FIFI 2008: eigenaardige mengeling techniek, internet en maatschappij

Misschien ben ik niet technisch genoeg, maar ik vond het uiteindelijk een ‘bijzonder evenement’. Ik heb de rode draad, voor zover die er was, met moeite kunnen ontdekken. Presentaties en workshops over privacy, robotica, co-creatie, web3.0, internet door de eeuwen heen; de invloed van techniek op onze maatschappij was het centrale vraagstuk – volgens mij. In ieder geval: XS4all bestond 15 jaar en dat moest gevierd worden. Daartoe was het event FIFI in het leven geroepen: Fear it? Fix it!

Do you Poken?
Bij binnenkomst krijg ik de vraag of ik zakelijk of particulier kom: blijkbaar hangt de ontvangst van een Poken van mijn antwoord af. Poken? Ja Poken; een in beta verkerend Japans aandoend usb-beestje wat er voor moet zorgen dat ik makkelijk en snel connecties kan maken tijdens dit evenement en later op mijn pc de contactgegevens van deze connecties kan zetten. (Het heeft overigens tot het middaguur geduurd voordat ik doorhad hoe de beestjes met elkaar communiceren, wat mijns inziens niet getuigt van de gebruiksvriendelijkheid van het beestje cq. de duidelijkheid van de uitleg op de site. Zelfs de wel technisch onderlegden in mijn gezelschap hadden niet door hoe ze vriendjes konden maken.)

Snel door de eeuwen heen
Ik ben de dag gestart met de supersnelle presentatie van Job Witteman van Amsix, met als titel ‘Internet door de eeuwen heen’. Zijn uitdaging lag in het gegeven dat hij in 10 minuten ons moest meenemen in wat volgens hem al eeuwen bestaat: internet.

Wat begon met de zwaartekracht (die pas in de 17e eeuw door Newton werd ‘ontdekt’ maar er natuurlijk altijd al was) eindigde met foto’s van Google Sky (kijk eens naar die structuren!) en de animatiefilm Warriors of the Net: volgens Job bestaat al sinds de oerknal ‘een internet’; we moesten het alleen nog ontdekken. En nadat we dit ontdekt hebben, moeten we het nog verder ontwikkelen en nauwer bestuderen hoe dit in elkaar steekt. Job geeft ruiterlijk toe dat dit zíjn waarheid is.

Na dit wat moeilijk te verteren verhaal (ik proef wat scepsis in de zaal) volgen wat gegevens over Amsix, die moeten staven dat we maar een fractie gebruiken van wat mogelijk is. En dat terwijl we nu al 3.500 terrabyte per 24 uur uitwisselen…

Dagvoorzitter Aldith Hünkar vraagt wat we nog tegen gaan komen de komende 50 jaar. Job heeft geen idee, omdat hij zegt niet te weten wat mensen ‘willen’ vinden. Maar hoe sneller we kunnen zoeken, hoe meer we vinden.

Verrassend toegankelijk hacken
Omdat er in mijn dagplanning een gat zit, blijf ik in de grote zaal zitten voor de presentatie van Ruud van Diemen van FOX-it, met als titel ‘Live Hack; is dit bedrijf goed beveiligd?’. Ervan uitgaande dat dit een technisch verhaal wordt, bereid ik me voor op een uurtje internetten via de gratis ter beschikking gestelde wifi.

Maar het tegendeel is waar. Het is een onderhoudende presentatie over hoe makkelijk het is om informatie van een bedrijfssysteem te verkrijgen. Met als ruilmiddel een gebruikt kauwgummetje probeert Ruud de mensen die deze ochtend gratis een usb-stick hebben ontvangen bij de ingang, over te halen deze af te staan. Slechts 1 man is bereid deze ruil te aanvaarden, maar wel omdat volgens mij zijn nieuwsgierigheid het wint van de hebberigheid.

Ruud onthult vervolgens dat die usb-stick de grootste bedreiging is van de beveiliging van bedrijven. Omdat de systemen meestal wel goed beveiligd zijn tegen indringers van buitenaf, moet de gewenste informatie van binnen naar buiten komen.

Leg bijvoorbeeld een usb-stick met programmatuur op de parkeerplaats van een bedrijf. Mensen zijn toch nieuwsgierig, steken hem in hun pc en voilà. De programmatuur gaat lopen en je kan zo het bedrijfssysteem op. Ook al lijkt het stickje leeg voor de argeloze gebruiker.

Of een medewerker krijgt een brief met een usb-stick: gefeliciteerd, u ontvangt een prijs, op bijgaande usb staat een code. Registreer op <url> met de code op deze stick en ontvang uw prijs. Bingo. In reactie op een opmerking uit de zaal, geeft Van Diemen aan dat alle beveiliging en het niveau daarvan een kosten-baten afweging is: hoe ver wil je gaan om je gegevens te beveiligen en hoeveel geld heb je ervoor over? Kortom: zelfs voor mij een verrassende interactieve en begrijpelijke sessie.

Tijdens de presentatie van ‘Dr. Cyborg’ Kevin Warwick ben ik, in tegenstelling tot de meeste mensen, de zaal uit geslopen. Het gepraat over implantaten en neutronen werd me teveel. Op Lifehacking is daarvan wel een verslag te vinden en er is ook heftig over getwitterd wat ik heb gezien.

Co-creatie
De sessie van Liz Sanders over ‘Co-creation and participatory design’ is me tegengevallen. Ik heb niks nieuws gehoord, maar heb zaalgenoten gesproken die wel enthousiast waren en blijkbaar door de monotone monoloog heen iets prachtigs hebben gezien wat ik heb gemist.

Zij gaf aan dat design tegenwoordig focust op consumptie (making people buy), en gebruikt wordt als marketing tool. En dat terwijl we eigenlijk graag een betere balans willen tussen consumptie en creativiteit.

Om dat te bereiken, hebben we blijkbaar behoefte aan één design language, zodat iedereen dezelfde taal spreekt. Deze designtaal bestaat uit vierkantjes, kleurtjes, tekeningetjes maar ook hartjes, figuurtjes, foto’s en woorden, verzameld in een toolkit. Zo worden bijvoorbeeld ziekenhuiskamers door verpleegsters opnieuw ingericht zoals zij dat ideaal voor zich zien. Architecten ontwerpen op basis van deze input een nieuw ziekenhuis.

De gedachte die bij mij opkwam, werd een sheet later door Liz zelf bekrachtigd: stel je eens voor dat je dit gedachtegoed combineert met de huidige technische mogelijkheden van bijvoorbeeld social media. Ehm, prachtig natuurlijk, maar gebeurt dit niet allang?

Workshoppen 3.0
Tenslotte heb ik de dag afgesloten met een workshop in een te klein Meterhuis (voor de hoeveelheid mensen): Van web 1.0 naar web 3.0, onder leiding van Frank van Harmelen (prof. aan de VU en doet onderzoek naar nieuwe vormen van het web).

Zijn doel was ons te laten spelen met een prototype van een webtoepassing die ze hebben ontwikkeld, eentje die semantischer van aard is dan we nu bijvoorbeeld van Google kennen.

De theoretische onderbouwing van dit verhaal volgt helaas pas in de kleine zaal, na deze sessie. Het is dan ook wat warrig, maar de gedachte is dat de huidige webpagina’s al uit data bestaan, die bruikbaar zijn voor computers. Alleen die data zijn op zichzelf geen netwerk, dus we kunnen het niet automatisch ‘verknopen’.

Robot van Kevin Warwick

Frank heeft, net als Freebase en Powerset dat hebben gedaan, een andere vorm van verknoping van data gemaakt waardoor je een semantische zoekmachine creëert.

Na deze wat chaotische workshop had ik geen puf meer voor mijn geplande bezoek aan de presentatie van Boris Veldhuijzen van Zanten en heb ik Fifi met gemengde gevoelens verlaten. Al met al een verrassende, diverse dag. Goede organisatie maar de rode draad was wat lastig te ontdekken en vast te houden.

Gitta Bartling werkt voor fris in communicatie en houdt zich bezig met marketing- en communicatieprojecten.