven in de mobiele site dan in de app. En natuurlijk kun je ook qua content variëren in datgene dat je in de mobiele site weergeeft en hetgeen je binnen de hybride app toont. De basis van de oplossing bestaat dus uit de ontwikkeling van een mobiele site die voor alle toestellen benaderbaar is. Daarnaast kun je per platform een native schil, al dan niet aangevuld met native en/of toestelspecifieke elementen, ontwikkelen voor de diverse mobiele platformen.

Voor- en nadelen van een hybride app

Voordelen:

• Kostenefficiënt
• Flexibiliteit
• Geen nieuwe versies
• Niet afhankelijk van de updatesnelheid van de gebruiker
• Meer actiematige content die je ‘on-the-fly’ kan toevoegen

Nadelen:

• Er is een internetverbinding nodig om de app te kunnen benaderen, omdat de mobiele site ingeladen dient te worden. Wel kan er gebruik gemaakt worden van smart caching waardoor eenmaal ingeladen content ook offline beschikbaar wordt. Iets wat voor een app, zoals die van Sp!ts natuurlijk erg belangrijk is, omdat hun doelgroep overal en altijd het nieuws wil kunnen lezen in de app. Door smart caching toe te voegen kunnen gebruikers van hun app, die op bepaalde locaties beperkt toegang hebben tot mobiel internet, wel de vooraf ingeladen content offline lezen.
• Je kan niet voor 100% gebruik maken van de toestelspecifieke functies en/of mogelijkheden. Je blijft op onderdelen ‘beperkt’ tot de mogelijkheden die de mobiele browser je bieden.
• Apple’s wegen zijn ondoorgrondelijk en zij hoeven in de basis geen opgaaf van reden te geven om een app af te keuren. Bij de ontwikkeling van een 100% hybride app is het risico net iets groter dat de app afgekeurd wordt. Naar mate er meer native elementen toegevoegd worden aan de mobiele app wordt de kans op afkeuring elk keer weer iets kleiner.

Tot slot

Ik weet dat dit onderwerp altijd zorgt voor veel discussie. Er zijn felle tegenstanders van dit principe die zeggen dat organisaties een native app of anders helemaal geen app moeten ontwikkelen. Echter, als organisatie is het vaak een lastige keuze. De investeringen voor de ontwikkeling van een native app zijn vaak substantieel hoger en, zoals eerder aangegeven, je kunt slechts 20% van de app hergebruiken voor de ontwikkeling van een app voor een ander platform. Ik ben heel benieuwd naar jullie mening hierover.