Mobiele sites en content: adaptief of integraal?

Het wordt steeds makkelijker om websites te maken die op verschillende apparaten er goed uitzien. “Responsive design” is een term waar het laatste jaar veel over wordt gezegd. Het idee is dat het niet uitmaakt welk apparaat er gebruikt wordt: de pagina past zich vanzelf aan naar de schermgrootte. De content is daarbij het ondergeschoven kindje. Veel verder dan het advies “breng structuur aan” is niet te ontdekken. Maar wat betekent het nog meer?

De ontwikkelingen op het gebied van mobiele websites en intranetten gaan vaak eerst over de techniek en dan pas over de inhoud. Dat is natuurlijk een kenmerk van innovatie. Dit artikel probeert de betekenis en consequenties van die ontwikkelingen in kaart te brengen voor de content van sites. Zodat er op een meer  strategisch niveau nagedacht wordt over de inzet van de technische mogelijkheden.

Mobiele site = gewone site

Mobiele browsers kunnen sites zonder mobiele versie weergeven. Qua beheer is dat aantrekkelijk, want het kost geen inspanning. Wat bezoekerservaring betreft heeft het wel wat nadelen:

• Content is moeilijk leesbaar omdat de pagina aanvankelijk uitgezoomd wordt weergegeven. Zelfs koppen zijn lastig te lezen. Inzoomen helpt wel iets, maar dan kunnen teksten weer breder zijn dan het scherm zodat horizontaal gescrold moet worden.
• Navigatie is veelal horizontaal op normale websites. Op een klein scherm moet ingezoomd en gescrold worden om alle opties te kunnen bekijken.
• Hyperlinks zijn klein en moeilijk te herkennen. Klikken is dan lastig, of er moet weer gezoomd en gescrold worden.
• De laadtijd van de website kan groot worden. Sites met veel afbeeldingen of Flash-elementen laden traag op een 3G-verbinding. Als ze al normaal weergegeven worden.

Het gevolg hiervan: bezoekers haken af. Het komt erop neer dat de taken van mobiele bezoekers op gewone sites nauwelijks makkelijk uit te voeren zijn.

Bestaande site geschikt maken voor mobiel

Een voor de hand liggende optie is om een bestaande site zo aan te passen dat hij wel goed wordt weergegeven in een mobiele browser. De laatste tijd is er veel geschreven over de technische mogelijkheden hiervoor. Het artikel Stappenplan: hoe maak ik mijn website geschikt voor mobiel internet? van Sandra Verkerk gaat hier nader op in.

Vaak komt erop neer dat de contentblokken van de site verschoven worden of niet (of juist wél) getoond worden. Dit is een technische ingreep zodat de lay-out verandert met de grootte van het scherm. Termen die hierbij horen zijn adaptieve of flexibele lay-out en media queries. Voorbeelden van websites die op verschillende groottes anders zijn kun je op de website Media Queries vinden. Zie ook het Frankwatching-artikel Flexibele lay-out: website Tropenmuseum geschikt voor elk scherm van Vasilis van Gemert voor een praktijkvoorbeeld daarvan.

Het beheer hierbij is erg makkelijk, want de inhoud blijft verder hetzelfde als op de normale site. Een belangrijke vraag bij zo’n ingreep is natuurlijk wel: hoe verandert de volgorde? Het belangrijkste moet bovenaan staan, maar wat is het belangrijkste? De bestaande site is gemaakt voor normale bezoekers. En die hebben niet per se dezelfde taken als mobiele bezoekers. Ook kan de laadtijd nog steeds erg lang zijn.

Mobiele landingspagina

Een oplossing om wel tegemoet te komen aan de specifieke taken van mobiele bezoekers is een mobiele landingspagina weergeven. Op die pagina kan dan de belangrijkste informatie in het kort worden weergegeven samen met een knop “Ga naar de volledige site”. Ook dit is wat beperkt. Mobiele bezoekers willen meestal wel iets meer dan alleen contact opnemen. En als ze verder gaan naar de volledige site komen ze de eerder geschetste problemen weer tegen.

Integrale aanpak

Weten wat bezoekers willen is het startpunt voor een integrale aanpak. Er zal bekeken moeten worden wat de taken van bezoekers zijn op de gewone site en op de mobiele site. De webstatistieken kunnen daarbij gebruikt worden, maar een gericht onderzoek kan ook. In ieder geval moet de volgende vraag beantwoord worden: “Vinden mobiele bezoekers wezenlijk andere dingen belangrijk dan normale bezoekers?”.

• Is het antwoord ja, dan is de site waarschijnlijk vrij eenvoudig. Bijvoorbeeld een blog of kennisbank. Locatiegebaseerde taken spelen geen grote rol. De bestaande website geschikt maken voor mobiel werkt hierbij goed. Afbeeldingen verdienen wel wat aandacht als die een groot deel van de content uitmaken.
• Is het antwoord nee, dan is de site waarschijnlijk minder eenvoudig. Webshops, intranetten en andere sites waarop transacties gedaan kunnen worden zijn voorbeelden. De mobiele website kan het beste naast de website opgezet worden. De content zal in ieder geval voor een deel speciaal voor mobiel gemaakt moeten worden.

Content bij adaptieve layout

Content voor zowel web als mobiel bevindt zich een beetje in een spagaat. Voor mobiel moet het extreem kort, voor web “gewoon” kort. Oprolbaar schrijven is voor beiden van kracht. Dat betekent dat het belangrijkste al in de eerste alinea wordt genoemd en dat de alinea’s daaronder alleen maar aspecten verduidelijken.

Een goede methode die (goed geschreven content van) Wikipedia gebruikt is de standaard ingeklapte kop. Alleen de allereerste alinea is zichtbaar en om meer te lezen kunnen de koppen daaronder uitgeklapt worden.

Content speciaal voor mobiele sites

Welke content gemaakt moet worden hangt af van de taken van bezoekers. Waarschijnlijk zijn die taken meer transactiegericht. Dat betekent knoppen met zeer duidelijke actieteksten en heldere ondersteunende content. Voortdurend meten van de (belangrijkste) taken is aan te bevelen.

Inhoudelijke content die op een mobiele site wordt getoond zal nog wat scherper moeten zijn dan die voor het web. Simpel, kort en to-the-point. Nog meer dan op het web zijn bezoekers gericht op scanbaarheid. Dat betekent dat afbeeldingen vaak minder effectief zijn. De teksten zullen de boodschap moeten dragen in nog minder woorden. Pagina’s van hooguit 300 tot 500 woorden kan als richtlijn worden aangehouden.

Conclusie

Eerst bepalen wat er voor welk type bezoekers aan content nodig is, helpt de bezoekersbeleving naar een hoger niveau te tillen. Zomaar een website geschikt maken voor mobiel kan op een teleurstelling uitlopen. En misschien ten overvloede: weet wat de bezoekers willen!