Het commerciële nut van een ‘drempelvrije’ site

Per 31 oktober 2010 moeten alle websites van rijk, provincies, gemeenten en waterschappen voldoen aan de Webrichtlijnen en daarmee aan de internationale W3C standaarden voor toegankelijkheid en het Waarmerk drempelvrij.nl. Overheidsinstellingen hebben geen keuze in het wel of niet volgen van deze richtlijnen die nastreven dat de website voor iedere persoon, browser en zoekmachine optimaal toegankelijk is. Als commercieel bedrijf heb je deze vrijheid wel. Daarom de vraag: in hoeverre is het commercieel zinvol om wel of niet aan deze richtlijnen te voldoen?

Wat zijn deze webrichtlijnen?

Voor degene die niet precies weten wat de webrichtlijnen inhouden: het World Wide Web Consortium (W3C) ontwerpt de internationale webstandaarden. Stichting Waarmerk drempelvrij.nl is de instantie die dit in Nederland toetst en bepaalt hoe websites scoren op toegankelijkheid.

Veel overheden en semioverheden dragen nu al het drempelvrije logo, maar ook commerciële bedrijven kiezen ervoor om de site aan de richtlijnen te laten voldoen en in aanmerking te komen voor het keurmerk. Voorbeelden van drempelvrije commerciële bedrijven zijn Wehkamp, Interpolis, Vopak en SNS bank. Wat zijn redenen dat bedrijven een drempelvrije website nastreven?

De voordelen van het naleven van de webnormen

1.    Meer traffic

Een drempelvrije website is beter vindbaar in natuurlijke zoekresultaten. Dit komt doordat content in de juiste volgorde staat, niet in iframes of pop ups verstopt is en afbeeldingen in woorden beschreven zijn. Zoekmachines zijn niet te vergelijken met de gemiddelde bezoeker. Ze zijn blind, hebben geen muis, begrijpen geen programmeercode en spreken niet onze taal. Daarom hebben ze wat extra hulp nodig bij het vinden van de juiste pagina’s. Deze hulp biedt een drempelvrije website waardoor traffic naar deze sites verbeterd.

2.    Effectievere website

Online marketeers zijn constant op zoek naar manieren om de website effectiever te maken. Effectiever in informatievoorziening, Search engine Optimalization (SEO) of effectiever in de organisatie van het bestelproces waardoor de conversie verhoogt. De richtlijnen helpen hierbij.

• De richtlijnen dwingen tot een semantisch opgebouwde tekst: Het correct toepassen van koppen (H1), subkoppen (H2), alinea’s  en bullets. Hierdoor wordt de tekst beter scanbaar voor de bezoeker, en scoren onderwerpen geplaatst in de koppen ook hoger in natuurlijke zoekresultaten. Dit verhoogt ten eerste de traffic naar de site, maar daarnaast trekt het ook de juiste bezoekers, bezoekers die op zoek zijn naar informatie op deze site. De bezoeker vind de informatie direct door de snel scanbare koppen. Voor bedrijven die bij zoekmachinemarketing kiezen voor pay-per-click, levert dit een veel hoger rendement op, omdat alleen bezoekers via zoekmachines binnen komen, die ook op de site blijven.
• De website is toegankelijk voor iedereen, ongeacht functiebeperking, senioriteit, browsergebruik of mediatoepassing, zoals mobiele telefoon. Hierdoor worden er geen bezoekers meer uitgesloten, wat tot hogere conversie leidt.

3.    Kostenreductie

Het naleven van de richtlijnen kan een reductie tot wel 80% in code opleveren in vergelijking tot conventionele websites. Hierdoor heeft de site een kortere laadtijd en is er een lagere serverbelasting. Dit leidt weer tot eenvoudiger en goedkoper onderhoud van de site.

De nadelen van het naleven van de webnormen

1.    Branding en experience krijgen lagere prioriteit

Het reduceren van code levert kostenbesparing op. Dit is een groot voordeel van het naleven van de webrichtlijnen, maar het kan ten koste gaan van branding. Een voorbeeld hiervan is een flashy film op de homepagina. Deze moet volgens de richtlijnen vervangen worden door een afbeelding die voorzien is van een tekst, wil dit minder code vragen. In dit geval is een combinatie aan te raden. Bijvoorbeeld een flash film, waar ook een afbeelding met alt-tekst als basis gebruikt is. Gebruikers zonder een flash player krijgen zo toch de branding mee, maar bezoekers met een flash player krijgen de volledig ervaring.

2.    Kosten en tijdsintensief proces

Hierbij komt nog dat de webrichtlijnen veelal van toepassing zijn op de bouw en programmering van de site. Als een totaal nieuwe website niet in de planning ligt, is het een enorm ingrijpend proces om je website drempelvrij te maken. Als een nieuwe website wel op de agenda staat, is het aan te raden om de richtlijnen mee in het ontwerp en de bouw van de website. De richtlijnen zijn te vinden op  Drempelvrij.nl/richtlijnen.

Quick wins voor bestaande websites

Echter zijn er zeker ook quick wins te behalen uit de webrichtlijnen. Deze leiden op korte termijn tot een toegankelijkere website voor gebruikers, browsers en zoekmachines:

• Lever een tekstvariant voor elk niet-tekstuele element. Denk aan alt-teksten voor afbeeldingen. Dit zorgt ervoor dat de website hoger scoort in natuurlijke zoekresultaten.
• Lever een afbeelding als variant voor flash animaties of video’s. Gebruikers zonder flashplayer zien geen wit vlak, maar een afbeelding die toch de informatie van de animatie of video over kan brengen. Zo wordt het bereik vergroot.
• Bied ondertiteling aan voor video’s en animaties. Hierdoor bereik je niet alleen mensen met een functiebeperking, maar ook bezoekers zonder geluidskaart.
• Maak links eenvoudig te onderscheiden in de tekst. Maak kort en bondig duidelijk waar de link heen leidt en wat de gebruiker kan verwachten (Bijvoorbeeld: geen ‘klik hier’ meer. Beter is: Download het Jaarverslag 2008 (Pdf 600 Kb)). Internetbezoekers willen weten wat ze kunnen verwachten achter een link, anders klikken ze niet.
• Bied bij meertalige sites op iedere pagina de mogelijkheid om van taal te veranderen. Schrijf de talen voluit in de taal waar heen verwezen wordt. Gebruik hier geen nationaliteiten om de taal aan te duiden. Dus geen vlaggen: Een Belg klikt niet graag op een Nederlandse vlag en het zou zonde zijn om hierdoor een deel van de bezoekers kwijt te raken!
• Geef een duidelijke uitleg van afkortingen waar deze de eerste keer voorkomen. Dit maakt de tekst begrijpelijker en voorkomt irritatie bij de gebruiker.
• Zorg voor overzichtelijke en eenvoudig scanbare tekst: Korte alinea’s, kopjes en subkopjes. Dit verhoogt de traffic naar de site via zoekmachines en eenmaal op de site helpt het in het snel vinden van de gezochte informatie. De bezoeker blijft hierdoor op de site.
• Pas taalgebruik aan op de doelgroep, schrijf kort en bondig en plaats de belangrijkste boodschap bovenaan. Zowel mensen als zoekmachines scannen pagina’s en geven snel op. Als het gezochte onderwerp niet direct gevonden wordt, zal de bezoeker naar de volgende site gaan.
• Bouw je URL helder op, zoals www.jungleminds.nl/diensten/advies/concept_ontwerp in plaats van www.jungleminds.nl/Categorie.aspx?CC=C08
• Zorg dat op elke pagina duidelijk is waar de bezoeker zich bevindt. Zorg dus voor een heldere navigatiestructuur en een duidelijke indicatie waar de bezoeker zich bevindt.

Conclusie

De webrichtlijnen bieden veel mogelijkheden om een site toegankelijker te maken voor bezoekers, browsers en zoekmachines. Het blijkt commercieel zinvol om de richtlijnen te gebruiken om de site toegankelijker te maken. Een aantal verbeterpunten kunnen in een bestaande website verwerkt worden, maar helaas blijkt dat veel normen na de bouwfase moeilijk te implementeren zijn. Dus gebruik de webrichtlijnen zeker tijdens het website ontwikkelingstraject.

Overheden en semioverheden zullen in de toekomst aan deze richtlijnen moeten voldoen. Commerciële bedrijven zijn dit niet verplicht en hebben daarom de keuze welke zaken wel en niet toegepast kunnen worden. Alleen dat wat niet ten koste gaat van merkbeleving en juist bijdraagt aan conversie en bezoekerstevredenheid. Ze hebben de luxe om het beste uit de webrichtlijnen te halen.

Anne-Roos Hassing is Interactie Ontwerper bij internet advies bureau Jungle Minds.