Een Kickstart onder je kont: van klacht naar kans

Consumenten krijgen altijd hun zin. Ze starten een petitie om het einde van een game te veranderen, of realiseren via crowdfunding hun eigen klantbehoefte. Het overkwam gamegigant EA met Mass Effect 3. Inmiddels speelt Kickstarter.com handig in op het nieuwe credo van kopers: if you can’t beat them, screw them.

Alternative ending

Het zat er natuurlijk wel aan te komen. Want wie kent het gevoel niet? Je bent klaar met de film, zit op de bank en staart vervreemd voor je uit. Dat was niet het einde wat je wilde. De held sterft en de romance bloedt dood. Vervelend, en tegenwoordig pikken we dit niet.

We verenigen ons om het einde van het verhaal te veranderen. Vorig jaar gebeurde dit met de EA-game Mass Effect 3. Een juweel van een science fiction-spel dat niet onder doet voor een deel uit de Star Wars saga of Avatar. Hoge production value, beroemde voice actors en lovende kritieken. Alleen het einde. Nee, dat vond niemand te pruimen. Te vaag en niet gebaseerd op eerder gemaakte beslissingen in het spel.

Stortvloed aan kritiek

Nadat de eerste gamers het spel uitspeelden verschenen al snel de posts op fora en communities. Wat volgde was een stortvloed aan kritiek en men startte uit protest een inzamelingsactie voor het goede doel Child’s Play. Deze ludiek bedoelde actie haalde een aardig bedrag op. Maar, zo bleek later, verwachtten veel deelnemers dat dit kapitaal zou gaan naar de productie van een alternative ending van Mass Effect. Op verzoek van Child’s Play werd de actie gestaakt. EA was inmiddels wel wakker.

Door het putje

Kun je je voorstellen dat Tim Krabbé het Gouden Ei zou herschrijven, zodat de hoofdpersoon zijn vrouw wel levend terug vindt? Omdat de gemiddelde lezer dat eist? Nee, ik ook niet. EA deed het wel. Zij kwamen met een gigantische update voor Mass Effect 3, die spelers konden installeren om zo het gewenste einde te zien. Enerzijds spoelden de makers van Mass Effect hun artistieke geloofwaardigheid door het putje, anderzijds deden zij wat de moderne consument verwacht: u vraagt, dus wij draaien.

Crowdfundingsite Kickstarter

Dit geldt niet alleen voor concepten die al gerealiseerd zijn, maar ook voor nieuwe initiatieven die nog niet bestaan. Neem bijvoorbeeld crowdfunding-site Kickstarter. Kickstarter helpt mensen met een creatief idee om productiefondsen te werven. Liefhebbers van een gepitched conceptkopen zich in op een gezamenlijke droom. Dit kan een bordspel zijn, een boek, een film, kunst of een game. De initiator maakt een korte beschrijving, toont wellicht wat concept art of plaatst een video. Meer niet. Geen businesscase, geen exploitatiebegroting. Gedeeld enthousiasme, daar draait het om.

Zombies bij de Rabobank

Wanneer het voorstel genoeg fans aanspreekt, en zij leggen voldoende geld in, wordt het initiatief gestart. Soms ontvangen inleggers een beloning. Gamers krijgen bijvoorbeeld toegang tot exclusieve levels of virtuele goederen. Maar soms ook niet. Soms is het vervullen van een behoefte voldoende: dit geeft crowdfunding een vleugje idealisme.

Kickstarter zelf verdient er overigens gewoon goed geld mee. Zij krijgen 5% van het projectbudget. Sinds de start van de site in 2009 is er volgens Kickstarter zelf 350 miljoen dollar opgehaald. Het totale belang van crowdfunding is veel groter. In een artikel op Forbes.com wordt gesproken over een waarde van 6 miljard dollar in 2013.

Oplossing voor terughoudende overheden en banken

Dit komt overheden en met name banken niet zo slecht uit. Zij lenen de laatste jaren niet graag iets uit. Dat geldt voor keurige starters die een hypotheek willen, maar nog meer voor creatievelingen die een fantastisch wild idee hebben voor een waanzinnig bordspel over zombies: ZPocalypse.

Je zal dit concept moeten slijten bij de lokale Rabobank in deze tijd.  ZPocalypse haalde het bij Kickstarter wel. En hoe! Meer dan 2.000 ‘backers’ haalden samen ruim 210.000 dollar op, terwijl het doel van de initiators op 15.000 dollar lag. Een succesvol initiatief uiteindelijk, dat het bij de lokale bank niet had gered.

Geen plofkip, maar biologische kipfilets funden

Nog interessanter is het maatschappelijk belang van deze ontwikkeling. Er is nog nooit een tijd geweest waarin consumenten zoveel directe invloed konden uitoefenen als nu. Kijk bijvoorbeeld naar het plofkip-verhaal op de Facebook-fanpage van Albert Heijn.

Maar het gaat verder dan klagen en dwingen. Groepen zullen zich organiseren en de daadwerkelijke verandering zelf in gang zetten. Niet vragen om een aanpassing, maar deze zelf realiseren. Tot voor kort bleef dit kleinschalig. Nu worden projecten met een waarde van tientallen miljoenen gerealiseerd via de crowd. Wie weet funden aanhangers van Wakker Dier zelf binnenkort een bedrijf voor biologische kipfilets. Waarom niet?

Terugkijken op de luxe van een klacht

Ooit zullen we terugkijken op de luxe van een klacht. Dat iemand vroeger de moeite nam om te vertellen wat je fout deed, daar verbazen we ons later over. Consumenten zullen de ultieme lange neus trekken naar organisaties die een steek laten vallen: negeren en zelf het alternatief starten. En dat is spannend, dat is de ultieme Kickstart onder je kont.