De iPhone en iPod Touch in het onderwijs

Heb jij al een iPhone? Of een iPod Touch? Als het aan Apple ligt, worden deze gadgets belangrijke middelen om te gebruiken in het onderwijs. Speciaal voor dat doel zijn er al honderden ‘edu apps’ ontwikkeld: educatieve applicaties die te downloaden zijn op de iPhone of iPod Touch. Heeft dat toekomst? We namen een kleine steekproef en probeerden het uit.

Het concept

Apple heeft haar App Store, wij winkelden voor de afwisseling dit keer in de  ‘AppShopper’, in beide shops kun je vele apps downloaden. Het businessconcept is simpel: door in te zetten op een lage prijs (of zelfs gratis) hoopt men een grote hoeveelheid apps aan de man te brengen. De meeste apps zijn daarom niet duurder dan vijf euro, want hoe meer er van dit soort educatieve apps beschikbaar zijn, hoe hoger de kwaliteit en hoe interessanter het wordt om voor educatieve doelen een iPod of iPhone aan te schaffen.

Welke apps zijn er?

Er zijn honderden apps te krijgen en die lijst wordt dagelijks aangevuld. Dit lijkt een goede reden om een slim(mer) zoeksysteem op te zetten, maar zover is het jammer genoeg nog niet (of wij hebben het niet kunnen ontdekken). Het zou fijn zijn als je apps zou kunnen selecteren op basis van leeftijd, vakgebied, onderwerp, type onderwijs, kwaliteit en andere categorieën. Ook kun je bijvoorbeeld niet zoeken op prijs. Bovendien is de info in de lijst per app nogal oppervlakkig en moet je per app doorklikken om er meer info over te vinden. Daardoor is het selecteren op zich al een tijdrovende activiteit.

De uiteindelijke omschrijvingen zijn duidelijk op commerciële wijze geformuleerd, zonder betrokkenheid van een onderwijskundige. Hierdoor is het voor een docent moeilijk de leerdoelen en toepasbaarheid van een app in een specifiek onderwijsdeel in te schatten. De beschikbare apps zijn vooral apps over taal (zowel vocabulaire-oefeningen, grammatica als literatuur), wiskunde, rechten en geografie.

Waarom educatieve apps?

Je kunt je afvragen waarom er specifieke educatieve apps ontwikkeld zijn. De belangrijkste reden is dat de apps het leren laagdrempeliger, flexibeler en activerender kunnen maken. Het leren buiten de context van een school of universiteit kan er mee worden ondersteund. Leren waar, wanneer en bovendien ‘just in time’ wordt er een stuk makkelijker door gemaakt. Hoewel het aantal studenten met een iPod of iPhone nu nog laag is, is de verwachting dat dit aantal zal groeien.

Met deze apps kunnen studenten zich in de trein of bus voorbereiden op een nieuw hoorcollege of kunnen ze nog even snel oefenen voor een tentamen. Als je 20 minuten moet wachten op een winderig station, is het luisteren naar een lezing via je iPod een prettige tijdsbesteding. Specifieke didactische voor- en nadelen verschillen per app. Overigens zijn de meeste apps alleen beschikbaar in het Engels, waardoor ze minder geschikt zijn voor het lager en voortgezet onderwijs.

Geselecteerde apps

Er is een grote lijst met beschikbare educatieve applicaties, die er bijna allemaal mooi uitzien. De meeste daarvan zijn qua niveau meer geschikt voor het basisonderwijs, maar door het Engelse taalgebruik zijn ze voor het Nederlands onderwijs vaak niet bruikbaar. Een groot deel van de edu apps bestaan uit woordenboeken.

Er zijn ook allerlei boeken beschikbaar, maar die beschikken over weinig meer dan een voorgelezen samenvatting en wat pagina’s tekst. Het zou interessanter worden wanneer het gehele boek wordt voorgelezen, selecties en aantekeningen gemaakt en uitgewisseld kunnen worden en er doorgeklikt kan worden naar aanvullende achtergrondinformatie.

We hebben drie andere edu apps geselecteerd op basis van relevantie voor het hoger onderwijs en persoonlijke interesse. Deze drie zijn:

• Quizcreator
• Conversation English
• TED

Elk van deze drie tools hebben we zelf uitgeprobeerd, dus niet in het onderwijs en niet bij studenten. Hieronder volgt een korte omschrijving.

Quizcreator

Met deze app kun je een quiz maken (op je computer of iPhone) en die laten invullen door anderen, bijvoorbeeld studenten. De vraagtypen zijn beperkt: alleen multiple choice vragen met vier antwoordmogelijkheden, resultaten kunnen niet worden gekruist. Als je de test klaar hebt, kun je hem versturen, maar daarna kun je hem niet meer veranderen of terughalen.

De docent kan deze toepassing inzetten door bijvoorbeeld tijdens een college de kennis van de studenten te testen of om na te gaan of de klas het goed kan volgen. De docent én student kunnen realtime feedback krijgen op de manier waarop ze actief zijn en op de mate waarin ze de stof begrijpen.

De docent kan studenten ook vragen om zelf vragen te bedenken en antwoorden in te voeren en die door elkaar te laten maken. Voor studenten kan het leereffect dan groter zijn doordat ze met een ‘helicopterview’ naar de stof moeten kijken. Het totaal aantal vragen kan vervolgens worden verzameld en dient meteen als zelftoets voor een volgende groep.

Kanttekening is dat multiple choice toetsen vooral geschikt zijn voor kennisreproductie en niet zozeer voor meer abstracte inzichtvragen. Zo zijn veel academische vaardigheden niet te toetsen met behulp van een multiple choice toets. In plaats van Quizcreator kun je ook kiezen voor Cram. Hiermee kun je vragen maken en vragen delen met andere gebruikers van Cram.

Conversation English

Een buitenlandse taal leren met behulp van je iPod lijkt ons best aantrekkelijk. Bij deze app kun je kiezen tussen een les die vijf verschillende vaardigheden of een ‘ongoing story line’ traint. Je start met het oefenen van woordjes en breidt dit langzaam uit.

Al oefenend verbazen we ons over de gestelde vragen. Ze zijn erg gericht op willekeurige kennisreproductie en er is geen logisch verband of volgorde te ontdekken. Daarom concluderen we dat deze applicatie wel potentieel heeft, maar dat het nog ontbreekt aan meer onderwijskundige expertise. Wie met Photoshop kan werken, is nog niet meteen een ontwerper, in dit geval geldt dat deze applicatie er goed uit ziet, maar dat je er nog niet vanzelf ook goed (Engels) mee leert.

TED

Een derde applicatie, die we teesten, is TED. Met deze applicatie zijn vele interessante sprekers en lezingen te volgen via de iPod. Als docent kun je studenten kennis laten maken met experts op het vakgebied of studenten vragen om zelf lezingen uit te zoeken die aansluiten bij hun interesse. De applicatie biedt de mogelijkheid om anderen te attenderen op lezingen, commentaar toe te voegen en voorkeuren op te slaan als favoriet.

Onderwijskundigen waarschuwen dat video kijken op zich kan aanzetten tot passiviteit en daarmee tot een lager leereffect bij studenten kan leiden. Om dit effect te verkleinen wordt aangeraden om aanvullende oefeningen en verdiepingsopdrachten te formuleren, zoals bijvoorbeeld het maken van een samenvatting na afloop van een lezing. Op deze manier zullen studenten gericht (en daarmee actiever) een lezing bekijken. Overigens bieden vele onderwijsinstellingen ook gratis lezingen via video aan, toch biedt TED daar een leuke aanvulling op.

Ervaringen met de edu apps

Ervaringen van mensen met educatieve apps zijn moeilijk te vinden, wel is er deze maand een artikel over de edu apps van Bronkhorst en Boersma op SURFspace verschenen. Op YouTube zijn verschillende recensies geschreven over de apps van iTunes, maar educatieve apps komen hierin niet veel voor. IPhone Footprint is hier een gunstige uitzondering op en ook een samenvatting van Kathy Schrok, een Amerikaanse docente, geeft een aardig idee.

Verder is er op de Freed-Hardeman University (FHU) in november 2008 een experiment met edu apps gestart. Alle eerstejaars kregen een MacBook en mochten kiezen tussen een iPhone of een iPod. De resultaten van dit experiment zijn nog niet bekend gemaakt. Tot slot vinden er op het forum van Handheld Learning en op Classroom 2.0 discussies plaats over toekomstmogelijkheden, hieruit valt in ieder geval op te maken dat studenten alvast enthousiast zijn.

De (toekomst) mogelijkheden van de iPod & iPhone Apps

Er zijn honderden edu apps beschikbaar en een steekproef van drie apps is onvoldoende om conclusies te trekken. Toch doen we daar wel een poging toe.

Voorlopig zijn de kansen groter van het gebruik van edu apps in het onderwijs voor het hoger onderwijs dan voor het basisonderwijs. Dat komt doordat er nog vrijwel geen Nederlandstalige apps zijn en de markt hiervoor een stuk kleiner is. Apple kan zo’n lage prijs hanteren vanwege het grote verwachte volume van de markt.

De grote hoeveelheid beschikbare apps is indrukwekkend. Maar het valt op dat de huidige apps vooral voortbouwen op wat al jaren beschikbaar is voor de laptop en Palm. De edu apps zijn meestal niet specifiek voor het onderwijs ontwikkeld en maken bovendien nauwelijks gebruik van de meerwaarde die de iPhone of iPod kan bieden. Denk bijvoorbeeld aan de mobiliteit, het lage gewicht, de samenwerking met andere functionaliteiten en het gegeven dat de eigenaar het bijna altijd bij zich heeft.

Het belangrijkste om de edu app succesvol te gebruiken in het onderwijs, is het verbeteren van de functionaliteiten en onderwijskundige kwaliteit. We adviseren om in een multidisciplinair team van technici, ontwerpers en onderwijskundigen een aantal gerichte experimenten uit te zetten. Hiermee kan de kwaliteit van de edu apps worden verhoogd en een bijdrage worden geleverd aan een interessante en laagdrempelige vorm van onderwijsinnovatie.

Alles bij elkaar kunnen we zeker concluderen dat de edu apps op zich onvoldoende reden zijn voor de aanschaf van een iPod of iPhone. Maar mocht je nou toch al een gelukkige eigenaar zijn, dan kan het zeker boeiend zijn om eens rond te kijken in de App Store of App Shopper.