Van groetjes tot hoogachtend: wat voegt een slotgroet toe?

Gedag zeggen. We doen het meerdere keren op dagelijkse basis. We zeggen ‘doei’ door een formele hand te schudden, elkaar drie zoenen te geven of door je zakelijke e-mail te eindigen met een slotgroet. Iedereen gebruikt zijn eigen stijl. De een kiest voor de standaard ‘Met vriendelijke groet’, de ander kiest voor een creatievere en informelere variant. En dan heb je ook nog de ‘kort door de bocht-types’ die eindigen met ‘Gr’ of Grtjs’. Waar komt het vandaan? Welke verschillende slotgroeten gebruiken mensen tegenwoordig en wat voegt het nu écht toe aan jouw bericht?

Waar komt de slotgroet vandaan?

De digitale revolutie is allang een vast onderdeel van onze levens en daarbij evolueert het schrijven van teksten, maar ook het afsluiten van teksten.

Terug naar vroeger. Waar komt die slotgroet vandaan? In The Oxford Illustrated Companion to the Bible staat dat de eerst geschreven Johannesbrief behoort tot de algemene zendbrieven.

De brieven van Johannes zijn waarschijnlijk aan het einde van de eerste eeuw na Christus geschreven. In deze brieven worden grote onderwerpen besproken. Denk hierbij aan de duisternis, licht, Gods werkelijkheid en volmaakte liefde. Opvallend is dat er in de eerst geschreven brief geen geadresseerde bij staat en dat de aanhef en slotgroet ontbreken.

Maar wanneer is de slotgroet dan wel een vast onderdeel geworden van een bericht? Waar de afscheidsuitdrukking exact vandaan komt is niet helemaal duidelijk.

Een mogelijke verklaring is dat dit ontstaan zou zijn rondom dichter en schrijver P.C. Hooft. We hebben het dan over het jaar 1600. Hooft was vaak te vinden op zijn Muiderslot, waar destijds veel pruimenbomen groeiden. Als hij bezoek ontving en zij aan het einde van de zomer het Muiderslot weer verlieten, riepen ze ‘Tot in de pruimentijd!’’.

Hard bewijs voor dit verhaal ontbreekt, maar in de brief van Hooft aan mede-poëet Maria Tesselschade uit 1636, wordt het volgende geschreven: ‘De prujmen beginnen al teffens [allemaal tegelijk] op een bodt [eensklaps] te rijpen, en roepen om Tesseltjes mondtje’. Oftewel: ‘kom snel, want de pruimen worden rijp’. Dat is dus een mogelijk bewijs voor het ontstaan van de afscheidsuitdrukking, oftewel de slotgroet.

Is het niet ouderwets?

Je zou je kunnen afvragen of het altijd maar ‘netjes’ afsluiten van je bericht niet wat ouderwets is. Denk eens aan de e-mails die je stuurt. We sluiten onze berichten vaak zelfs af met een slotgroet als we alleen een korte reactie geven als: ‘Ik zie het graag tegemoet’.

Je ziet vaak al van wie de mail afkomstig is en daarvoor heb je in de meeste gevallen al contact gehad via voorgaande berichten. We sluiten toch ook niet na elk appje op WhatsApp af met een ‘Met vriendelijke groet’? Alhoewel, misschien je grootouders wel.

Een bericht wordt meestal op vaste wijze opgebouwd en hier zijn volgens P.J. Verkruijsse een aantal redenen voor:

• Duidelijkheid: de ontvanger moet de boodschap begrijpen.
• Beleefdheid richting de ontvanger: een nette indeling en net woordgebruik is beleefd richting degene die het bericht ontvangt.
• Het beschermen van de eigen positie en reputatie: je weet nooit wie het bericht nog meer leest en je bericht kan een beeld over je vormen. Daarnaast kan wat zwart -op-wit geschreven is altijd nog tegen je worden gebruikt.

Dit kun je zien als de onbewuste basis waarom wij onze berichten altijd nog afsluiten met een slotgroet.

Slotgroeten vroeger versus nu

Vroeger zag je nog wel eens slotgroeten als: ‘Onder dankzegging voor uw brief’ of ‘Onder referte aan uw brief van’. Dat is nu bijna niet meer voor te stellen, want dat komt wel erg afstandelijk over.

Tegenwoordig kun je zakelijke e-mails afsluiten met bijvoorbeeld: ‘Zonnige groeten’, ‘Vrolijke groetjes’ of zelfs met ‘Grote groet’. Door de jaren heen is het persoonlijker maken van jouw berichten niet alleen normaler, maar ook belangrijker geworden.

Tegenwoordig mag het dus allemaal wel wat creatiever en informeler. We leven nu eenmaal in een andere tijd. Ik kan me voorstellen dat bij zo’n afsluiting je ook een hogere respons mag verwachten.

Verschillende afsluitstijlen

Iedereen heeft zijn eigen stijl voor de afsluiting van een mail, jij waarschijnlijk ook. Zelf eindig ik mijn berichten altijd met ‘Met vrolijke groet’, gewoon omdat dat bij mij past. Als ik naar mensen of bedrijven mail die ik niet ken of het gaat om ‘serieuze’ zaken, dan eindig ik met de altijd veilige ‘Met vriendelijke groet’. Maar welke slotgroeten worden er verder in de praktijk gebruikt? Ik ging op zoek en vroeg mijn collega’s van Frankwatching welke zij in de praktijk tegenkomen.

De ‘Met vriendelijke of hartelijke groet(en)’ is ons inmiddels wel bekend en wordt ook nog vaak terug gezien. Er zijn genoeg mensen die een creatieve of persoonlijke draai geven aan het einde van hun bericht. Denk hierbij aan een zonnige groet, gastvrije groet, een dank of het wensen van een fijne dag of avond. Ook mooi: Moois & Goeds.

In je groet kun je ook een knipoog verwerken richting je achtergrond, organisatie, werk of werkveld. Voorbeelden uit de praktijk zijn: een muzikale groet vanuit de muziekschool, trompetterende groet vanuit Olifant Media, smakelijke groet vanuit een restaurant of winstgevende groet vanuit een salesbureau.

Ook een leuk voorbeeld: trainer, spreker & auteur Nicol Tadema sluit haar mails altijd af met ‘laten we scoren met woorden’. En zo zijn er nog veel meer varianten.

Wat voegen ze toe?

Er zijn dus allerlei mogelijkheden tot het afsluiten van jouw bericht, maar wat voegen ze toe?

Je ziet toch dat de ‘Met vriendelijke groet’ nog steeds het meest populair is. Deze is veilig, netjes en eigenlijk altijd passend. Hier heb je ook nog een variant van, namelijk ‘met vriendelijke groeten’. Het kan allebei, maar het enkelvoud is formeler om mee af te sluiten.

In een zeer zakelijke brief of mail kun je ook ‘Hoogachtend’ gebruiken. Dit zie je vaak bij berichten waar een conflict mee gecommuniceerd wordt. Krijg je dus een brief met ‘Hoogachtend’, dan is dat vaak geen goed teken…

Creatievere en informele afsluitingen maken je bericht persoonlijker, maar ook informeler. Het zorgt ervoor dat je berichten meer opvallen en beter blijven hangen. Mocht je het leuk en interessant vinden om te experimenteren met creatieve slotgroeten, kies dan iets waar jij comfortabel mee bent, wat bij je past, maar vooral ook past bij het soort bericht dat je stuurt. Het is natuurlijk ook afhankelijk van het werkveld waarin je je bevindt.

Wat vind jij: is het informelere afscheid nemen tegenwoordig de way to go of blijf je bij veilig? Ik ben benieuwd naar jouw slotgroet, laat je ‘m hieronder achter? Vrolijke groet van mij!