Waarom data belangrijk zijn voor je businessmodel: 3 voorbeelden

Ben je met je businessmodel afhankelijk van een specifiek product of specifieke markt? Is je model al zo georganiseerd dat je in staat bent snel te schakelen en te diversifiëren? Of zou een nieuwe speler in de markt al snel voor roering zorgen? Drie voorbeelden van partijen die na jaren ontwikkelen en vooral testen & analyseren flexibiliteit hebben verworven: Uber, Bol.com en Coolblue.

Uber is een Amerikaans bedrijf dat startte met het veranderen van de taximarkt. Uber is een applicatie op je smartphone waarmee je binnen een paar klikken een taxi bestelt op de plek waar jij staat en voor het moment dat jij wilt. Binnen tien minuten of voor vanavond om 22.00 uur. Let wel: niet zomaar een taxi, maar een luxe auto met privé chauffeur, een flesje water en de krant op de achterbank.

Vraag en aanbod: actueel, relevant en lokaal

Buiten een mooie laag make-up, in de vorm van een strak vormgegeven app, en dito ‘productbeleving’ die daarop aansluit, zit al het mooie bij Uber aan de achterkant. Technologie en data-intelligentie zijn de motor waar de privéchauffeurs van Uber pas echt goed op draaien.

Door slim gebruik van technologie en een smartphone applicatie aan de voorkant brengt Uber verschillende dimensies bij elkaar. En juist daarmee verandert Uber de markt, maar ook haar eigen kansen. Er is namelijk niet alleen een app voor klanten, er is ook een app voor aangesloten privé chauffeurs. Daarmee wordt ‘the middleman’ overbodig gemaakt en wint Uber aan efficiëntie en kosten. Vraag en aanbod worden feilloos op elkaar afgestemd. Op het moment dat een klant een aanvraag voor een ritje doet, wordt deze rit bij de op dat moment in de buurt zijnde (dimensie: locatie) chauffeurs aangeboden. Vervolgens kan de chauffeur met 1 klik op de knop het ritje aannemen. Geen telefooncentrales, geen onderhandelen maar 1 keer klikken.

Big data: inzicht en waarde

Het meest interessante van dit technologische hart is de datastroom die het uiteindelijk op gang brengt. Uber weet vanaf welke straathoek de aanvragen binnenkomen, op welke momenten, maar weet ook waar de chauffeurs rondrijden. Ze hebben exacte cijfers over de gemiddelde aanrijdtijd naar een ritje en waar de ritjes naartoe gaan. Registreer dat voor 1000, 10.000 ritjes en je hebt voor een stad in beeld waar de mensen uitgaan, waar de vergaderingen eindigen en waar het vooral geen zin heeft om te gaan staan wachten.

Zo optimaliseert Uber waar de chauffeurs het beste kunnen gaan staan met hun wagen om aanrijdtijd te verkorten en efficiëntie en snelheid te vergroten. De combinatie van inzichten uit data met een stuk technologie dat op basis van die data vraag en aanbod bij elkaar brengt maakt een ‘lean-model’ mogelijk dat op tal van manieren waarde heeft. Big data; de techniek brengt zoveel data en informatie voort dat alle toepassingen en inzichten die het op kan leveren op voorhand nog niet bekend zijn.

Romance on demand

Uber verdient haar geld met het afromen van een percentage per ritje en het optimaal bij elkaar brengen van vraag en aanbod. In het laatste zit echter de crux. Zo heeft Uber haar model en technologie inmiddels ingezet op Valentijnsdag voor #RomanceOnDemand, waar men on the spot rozen (op een bestemming naar keuze) kon laten bezorgen. Op ‘nationale ijsjesdag’ stopte Uber geen bloemenleveranciers of taxirijders in haar bestand, maar ijscomannen. Met hetzelfde systeem, en de inzichten die de data in het verleden opgeleverd heeft, bracht Uber ijscomannen bij ijsjesliefhebbers. Die dag kon je via de Uber-app aangeven op welke plek en op welk moment jij een ijsje wilde eten. Uber zorgde er voor dat de ijscotruck op het juiste moment op de juiste plaats was. Haar corebusiness mag dan nu nog wel het verkopen van taxiritjes zijn, maar dat hoeft niet zo te blijven. Het optimaal organiseren van lokale vraag en aanbod is waar ze goed in zijn. Of dat nu om ijsjes of om taxi’s gaat. Je kunt je de verschillende mogelijkheden voorstellen.

Dichter bij huis: Bol.com en Coolblue

Ook dichtbij huis zijn er genoeg voorbeelden van Nederlandse bedrijven die haar technologie geoptimaliseerd hebben en van daaruit snel nieuwe markten kunnen betreden en veranderen. De Nederlandse warenhuizen en retailers in tal van branches krabben zich inmiddels achter de oren. Het lijkt wel dat iedere paar maanden Bol.com weer een nieuwe markt verovert. De boeken waren de start, maar inmiddels verkoopt Bol.com ook allerlei woonartikelen, baby-spullen en klusmateriaal. Waarom zouden we nog naar de Gamma gaan? We zijn bekend met Bol.com als betrouwbare boekenleverancier, dus waarom zouden we ons blik verf of keukentrapje daar ook niet bestellen?

Een ander voorbeeld van Nederlandse bodem is Coolblue. Het bedrijf dat begon met een webshop in mp3spelers heeft inmiddels 258 webshops in productcategorieën uiteenlopend van accu’s tot en met babyfoons en bbq’s. Coolblue’s missie is echter niet verkopen van bijvoorbeeld broodroosters maar het maken van webwinkels waar ze trots op zijn. Of daar nu wasmachines of broodroosters inzitten. Aan de achterkant betekent dat het maken van webwinkels waar consumenten optimaal hun weg in kunnen vinden. Zo weet Coolblue als geen ander of een bestelknopje op de website nu blauw of groen moet zijn om die 0,03% in extra verkopen te genereren.

Hetzelfde spelletje met een nieuwe bal

Een inmiddels technologisch geoptimaliseerd hart maakt dat deze bedrijven snel kunnen schakelen en daarmee snel nieuwe markten kunnen aanboren. Of dat nu gaat om geografisch nieuwe markten of nieuwe markten op productniveau. Coolblue heeft als ze wil morgen weer een nieuwe webshop op het gebied van bijvoorbeeld schroeven gelanceerd. Hetzelfde spelletje, maar met een andere bal. De snelheid waarmee Coolblue kan uitbreiden en schakelen biedt gigantische kansen en tegelijkertijd risico’s voor bestaande markten en spelers die die flexibiliteit niet hebben.

Dat betekent natuurlijk niet dat jouw businessmodel zomaar op de schop moet of per direct volledig geautomatiseerd moet zijn. Wat het wel betekent is dat de flexibiliteit om mee te kunnen blijven bewegen steeds belangrijker wordt. En in steeds meer gevallen is slimme technologie de kern van die flexibiliteit.

Het biedt de basis om je model steeds verder te fine-tunen en tot een optimaal werkend model te komen. Dat biedt vervolgens mogelijkheden voor het aangaan van nieuwe samenwerkingen of het diversificeren naar andere producten of regio’s. Heb je wel eens gekeken naar het appificeren van de orders of het online laten samenstellen en bestellen van het ideale broodje? Wie weet verkoop ook jij straks ijsjes.