Hoe kan open data een vlucht nemen?

De meeste overheden hebben stapels waardevolle publieke gegevens in hun databases. Door deze data via internet als ‘open data’ te ontsluiten kunnen computerprogrammeurs waardevolle mobiele toepassingen en websites bouwen. In navolging van de gemeente Amsterdam organiseert de provincie Noord Holland nu ook een App competitie. Wat moet er nu gebeuren om met open data in Nederland een stap verder te komen?
Open data is de vrije ontsluiting van informatie, geschikt voor computers, zonder beperkingen in gebruik. Het idee is niet nieuw: NASA geeft al tientallen jaren de satellietbeelden vrij, waar we via Google Maps en vele andere toepassingen plezier van beleven. Wat nieuw is, is dat open data gezien wordt als de manier om overheid en samenleving te vernieuwen. Met name omdat Internet het gebruik en de verspreiding van open data laagdrempelig – en dus economisch mogelijk – maakt. Onze overheid heeft een hoop interessante data, waaronder:

• Meldingen openbare ruimte, brandweer en politie meldingen
• Bodeminformatie en groenvoorziening
• Vergunningen en inspectierapporten
• Afvalinformatie
• Bedrijfsgegevens zoals subsidie toewijzingen en overheidstenders
• Openbaar vervoersdata en verkeersinformatie
• Demografie en macrocijfers over bijvoorbeeld de economie

Deze informatie wordt in de meeste gevallen (nog) niet vrijgegeven. Als het gaat om vertrouwelijke en privacygerelateerde informatie, een goede zaak. Bij publieke informatie levert openstellen juist interessante voordelen op.

Meerwaarde voor privé- en zakelijke gebruikers

Open data zorgt voor nieuwe applicaties die privé en zakelijk gebruikt kunnen worden. Hierbij kun je denken aan de populaire Buienradar, die soms meer dan een miljoen bezoekers per dag helpt. Maar ook nichetoepassingen vallen hieronder. Denk aan apps waarmee je boten, treintjes en vliegtuigen kunt kijken, of datavisualisatiesites als OCO-Scholenzoeker, LocatieLocatie , Mapsterdam en Statlas. Deze apps beginnen klein maar kunnen een grote toekomst tegemoet gaan.

Toepassingen op basis van open data creëeren ook waarde voor ondernemers, een voorbeeld hiervan is Openkvk . Deze database bevat informatie uit de Kamer van Koophandel over bedrijven. Naast een nieuwe manier van zoeken, kunnen ook andere computers informatie opvragen en controleren middels een koppelvlak. Openkvk behandelt inmiddels per maand zo’n 300.000 ‘vragen’ en de database is toegankelijk via de internationale broer OpenCorporates.

Winst voor overheden

Er is ook direct voordeel te behalen voor overheden die open data ontsluiten.

1. Zelfs ambtenaren hebben het af en toe moeilijk met het verkrijgen van de juiste data. In de Catalonië (Spanje) is geschat dat er miljoenen euro’s bespaard worden op het zoeken en verspreiden van informatie, doordat men zo veel mogelijk data publiekelijk beschikbaar stelt.
2. Een deel van de nieuwe toepassingen wordt ook gebruikt door ambtenaren bij overheden, voorbeelden hiervan zijn Ikregeer door ‘Den Haag’ en Opencorporates door de Britse belastingdienst.
3. Toegenomen transparantie kan misstanden en fraude aan het licht brengen. In Washington DC werd door inwoners ontdekt dat de parkeermeters niet op tijd gerepareerd werden, waardoor de stad parkeer inkomsten miste.
4. Open data Apps is een vorm van nieuwe bedrijvigheid. Organisaties zoals Weeronline en Buienradar weten KNMI-data zo te verpakken dat er geld mee verdiend wordt en dat is goed voor zo’n 50 banen in Nederland. En dan moet de Belastingdienst nog bij ze langs komen. De verwachte economische waarde van open data is volgens de Europese Commissie maar liefst 27 miljard euro.

Meer en betere Apps

Hoe kunnen de overheid deze programmeurs in staat stellen om verder te gaan met hun prachtige werk, zodat we op grote schaal gebruik kunnen maken van dit soort toepassingen?

1. We willen datasets van zo veel mogelijk overheden, want dan wordt de dekking vollediger. De ‘gehandicaptenparkeerplaatsen Layar’ heeft zo inmiddels van 14 gemeenten data gekregen. Waarom geen landelijke dekking?
2. Huidige datasets moeten regelmatig ververst worden, zodat toepassingen relevant en bruikbaar blijven. De Energielabel App wil graag ook de nieuwste energielabels van de afgelopen maanden krijgen.
3. We willen ook andere datasets, want er zijn nog zoveel nieuwe Apps te bedenken.

Dit is een voorpublicatie rond open data voor het dienstverleningstijdschrift Proces & Document. Lezers van Frankwatching kunnen ook meedoen: help mee met brainstormen, bouwen en promoten en kom bijvoorbeeld langs op ons event aanstaande zaterdag in IJmuiden. En heb je al plannen, kom dan een andere keer!