5 yogawijsheden voor welzijn op de werkvloer

Yoga bestaat uit meer dan lichaamshoudingen. Je kunt het eigenlijk zien als een pad dat uit 8 onderdelen bestaat. De yama’s en de niyama’s zijn de eerste twee en heel toepasbaar op de werkvloer. Wat kun je leren van yoga voor een betere werkbalans?

Off the mat-yoga

Judith Manshanden bespreekt in haar boek De corporate yogi – 10 principes voor mentale balans in je werk (affiliate) de yama’s en de niyama’s. Samen bevatten ze 10 leefregels die je helpen om op een goede manier met je omgeving en jezelf om te gaan. Ze noemt het ook wel ‘off the mat-yoga’. Oftewel: hoe pas je de wijsheid van yoga toe in je dagelijkse leven? Deze leefregels helpen je bij het ontwikkelen van een bewustere levensstijl waarbij je rustig en vanuit balans op je omgeving kunt reageren. En dat kan in je werksituatie enorm helpen.

Het yogapad

Voor het complete beeld, eerst nog even een overzicht van het achtvoudige yogapad. Door beoefening hiervan kun je je geest kalmeren en dichter bij je Zelf komen.

1. Yama
De yama’s zijn vijf leefregels die je helpen om op een goede manier je omgeving om te gaan.

2. Niyama
De niyama’s zijn vijf leefregels voor het verwerven van gezonde gewoonten en innerlijke kwaliteiten.

3. Asana
De asana’s zijn de lichaamshoudingen die wij kennen als yoga.

4. Pranayma
Pranayama is het beoefenen van ademhalingstechnieken. Het doel hiervan is verkrijgen van energie en vitaliteit door middel van de ademhaling.

5. Pratyahara
Pratyahara is het naar binnen richten van de aandacht door het uitschakelen van de vijf zintuigen. Je sluit je af voor prikkels van buitenaf, waardoor je de kans krijgt om tot rust te komen.

6. Dharana
Dharana is een vorm van mediatie waarbij je je aandacht richt op een gekozen onderwerp.

7. Dhyana
Dhyana gaat over kijken naar jezelf en je manier van handelen.

8. Samadhi
Samadhi is het uitstijgen boven het normale bewustzijn, een innerlijke vrede die alle begrip te boven gaat. Dit wordt ook wel verlichting genoemd.

Gezonde gewoonten ontwikkelen met de niyama’s

In dit artikel ga ik dieper in op de niyama’s, de vijf leefregels die je helpen om gezonde gewoonten te ontwikkelen.

Saucha (Zuiverheid)

Vergeet je weleens te lunchen tijdens een drukke werkdag? Of zit je regelmatig de hele dag achter een computer zonder even de benen te strekken? Als je prettig wil werken, is het belangrijk dat je goed voor jezelf zorgt. Deze eerste niyama gaat over goed zorgen voor je lichaam en je fysieke omgeving. Saucha betekent letterlijk zuiverheid of puurheid. Het staat voor het opruimen van onzuiverheden en het verwijderen van alles wat je niet echt nodig hebt. Als je dit doet, ontstaat er meer ruimte om de goede dingen in je leven toe te laten. Hoe zit het met jouw zuiverheid? Check:

• Ik voel me prettig in mijn werkomgeving
• Mijn werkplek is opgeruimd en netjes
• Ik ben in een goede fysieke conditie
• Ik eet gezond
• Mijn to-do-lijst en mailbox zijn bijgewerkt
• Ik neem rust als ik het nodig heb
• Ik omring me met dingen waar ik een fijn gevoel van krijg

Santosha (Tevredenheid)

Ben je op dit moment tevreden met je leven? Als je niet weet hoe je die vraag moet beantwoorden, ben je zeker niet de enige. Veel mensen zijn best tevreden met hun leven zoals het nu is, maar niet helemaal. Er valt altijd wel wat te verbeteren. Santosha gaat over het cultiveren van tevredenheid. Dat betekent dat je je goed voelt over wat er nu is, zonder daarbij afhankelijk te zijn van omstandigheden buiten jezelf.

Een tevreden levenshouding kun je ontwikkelen. Hiervoor moet je leren om op een andere manier naar je leven en naar je werk te kijken: minder kritisch, en met een focus op de dingen die goed zijn. Hoe doe je dat?

1. Verklein het gat tussen waar je staat en waar je zou willen staan
   Ontevredenheid ontstaat doordat je een gat ervaart tussen wat je graag zou willen hebben en wat je daadwerkelijk hebt. Dit wordt ook wel perfectionisme genoemd. Je denkt dat je pas tevreden zult zijn als je doel gehaald is. In de praktijk blijkt dit echter meestal niet zo te zijn. Dit heet ook wel de arrival fallacy oftewel het bedrog van de aankomst.
2. Stop met klagen
   Je kunt voor iedere negatieve gedachte één of meerdere positieve gedachten verzinnen. De bril waarmee je naar de wereld kijkt in de loop van de tijd gaat veranderen. Je gaat beter zien wat er allemaal wel is.
3. Ga op zoek naar betekenis in je werk
   Maar liefst 42% van de mensen ziet betekenisvol werk als een belangrijke factor van tevredenheid. Als je het gevoel hebt dat jouw werkzaamheden bijdragen aan iets dat groter is dan jijzelf, voel je je van toegevoegde waarde. In elke baan zijn er veel dingen die je zelf kunt doen om meer betekenis aan je werk toe te voegen, zodat je je werktevredenheid kunt laten groeien. Het is een werkhouding die je kunt ontwikkelen. Dit wordt ook wel job crafting genoemd. Je richt je baan zo in dat je echt iets voor een ander kunt betekenen, denk hierbij aan het uitbreiden van je taken en investeren in relaties.

Tapas (Bevlogenheid en zelfdiscipline)

Zit je weleens zo in een project dat je er helemaal in opgaat? Je vergeet de tijd en zit volledig in de flow. Je beleeft plezier aan wat je aan het doen bent en daar krijg je energie van. Op zo’n moment ben je bevlogen. Voelt goed toch? Tapas is iets moeilijker te omschrijven dan de andere niyama’s. Je kunt je bij Tapas een vuurtje voorstellen dat in jou brandt. Dat vuur wakker je aan door zelfdiscipline te beoefenen.

Er is een wisselwerking tussen bevlogenheid en discipline. Aan de ene kant heb je discipline nodig om je bevlogenheid te vergroten. Door altijd de makkelijkste weg te kiezen, kom je er niet. Andersom geldt dat wanneer je innerlijke vuur brandt, je je gedreven voelt door dat wat voor jou belangrijk is. Het wordt dan makkelijker om discipline op te brengen, want je bent intrinsiek gemotiveerd. In de context van organisaties wordt dit ook wel purpose genoemd.

Bevlogen zijn is iets waar veel mensen naar verlangen. De realiteit is echter dat 70% van de mensen zich niet betrokken voelt bij zijn of haar baan, laat staan dat ze bevlogen zijn. Een belangrijke randvoorwaarde voor bevlogenheid, is dat er afstemming moet zijn tussen wat je wilt dat je werk jou oplevert en de resultaten die de organisatie wil behalen. Als hier een mismatch tussen is, wordt het lastig om echte bevlogenheid in je werk te ervaren.

Om de ingrediënten voor de bevlogenheid in jouw werk te vinden, kun je het MPS-model gebruiken. MPS staat hierin voor Meaning, Pleasure en Strength. Harvardprofessor dr. Tal Ben-Shahar kwam erachter dat je bevlogenheid vanzelf toeneemt als je je in je werkende leven bevindt op het snijvlak van wat je betekenisvol vindt, waar je plezier aan beleeft en waar je goed in bent: daar zit je sweet spot.

Svadhyaya (Zelfreflectie)

Waarom doe je wat je doet? Leid je het leven dat past bij wie je graag wil zijn? Bij Svadhyaha draait het om ontwikkelen van zelfreflectie. Als je reflecteert op jezelf, neem je even de tijd om te kijken naar je eigen ervaringen en gedrag om daarvan te kunnen leren. Wanneer je regelmatig aan zelfreflectie doet, leer je je eigen patronen, waarden en overtuigingen kennen. Voor sommige mensen is zelfreflectie iets heel natuurlijks. Voor anderen is het echt iets om te oefenen.

Als je pas begint met zelfreflectie, kan het je helpen om structuur aan te brengen. Zo wordt het makkelijker om de situatie voor jezelf te ontleden. Neem een situatie die onlangs is voorgevallen en probeer deze vragen te beantwoorden:

• Wat was de situatie?
• Wat was je rol hierin?
• Hoe heb je gehandeld en waarom?
• Waar liep je tegenaan en waarom?
• Hoe beïnvloedde jouw handelen andere mensen in de situatie?
• Welke nieuwe inzichten brengt dit je?
• Deel je bevindingen nu zo eerlijk als je kunt met de hoofdpersoon uit de situatie. Observeer zijn of haar reactie en observeer ook jezelf. Hoe voelt dit voor jou? Wat doet dit met je ego?

Ishvara Pranidana (Overgave)

Voel jij je soms ook te verantwoordelijk voor je werk? Lig je weleens te piekeren over alle projecten die je nog moet afmaken? Of voel je soms dat je je werk niet onder controle hebt en dat alles door je vingers glipt? Ishvara Pranidana gaat over jezelf overgeven aan iets dat groter is dan jijzelf. Overgave is vertrouwen op de stroom van het leven. Je accepteert iedere situatie zoals hij is. Ook besef je dat je niet alles wat in je leven gebeurt in de hand hebt.

Overgave ontwikkel je door uit je comfortzone te stappen en te oefenen met loslaten. Iedere keer dat je voelt dat je de controle over een situatie wil houden, krijg je de kans om ermee te oefenen. Controle ontstaat vaak als je in onzekerheid verkeert en je het gevoel hebt grip te willen hebben.

Deze en de andere leefregels kunnen je helpen om mentale balans in je werk te vinden. Je leeft niet langer van buiten naar binnen, maar van binnen naar buiten, waardoor je tevredenheid en een langdurig geluksgevoel ontwikkelt.

Over het boek

Ik beoefen zelf de asana’s, dus ben bekend met yoga. Maar ik moet bekennen dat ik niet direct in het verhaal zat. Heel even dacht ik ‘dit is te zweverig’ voor mij. Dat bleek uiteindelijk goed mee te vallen. Ik vind het een interessante invalshoek die Manshanden kiest: de yogafilsofie toepassen op de werkvloer. Wat ik fijn vind aan De corporate yogi – 10 principes voor mentale balans in je werk (affiliate) is dat je eruit kunt halen wat op jouw situatie toepasbaar is. Het boek is een goede reminder aan jezelf om weer eens te kijken, maar vooral te voelen hoe je in de wedstrijd staat.

Foto header door Ashley Batz op Unsplash.