Innovatie

Brutal reality-trend: het oergevoel is terug

0

Laatst waren we in een café in Utrecht en ook daar zagen we ze weer: mannen met baarden. Nee, niet zo’n ielig sikje, meerdere gasten en alle barkeepers hadden een echte goede, volle baard. De oerman is inmiddels een vertrouwd onderdeel van het straatbeeld. En dan hebben we het dus niet over de gecultiveerde baard van Conchita. De baard is de metafoor voor een ruige, rauwe, niet opgesmukte wereld, die tot uiting komt in consumentenvoorkeuren en het daarop afgestemde product- en dienstaanbod.

Waardetrends veranderen productvoorkeur

Inspelen op trends is onderdeel van het werk van marketeers, maar ook vaak iets dat er bij inschiet. Trends geven je een frisse blik op je business, houden je merk tegen het licht en zorgen er voor dat je kunt uitzoomen van je dagelijkse bezigheden. Het inspireert en geeft energie, het haalt de toekomst naar voren. What’s in it voor jou en je merk? In deze blog lichten we toe waar de voorkeur voor brutal reality vandaan komt en hoe het leidt tot veranderingen in behoefte en productvoorkeur. Ook als scheermesjes niet jouw core business zijn!

Verstoord gevoel van veiligheid en transparantie

De wereld van de consument is on-transparant geworden. Je weet niet wat je eet. Rundvlees bleek paardenvlees. En inktvisringen zijn vaak varkensanussen, vertelde een Nederlandse europarlementair bij de presentatie van een voedselfraude-rapport. Dat de volgende dag al bleek dat dit niet expliciet in het rapport stond, bevestigt dat we niet meer weten waar we van op aan kunnen.

Maar waar doe je goed aan, want wat is veilig en wat niet? Dat je als creatief bureau ooit met Google docs bent gaan werken omdat dat handig leek, blijkt een showstopper in pitches. Want je opdrachtgevers willen niet dat hun bedrijfsgegevens onder de Patriot act vallen. En dacht je prima uit te zijn met Microsoft Internet Explorer, dan lees je ineens op Nu.nl dat dat niet geheel onschuldig is en dat de politie het gebruik sterk ontraad vanwege een groot beveiligingslek.

Deze ontwikkelingen verstoren ons gevoel van veiligheid en vanzelfsprekendheid. Deze waarden zijn voor een groep consumenten echter van groot belang, het gaat om zekerheid en echtheid. De consument is op zoek naar producten en communicatie die hem het gevoel geven dat er wel wordt voldaan aan deze voor hem zo belangrijke waarden. Hij wil weer het gevoel krijgen aan het roer staan van zijn eigen leven. Niet geleid te worden door de beslissingen van Google. Eigen regie. Producten kopen die hij snapt. Hierdoor ontstaat steeds duidelijker de behoefte: geef ons maar de kale waarheid. Deze waardetrend ‘brutal reality’ omvat drie belangrijke trendstromingen: zelfvoorzienend zijn, rauw en het hier en nu.

Zelfvoorzienend zijn: ‘be prepared’ is het adagium

Het oergevoel is helemaal terug: overleven en jezelf staande houden. Als het helemaal mis gaat of als het ons financieel en economisch minder gaat vallen we terug op ons oerinstinct en kijken we naar primitieve manieren om te overleven. We laten gezichtsbeharing groeien, omdat het daar hoort. Singles ontmoeten elkaar naakt op een eiland in de datingshow ‘Adam Zkt. Eva’. We willen zelfvoorzienend kunnen zijn. De opkomst van de volkstuintjes en het urban gardening gaat letterlijk over het eigen bootjes kunnen doppen. We willen weer aarde voelen, met de voeten in de klei staan, kou trotseren en het hoofd in de wind steken. In onze directe woonomgeving ontstaat meer aandacht voor apparaten die ook zonder elektriciteit functioneren: de handwasmachine, de buitenkeuken met braadspitten en de opleving van het zakmes. Hiermee kunnen we ons redden als alle systemen in elkaar vallen. Be prepared is het adagium.

diy

Do-it-yourself butchering. Bron: Matthew Vos

Zelfvoorzienend gaat dus om het oergevoel, het weer zelf kunnen. De afgelopen jaren zijn we zo vervreemd geraakt van wat we eten en drinken, dat we nu de behoefte voelen om weer een kip te slachten of in ieder geval te weten waar en van welke koe ons vlees komt. De cursus ‘Zelf slachten’ in Amsterdam was onlangs een groot succes. En oog in oog met je biefstuk op Facebook is nu een feit: Berta 35 kijkt je lachend aan.

Rauw: ‘komt chocomelk van bruine koeien?’

Rauw betekent eerlijk, echt zonder poespas. De jaren van het opgesmukte gevoel zijn uit, het gaat om de echte werkelijkheid in plaats van een nostalgisch boerengevoel. Realiteit op het platteland was recentelijk zelfs te zien in ‘boer zoekt vrouw’, een anders toch zo ver-geromantiseerd programma, waarin voor het eerst een haan geslacht en opgegeten werd. Het is ook het eerlijke antwoord op de vraag van een jongetje ‘mam, komt chocomelk van bruine koeien?’ Waarin hem echt wordt uitgelegd hoe chocomelk wordt gemaakt. Daarnaast betekent rauw in the face. Wij lieten onlangs tijdens een door ons georganiseerd trenddiner, de gasten kip kluiven met een tokkende kip op de achtergrond. Of het kippenboutje nog zo lekker smaakte? Er waren gasten die vroegen of het getok uit gezet kon worden.

Ook in uiterlijk vertoon gaat het weer om echte schoonheid: niks geen broodmagere modellen of gefotoshopte borsten en billen, maar juist pure en echte modellen met een spleetje tussen de voortanden. En last but not least de terugkeer van de unibrow.

Hier en nu

Brutal reality betekent af en toe helemaal offline kunnen zijn. Weg van alle social media, even direct echt contact. In het hier en nu. Offline als luxe om in het moment te kunnen leven, tastbaar en echt. Een mooi voorbeeld hiervan is the offline glass, een drinkglas dat alleen blijft staan als je je mobiele telefoon er onder legt. Wel zo rustig in het café!

offlineglass

Het ‘offline glass’. Design: Mauricio Perussi. 3d-print en foto: Airwolf 3D.

Ontwikkelen en vermarkten van het naakte product

Brutal reality maakt een groeiende behoefte aan echte, pure naakte producten bij ons los en roept nieuwe vragen op voor merken. Passen die blije springende koeien nog wel in reclames van zuivelfabrikanten? En hoe kan een energiemaatschappij de groeiende behoefte aan zelfvoorzienendheid stimuleren? En hoe kan je jouw merk en jouw merkuitingen naakter en transparanter maken? Een commerciële strik en een opgepoetst merk staan hier haaks op.

fairphone

Bron: Fairphone.

Deze behoefte aan eerlijkheid en directe communicatie heeft invloed op zowel communicatie als op dienst- en productconcepten. Een mooi voorbeeld hiervan is de Fairphone, een guiltfree phone, ontstaan uit een Amsterdams initiatief. Het doel van de Fairphone was een smartphone te maken waarbij zo min mogelijk schade is berokkend aan mensen en onze planeet. Een ander doel is: meer openheid creëren in een anders zo gesloten smartphonewereld. Dit is bijvoorbeeld goed zichtbaar in de online communicatie: de makers tonen duidelijk welke materialen ze gebruiken, waar deze vandaan komen, wie de leveranciers zijn en ze verantwoorden zich voor bijna iedere euro die je voor een Fairphone betaalt. Op Facebook lees je behind the scenes-updates. Van hun tweede batch Fairphones verkochten ze binnen een week al meer dan 10.000 exemplaren.

Inspelen op deze transparantie biedt commerciële kansen, maar net als de ‘natural just out of bed look’ van modellen op de catwalk veel meer styling vraagt dan je er aan afziet, zo vergt het vermarkten van het naakte product meer aandacht dan het in eerste instantie lijkt. Of de mannen met baarden volgend jaar nog steeds het toonbeeld van de straat vormen, valt te bezien. Misschien wordt de uiting van een echte mannelijkheid gecombineerd met gemak en wordt hierdoor de megging, de legging voor mannen, een groot succes. Hm, dan toch maar liever die grote volle baard!

Foto intro met dank aan Fotolia.