Het nieuwe visuele bookmarken: Delicious, Pinterest en Pearltrees

Social bookmarking maakt het mogelijk om links naar websites te bewaren, te organiseren en te delen met andere internetgebruikers. Voor mij was het lange tijd synoniem aan Delicious, de service die werd opgekocht en afgedankt door Yahoo. Nu zijn er nieuwe bookmarkingsites, die meer aandacht geven aan het visuele aspect. Wat hebben zij, dat Delicious niet heeft?

Voor de duidelijkheid: er zijn er veel meer dan ik hier noem. Populair zijn ook Digg, StumbleUpon, Reddit, om er een paar te noemen uit de Top 15. Opvallend is dat Twitter in die lijst op nummer 1 staat. Nu kun je Twitter volgens mij op allerlei manieren gebruiken, maar het opslaan en organiseren van favorieten is nu niet bepaald het sterkste punt. Ik kom hier later op terug.

Delicious: tags en stacks

De populariteit van Delicious heeft veel te lijden gehad door jarenlange stilstand onder Yahoo!-bewind. Het is nu in handen van AVOS Systems, van de bedenkers van YouTube. De interface van Delicious wijzigt geregeld op details. Soms is dit tot irritatie van gebruikers, die telkens moeten wennen aan de kleine veranderingen.

Het goede nieuws is dat de site er beter op wordt. In Delicious ken je nog steeds tags (trefwoorden) toe aan je links. Door een tag aan te klikken krijg je alle links te zien die er bijhoren. Klik je ergens een tweede tag aan, dan wordt die met de vorige gecombineerd. Zo kun je in een grote verzameling links snel inzoomen. Bijvoorbeeld: marketing –> Facebook.

Maar Delicious is ook visueel smakelijker geworden. Met stacks maak je doorkijkjes van je verzamelde webpagina’s, die je weer apart in de etalage kunt zetten. In de stacks worden afbeeldingen en stukjes tekst uit die webpagina’s getoond en de omschrijvingen die je eerder zelf hebt meegegeven. Voor het onderwijs kan dit een heel aantrekkelijke manier zijn om saaie lijstjes met links leven in te blazen. Een nadeel is dat je geen dynamische stacks kunt bouwen op basis van twee of meer tags: vitrines, die als het ware vanzelf meegroeien met je verzameling.

Pinterest: viraal en vrouwelijk

Pinterest is the hottest thing onder de social media: een stormachtige groei naar bijna 12  miljoen unieke bezoekers en een belangrijk nieuw speelterrein voor marketeers. Het aantal artikelen dat de afgelopen maanden al over de site circuleerde is groot. Daarom beperk ik me tot een samenvatting.

Pinterest is een samentrekking van ‘pin’ en ‘interest’. Het verzamelen van foto’s en video’s van websites in een of meerdere virtuele boards wordt kinderspel. Met de Pin It-knop in je browser is het nauwelijks meer dan knip en plak. Pinterest rangschikt alles automatisch in een smaakvolle presentatie. De link naar de website van oorsprong wordt bij elke pin bewaard.

Nieuwe pins vinden kan ook in Pinterest zelf: op de startpagina, door het volgen van andere Pinners of boards of door gericht te zoeken op één of meer woorden. Het systeem van volgen, ‘liken’ en  comments lijkt nog het meest op Twitter. Verwacht van die reacties niet teveel: veel verder dan “leuk”, “mooi” en “wil ik ook” gaan ze meestal niet. Pins van anderen – alles is openbaar – kun je kopiëren. En dat gebeurt op grote schaal: zo’n 80 procent van de aanwinsten bestaat uit repins. Daarmee lijkt Pinterest één grote kopieermachine en uitermate geschikt voor virale marketing.

De uitstraling van een chique online catalogus trekt vooral vrouwen aan: 80 tot 90 procent van de gebruikers is vrouw. Dat maakt het tot een sociaal medium met een eigen focus die zeer interessant kan zijn voor marketingdoeleinden. Pinterest is wel zeer Amerikaans. Een van de beginregels luidt dat er geen naakt getoond mag worden. In de praktijk is er wel wat decent bloot te vinden. Maar een zoekactie op ‘breasts’ levert toch vooral kippenborsten op. Andere ‘controversiële’ onderwerpen, zoals seks, drugs en Bin Laden zijn ook stijlvol vertegenwoordigd.

Hoe het zit met auteursrechten en hergebruik is nog een vraag die rijst. Pinterest lijkt daarin nogal ver te gaan. De voorwaarden maken onomwonden duidelijk dat uploads van eigen werk commercieel uitgebuit mogen worden. Inmiddels zijn de voorwaarden wat bijgesteld.

Pearltrees: het bomenbos organiseren en delen

Pearltrees is een nog vrij onbekende manier om bookmarks te organiseren. De social curation tool is drie jaar geleden gestart in Frankrijk. Met Pearltrees rijg je links als kralen aan vertakkingen van onderwerpen. Het lijkt op het maken van een boomstructuur of mindmap, die je zelf steeds verder uitbouwt. Een verzameling rond een onderwerp kun je vervolgens op allerlei manieren delen via Facebook, Twitter of e-mail. Je kunt ook samen met anderen werken aan zo’n Pearltree. Met de Pearler in je browser voeg je gemakkelijk nieuwe bookmarks toe, vergelijkbaar met de Pin It-knop bij Pinterest. Behalve het plaatsen op de juiste plek, wordt er niets extra gevraagd: een beschrijving of trefwoorden zijn niet nodig.

De interface van Pearltrees is sterk gebaseerd op Flash en dat maakt dat het even wennen is aan de navigatie: het openen, sluiten of verslepen van mappen of de handige previewfunctie bij muisover. Voor iPad is er een app ontwikkeld die de desktopversie naar de kroon steekt wat betreft gebruiksgemak.

Alles in Pearltrees is openbaar: als iemand een bookmark van jou overneemt krijg je daar een melding van. De zoekfunctie is drieledig: zoeken in je eigen account, zoeken in alle Pearltrees en zoeken naar andere gebruikers. Daarnaast is er een knop waarmee je verwante onderwerpen van anderen aan kunt boren.

Pearltrees heeft nog twee handigheidjes: de importeerfunctie voor Delicious bookmarks en de embedfunctie, waarmee je hele linkverzamelingen op een website kunt plaatsen. TechCrunch en Huffington Post maken van dit laatste al gebruik. Hieronder zie je een voorbeeld van alle links die ik recentelijk verzameld heb over Pinterest.

Kies wat bij jou past

Wat je gebruikt voor het organiseren van je bookmarks, is uiteindelijk toch een persoonlijke keuze. Pinterest bijvoorbeeld, draait helemaal om het visuele aspect en dat moet je liggen. Ik zie zeker mogelijkheden voor het maken van moodboards en het zoeken naar beeldassociaties die net naast het geijkte pad liggen. Ik vermoed dat Google erg blij is met Pinterest: de interpretaties die gebruikers meegeven aan afbeeldingen zullen de zoekmachine weer verder verrijken. Voor mezelf geloof ik het wel na een paar keer spelen met Pinterest: het is zoveel eye candy, dat ik er van ga gapen. Misschien gebruik ik het nog eens als ik een blauwe handtas zoek.

Het speelse karakter van Pinterest ontbreekt bij Delicious. Waarschijnlijk is het toevoegen van tags en een korte inhoud voor veel mensen een te hoge drempel. Als je die moeite er voor over hebt, dan is Delicious nog steeds erg handig. De presentatie is sterk verbeterd: met de stacks in Delicious zou je in principe ook een moodboard à la Pinterest kunnen maken.

Pearltrees is ideaal voor wie makkelijk in mindmaps denkt. Ik zie daar ook een nadeel in: een mindmap-relatie is altijd een verband tussen twee: van groot naar klein, of andersom. Meerdere verbindingen kun je alleen construeren met snelkoppelingen of door hele Pearltrees te kopiëren. Voorbeeld: <Marketing met Facebook> breng je onder in <Facebook>, <Facebook> breng je onder in <Social media>. Maar diezelfde <Marketing met Facebook> wil je ook bij het onderwerp <Marketing> terugzien. Bij Delicious is dit helemaal geen probleem, omdat je met meerdere tags de onderwerpen langs allerlei kanten uit een en dezelfde vijver kunt vissen.

De toekomst van bookmarking: Twillicious?

Twitter profileert zich de laatste tijd sterk als nieuws- en informatiemedium. Helaas onderbouwt de site dat niet met een prominente plaats voor de favorieten en een zoekfunctie voor de eigen (bewaarde) tweets. Een favoriet bevat meestal wel een paar kernwoorden of hashtags waarop je zou kunnen zoeken en die iets zeggen over de link in de tweet. Als je je favorieten zou kunnen verrijken met extra tags en een zoekfunctie, dan ben je er eigenlijk al: Twillicious.

Pearltrees heeft daar goed over nagedacht: met Twitter Sync wordt elke tweet met een link automatisch overgeheveld naar de drop zone in Pearltrees. Het kan nog gemakkelijker met hashtags: met #PT en #Onderwijs wordt de link direct geplaatst in de Pearltree Onderwijs. Wie weet, misschien is de social curation tool wel de volgende partij die door Twitter wordt opgekocht.

Zoveel smaken, zoveel mogelijkheden. Mijn artikel beschrijft niet alle details van de drie tools en ook lang niet alle bookmarkingtools die er zijn, dus aanvullingen zijn welkom. Als je je eigen ervaringen hieronder wilt delen: graag!