Maak kennis met generatie ‘ooit genoeg’

Voor generatie ooit genoeg is alles mogelijk. Het is een generatie waar het altijd beter, sneller en meer kan. De wereld ligt aan hun voeten. De keerzijde hiervan is niet verrassend: de torenhoge verwachtingen eisen hun tol en burn-outs liggen op de loer. Het wordt tijd dat werkgevers generatie ooit genoeg leert kennen, zodat er meer ruimte gemaakt kan worden voor hun talenten en er betere begeleiding komt voor valkuilen.

Wie is generatie ooit genoeg?

Generatie ooit genoeg (geboren tussen 1990-2000) valt tussen de millennials en generatie Z. Typerend voor deze generatie is het opgroeien met technologie. Ze hebben het spelletje snake op de Nokia gespeeld, de klaptelefoon als fashion statement gebruikt, gepingd op de BlackBerry en de lancering van de eerste iPhone meegemaakt. Ze zijn opgevoed met een overvloed aan keuzes en mogelijkheden. Al die mogelijkheden zorgen voor een enorme hoeveelheid wensen en verlangens. Een generatie met onbeperkte mogelijkheden, maar daarmee ook met onbeperkte verantwoordelijkheden.

Een generatie waarvan 16 van de 17 schrijvers van het boek Generatie ooit genoeg (affiliate) onderdeel zijn. Deze groep schrijvers hield een enquête onder 300 generatiegenoten en namen nog eens 32 interviews af. Uit die informatie zijn 6 thema’s gedestilleerd die aan elkaar geknoopt inzicht geven in hoe generatie ooit genoeg denkt, handelt en oordeelt.

Individualistische samenleving

Generatie ooit genoeg groeit op in de tijd van het neoliberalisme. De overheid doet stappen terug en legt verantwoordelijkheid bij de markt en het individu. Niet de overheid zorgt voor jou, maar jijzelf. Op de markt concurreren de bedrijven met elkaar en in de samenleving concurreren de individuen. Dat leidt tot een individualistische samenleving waarin ieder voor zich de verantwoordelijkheid voelt voor zijn of haar eigen succes en geluk. Voor ouders van generatie ooit genoeg betekenden dit dat zij de verantwoordelijkheid voelden om hun kinderen zo op te voeden dat ze succesvol zouden worden. Ze beschermden hun kinderen tegen obstakels in het leven en deden er alles aan om ervoor te zorgen dat het goed met hun kroost ging. Alles was erop gericht dat hun kind zich zou ontplooien tot de beste versie van zichzelf. The sky is the limit.

De generatie die kan zijn wie je wil zijn, en dus is het leven voor generatie ooit genoeg maakbaar. Deze maakbaarheid ligt ook nog eens binnen handbereik. Ze leven in een wereld met letterlijk en figuurlijk onbegrensde mogelijkheden. De generatie die verwacht dat alles snel wordt geregeld en dat ook nodig heeft om in haar behoeften te voorzien.

Verantwoordelijkheid

Het gevoel van verantwoordelijkheid zit diep. Generatie ooit genoeg voelt dat ze zelf moet zorgen voor een leuk, succesvol en gelukkig leven. Ze kijkt veel af bij anderen hoe zij dat doen. Dat zet haar in de actiestand. Je verantwoordelijk voelen voor een leuk en succesvol leven zorgt voor motivatie en drive. Ze wil niet toekijken, maar deelnemen en doen. Dat brengt generatie ooit genoeg veel ondernemerschap, creativiteit en daadkracht. Verantwoordelijkheid kan dus fijn, maar het snelle levenstempo, het verantwoordelijkheidsgevoel en het idee van een maakbaar leven zorgen ook voor onrust. Daar heeft generatie ooit genoeg duidelijk moeite mee. Ze stelt hoge eisen en verwacht veel van zichzelf.

Maar jezelf overal verantwoordelijk voor voelen en hier controle en invloed over willen houden, geeft een gevoel van schijnveiligheid. En dat kan grote gevolgen hebben. Want als je het succes helemaal zelf in de hand hebt, betekent dat ook dat falen helemaal aan jezelf is toe te schrijven.

Doelen stellen

Voor generatie ooit genoeg is het stellen van doelen een belangrijk onderwerp om regie te pakken over haar eigen leven. Iets is pas een doel als ze het niet 1, 2, 3 kan afvinken en als het niet binnen handbereik ligt. Ze moet er van zichzelf wel moeite voor doen. En ze vindt het belangrijk dat ze kan laten zien dat ze er verantwoordelijkheid voor neemt.

Doelen geven deze generatie richting, houvast, discipline, een betekenisvol leven en legitimiteit om te kunnen kiezen. Ze gaat ergens voor staan en neemt er verantwoordelijkheid voor. Vanuit de individualistische samenleving waarin generatie ooit genoeg is opgegroeid en het verantwoordelijkheidsgevoel voor haar eigen leven, stelt ze ook individualistische doelen op. Haar doelen gaan vaak over ‘wat wil ik bereiken’. Maar origineel zijn ze meestal niet. Deze generatie wordt continu geconfronteerd met het leven van de ander. Doordat ze constant volgt wat er om haar heen gebeurt, wordt ze beïnvloed. Ze kijkt bij elkaar af en kopieert elkaars doelen. Maar door deze doelen klakkeloos over te nemen, worden doelen los van haar eigen identiteit geformuleerd. Ze wil iets, of denkt dat ze iets moet bereiken, omdat ze dit om haar heen bij anderen ziet. Zonder goed bij zichzelf te rade te gaan of ze dit wel écht wil.

Daarnaast wil generatie ooit genoeg haar doelen liever vandaag dan morgen bereiken, en verwacht ook dat dat kan. Door continu bezig te zijn met het halen van doelen, legt ze zichzelf een enorme druk op. Generatie ooit genoeg rent van doel naar doel, maar staat nauwelijks stil bij het behalen ervan. Ze gaat, na het zetten van het vinkje, door naar het volgende doel. Waarom moet deze generatie zoveel van zichzelf?

Keuzes maken

Generatie ooit genoeg groeit op in een tijd waar geen grenzen lijken te zijn aan de mogelijkheden. De opties om uit te kiezen zijn oneindig. Dat klinkt leuk, maar zo ziet ze het niet. Ze ervaart keuzestress en druk. Het is een generatie die zich heel verantwoordelijk voelt voor de keuzes die ze maakt. De focus ligt op die ene juiste keuze. Fouten mag ze van zichzelf niet maken.

Maar ondanks dat deze generatie erom bekend staat dat ze erg streng is voor zichzelf, heeft ze niet vaak spijt van een keuze. Als ze de keuzestress heeft overwonnen en tot een keuze is gekomen, is ze heel tevreden over zichzelf. Ze kijkt niet meer achterom en maakt er een succes van. Generatie ooit genoeg zit dus continu in een stretch tussen veel keuzes hebben, altijd alles goed willen doen, autonoom keuzes willen maken, en tegelijkertijd erkenning willen krijgen van anderen. De keuzes die ze maakt draagt bij aan een maakbare wereld en aan de hoeveelheid doelen die ze voor zichzelf heeft opgesteld.

Maar hoe zorgt deze generatie dat ze regie blijft houden over keuzes die zijn gemaakt? Het is een illusie om te denken dat er altijd maar één juiste keuze is. Generatie ooit genoeg moet een keuze minder als goed of fout gaan zien. Wat is het ergste wat er kan gebeuren? Er komen altijd weer nieuwe keuzes op haar pad.

Structuur

Generatie ooit genoeg heeft een haat-liefdeverhouding met structuur. Om op een verantwoorde manier met haar doelen en keuzes om te gaan, is structuur een handig hulpmiddel. Het vergroot de kans dat ze haar doelen daadwerkelijk haalt. Te veel of te weinig structuur kan ook negatieve effecten hebben. Als generatie ooit genoeg een doel opstelt, dan heeft ze de neiging om het meteen groots aan te pakken: direct schiet ze in de actiestand. Ze kan het zelfs zo serieus nemen dat het goed uitvoeren van het schema belangrijker wordt dan bezig zijn met het uiteindelijke doel. De structuur volhouden wordt een doel op zich. En dat vraagt veel van generatie ooit genoeg: grenzeloze motivatie om je eraan te houden en jezelf ernstig toespreken als de discipline lijkt te verminderen. Dat kost veel energie. Ze maakt het daarmee voor zichzelf moeilijk. Want als ze het niet meer volhoudt, rekent ze dat zichzelf aan. Ze voelt zich verantwoordelijk voor het volgen van haar eigen aangebrachte structuur. Als ze zich hier niet aan houdt, roept dat een gevoel van falen op. Zoals altijd gaat het ook hier om de balans. Niet zo veel structuur dat het een keurslijf wordt, maar wel genoeg structuur om rust en controle in het leven te krijgen.

Maar als generatie ooit genoeg dan die structuur heeft aangebracht, is ze daar niet altijd blij mee. Structuur geeft misschien een gevoel van controle, maar al dat plannen kan ook saai worden. En een saai leven kan natuurlijk niet. Dus ontstaat er weer de behoefte om de routine te doorbreken en iets nieuws en uitdagends te gaan doen. Generatie ooit genoeg kan niet met en niet zonder structuur.

Reflectie

Reflecteren komt voor bij alle voorgaande thema’s. Het heeft toegevoegde waarde bij het nemen van verantwoordelijkheid, het stellen van doelen, maken van keuzes en aan brengen van structuur. Want hoe komt generatie ooit genoeg erachter of ze het juiste doel heeft gesteld? Of wanneer ze tevreden is? Of ze wel blij is met de keuze die is gemaakt?

Het aanpassen van doelen of het maken van keuzes kunnen resultaten zijn van een reflectiemoment. Reflecteren doet generatie ooit genoeg vaker dan ze denkt. Maar toch hangt er voor deze generatie een negatieve lading aan. Ze heeft snel een oordeel over zichzelf – en de ander – en dat is confronterend. Het is zonde dat bij reflecteren vaak alleen de negatieve kant wordt belicht. Het is de moeite waard om naast je valkuilen ook je kwaliteiten te ontdekken. Het levert zelfinzicht en misschien ook wat meer regie op. Maar dan moet generatie ooit genoeg er wel tijd voor maken…

Hoe ga je als werkgever om met generatie ooit genoeg?

Je hebt als werkgever nu een beter beeld bij wie generatie ooit genoeg is, wat ze belangrijk vindt en wat haar valkuilen zijn. Zoals je hebt gemerkt is generatie ooit genoeg best een uitdagende generatie. Het kan altijd beter, sneller en meer. Hoe hou je het werk dan uitdagend? Creëer als werkgever een helder speelveld, maar geef werknemers uit deze generatie daarbinnen de ruimte en vooral het vertrouwen om het werk op hun eigen manier te doen. Durf met deze generatie van de gebaande paden af te wijken. Generatie ooit genoeg heeft een groot verantwoordelijkheidsgevoel, dus zal je niet snel teleurstellen.

Een generatie die dus veel wil en kan. Maar daar schuilt ook direct het gevaar. Het is een generatie die niet makkelijk toegeeft dat iets te veel is. Hou daar oog voor en biedt begeleiding aan. Ook als iemand blijft zeggen ‘dat het wel gaat’.

Daarnaast zijn ontwikkeling en groei hele belangrijke thema’s. Generatie ooit genoeg wil snel kunnen groeien en heeft een stip op de horizon nodig. Dan werkt ze hard, misschien nog wel harder dan haar collega’s. Het is een generatie die niet van het halve werk is. Zeker niet als ze ziet dat je als werkgever investeert in haar persoonlijke en professionele ontwikkeling. Dat is een must. Realiseer je dat als jij het niet doet, de concurrent het wel van je overneemt. Deze generatie heeft meer dan genoeg te kiezen. Keuzestress zorgt dat ze soms vastloopt, maar als ze het niet naar haar zin heeft en stilstaat, dan zal ze vertrekken.

Ik ben benieuwd hoe jij als werkgever met de verschillende generaties omgaat. Kende je generatie ooit genoeg al? En herken je bovenstaande punten?