Hoe 1 letter, leesteken of spatie het verschil in tekst maakt

Ken jij dat? Dat iets heel kleins ervoor kan zorgen dat je iets totaal anders beleeft? Een snufje zout dat een flauw gerecht oppept. Een scheutje Bacardi in een glaasje cola. Of wat denk je van dat ene ontbrekende schroefje als je een IKEA-kast in elkaar wil zetten. Het is niets vergeleken met het moment dat je er net 1 cijfer naast zit in de loterij en daardoor € 30 miljoen misloopt. In tekst kan 1 letter, 1 leesteken of zelfs 1 spatie meer of minder zorgen voor een totaal andere beleving. In dit artikel laat ik je zien hoe dat werkt, én hoe je hier slim gebruik van maakt.

Een spatie meer of minder

Ik zag een groep mensen naakt achter een ezel staan, met kwast en palet in de handen. In gedachten dan. Het gebeurde tijdens een bezoek aan een dorpje. Ik struikelde bijna over een bord dat zeer tactisch was neergezet. Midden in een nauw laantje zodat het niet te missen was. Net als de rode pijl op het bord die richting een schildersatelier wees. De tekst erop bracht mij in verwarring. Er stond ‘vandaag gratis naakt schilderen’.

Dat ik die mensen naakt zag staan te schilderen, komt omdat ik in beelden denk. Maar bovenal omdat ‘naakt schilderen’ iets totaal anders is dan ‘naaktschilderen’. Net als dat ‘strooi zout’ een andere betekenis heeft dan ‘strooizout’. Of wat dacht je van ‘boeren met worsten’ waar ‘boerenmetworsten’ wordt bedoeld?

Ik kijk naar de spatie als het meest onzichtbare leesteken, dat ik toch net té vaak zie. Spaties worden vaak onjuist gebruikt en dat is net zo pijnlijk als toen ik tegen dat bord botste. Zeker als er staat ‘honden kussen’ in plaats van ‘hondenkussen’. In andere gevallen is het ook verwarrend. Denk aan ‘binnen kort geopend’ in plaats van ‘binnenkort geopend’. Af en toe is het ook gewoon grappig, bijvoorbeeld bij ‘weg om legging’ waar ‘wegomlegging’ had moeten staan.

Een leesteken meer of minder

Natuurlijk sta ik ook stil bij een leesteken! En niet zomaar een leesteken!! Ik wil het met je hebben over het overmatig gebruik van uitroeptekens!!! En ik wil jou oproepen om te stoppen met het gebruik van het leesteken!!!! Want dat het te veel wordt gebruikt, da’s behoorlijk irritant!!!!

Vond je bovenstaande zinnen irritant om te lezen? Schreeuwerig overkomen? Of misschien zelfs wel opdringend? Het spijt me. Of eigenlijk spijt het me helemaal niet. Ik gebruikte de uitroeptekens in deze tekst namelijk heel bewust. Omdat ik hoop dat door jou te irriteren, jij beter snapt dat jouw lezers ook irritatie ervaren bij elk uitroepteken dat jij in tekst gebruikt. En dus hoop ik dat je er afscheid van neemt. Zeker als je meerdere uitroeptekens plaatst en/of meerdere achtereenvolgende zinnen eindigt met een uitroepteken. (Tip van de redactie: lees in dit artikel meer over het uitroepteken en 13 andere populaire typografische symbolen.)

Een slechte copywriter herken je aan het aantal uitroeptekens in de tekst.

Het doel van een uitroepteken is om zinnen meer nadruk te geven óf staat achter een zin die wordt geroepen. Dit betekent ook dat een tekst die goed is geschreven prima zonder uitroepteken kan. Denk jij er anders over? Dan is de tekst duidelijk niet overtuigend genoeg en moet je er nog even aan schaven in plaats van er een uitroepteken toe te voegen. Daarbij: een overtuigende tekst schrijf je meestal in spreektaal. Ik weet niet wat voor gesprek jij voert met je lezer als je elke zin wil schreeuwen? Dat heeft totaal geen zin. Behalve als je wil dat jouw lezers een gehoorbeschadiging oplopen.

Een letter meer of minder

Laten we het hebben over hoe je met 1 letter meer het verschil maakt. Of concreter: hoe 1 letter jouw conversiekracht verdubbelt zodra je 1 letter toevoegt aan 1 woord. Over welke letter heb ik het? Ik heb het over de letter t. En aan welk woord moet je die ‘t’ dan toevoegen? Aan een werkwoord.

Schrijf niet: ‘Met deze tool verbeter jij jouw teksten.’
Schrijf wel: ‘Deze tool verbetert jouw teksten.’

Je hebt vast al gezien dat de tweede optie, daar waar de ‘t’ aan het werkwoord is toegevoegd, korter is. Dat is al scoren. Maar hoe ga je nu echt met de winst aan de haal in je tekst? Ik noem het zelf ook wel de ware magie of het verrassende geheim achter die ene extra letter.

Zonder de ‘t’ wordt de actie bij de lezer neergelegd. De ‘t’ impliceert dat de tool het werk doet.

Onze hersenen zijn zo ‘geprogrammeerd’ dat ze het liefst de gemakkelijkste weg kiezen. Als iemand óf iets anders de actie voor ons doet, dan gaan we daar graag in mee.

Andere voorbeelden

Schrijf niet: ‘Met dit principe bespaar jij zeeën van tijd.’
Schrijf wel: ‘Dit principe bespaart jou zeeën van tijd.’

Schrijf niet: ‘Als je dit product aanschaft, maak je het mogelijk dat…’
Schrijf wel: ‘De aanschaf van dit product maakt het mogelijk dat…’

Schrijf niet: ‘Voeg een ‘t’ toe en verdubbel jouw conversiekracht.’
Schrijf wel: ‘Voeg een ’t’ toe. Dit verdubbelt jouw conversiekracht.’

Ons brein is lui

Ik denk dat je het ook ‘voelt’ als je deze tekst leest en dat je denkt: “hoe dan”? Nou, ons brein is aartslui. Ook dat van jouw lezers. Onze hersenen zijn zo ‘geprogrammeerd’ dat ze het liefst de gemakkelijkste weg kiezen. Als iemand óf iets anders de actie voor ons doet, dan gaan we daar graag in mee.

Daarover gesproken. Ergens koos ik ook de makkelijke weg. Ik heb deze laatste conversie-verdubbelingtechniek niet zelf bedacht. Ik ontdekte deze tip via de podcast van marketeer en trainer Christ Coolen. Die ‘m op zijn beurt weer hoorde van mediaman John Wallbrink. En John hoorde ‘m weer van de Amerikaanse copywriter met de naam Todd Brown. Ere wie ere toekomt.