De (on)houdbaarheid van Blendle & andere verzamelplatformen

Het was geen 1 april-grap. DPG Media heeft de samenwerking met Blendle per april opgezegd. Ondanks de verwoede pogingen van Blendle om dit via de rechter tegen te houden. DPG zou een economische machtspositie hebben, door het grote aantal (dag)bladen dat ze uitgeven en via Blendle distribueerden.

‘Onbeperkt tijdschriften en het nieuws van alle k(r)anten’ voor een tientje per maand lijkt dus niet meer op te gaan. Want met het vertrek van DPG Media zijn er tientallen titels uit het aanbod van de digitale nieuwskiosk verdwenen. De enige Nederlandse krant die overblijft is het Nederlands Dagblad. Samen met de Vlaamse kranten De Standaard, De Tijd en Het Nieuwsblad komt het aanbod Nederlandstalige kranten uit op vier.

Dat is niet alleen een domper voor de abonnees, het ‘knaagt aan het voortbestaan van Blendle’, zegt Blendle-directeur Willem-Jan Lems in een reactie. Hoe goed het concept van Blendle ook is, het voortbestaan is toch wel gebaseerd op het aanbod, dat flink uitdunt.

Het doet me afvragen: is het terugtrekken van uitgevers of contentmakers het onvermijdelijke lot van meer (aanvankelijk zo) innovatieve verzamelplatformen?

Waar ging het mis tussen Blendle en DPG Media?

Blendle zorgde er vanaf 2014 voor dat veel nieuwslezers die eerder niet voor journalistiek betaalden, dat wel gingen doen. Op dat moment hadden (dag)bladen digitaal nog niet veel te bieden en was de verkoop van losse artikelen op Blendle een uitkomst.

De reden voor het terugtrekken van DPG Media is onder andere Blendle’s veranderde businessmodel. Omdat betalen per artikel niet rendabel was, werd een paar jaar later een ‘all you can read’-abonnement geïntroduceerd. ‘Netflix voor de journalistiek’, noemde Blendle-oprichter Alexander Klöpping het. Waarbij je onbeperkt kan lezen tegen een vast bedrag. Maar dat concurreert met de eigen (digitale) abonnementen van DPG Media en levert ze te weinig inkomsten op. Blendle zou zelfs ‘kannibaliserend’ zijn.

Zijn eigen abonnementsvormen dan interessanter?

Je zou kunnen zeggen dat Blendle als zijwieltjes heeft gefungeerd tot uitgevers van kranten zelf konden fietsen. Want tegenwoordig lijken (dag)bladen zelf goed te slagen in het aanbieden en verkopen van digitale abonnementen. Wil je nu het NRC én de Volkskrant lezen? Dan moet je dus toch weer verschillende abonnementen afsluiten.

Betalen voor toegang tot journalistieke artikelen of een bibliotheek met een ruim aanbod aan video-content of lees- en luistervoer is de normaalste zaak van de wereld geworden. Mede door abonnementsvormen als die van Blendle en de toename van betaalmuren bij online kranten.

Maar abonnementen op individuele contentmakers, waaronder journalisten, maken ook hun opmars. In een eerdere Weekly schreef ik daar al over. Ik was sceptisch, want door overal een los abonnement voor af te sluiten, raakt het versnipperd en blijf ik voor m’n gevoel (kleine) betalingen doen.

In de nieuwsbrief van Villamedia haalt Nick Kivits een artikel van tech- en mediajournalist Simon Owens aan wat dat gevoel bevestigt. Het aantrekkelijke van een verzamelplatform in tegenstelling tot ‘microbetalingen’ zit ‘m volgens Owens in het psychologische aspect. Een abonnement dat toegang geeft tot een ruim aanbod aan artikelen voelt volgens hem een stuk waardevoller dan een artikel dat je voor een klein bedrag los aanschaft. Zelfs als je een groot deel van het aanbod op zo’n platform niet eens leest. De kans dat iemand die losse artikelen koopt overgaat tot het betalen voor een abonnement, is volgens Owens kleiner.

Dat psychologische aspect herken ik wel. Ik betaal ook liever voor een Netflix-abonnement dan voor een losse film. Bovendien ontdek ik op Netflix alsnog ander aanbod, waardoor ik langer blijf plakken. Dat is toch een duurzamere relatie dan sporadisch voor een film betalen bij bijvoorbeeld Pathé Thuis.

Is een verzamelplatform als Blendle dan helemaal niet houdbaar?

De toekomst van Blendle is met het vertrek van DPG Media onzeker. Maar dat betekent niet dat het concept van een platform waar je tegen een vast bedrag onbeperkt kunt lezen, kijken of luisteren geen succes kan zijn. Of zo’n concept voor nieuwsmedia aantrekkelijk genoeg is, is de vraag.

Zo lijkt het Storytel (waar je onbeperkt boeken leest en luistert) en Readly (waar je eindeloos tijdschriften leest) momenteel beter af te gaan. Met deze apps heb je geen nieuwskiosk, maar wel een soort hypermoderne bibliotheek in je broekzak. Bij Readly wordt de leestijd per tijdschrift nauwkeurig gemonitord en worden de inkomsten naar rato verdeeld tussen de uitgevers.

Op het gebied van podcast-abonnementen gaat de Deense startup Podimo een poging wagen in Nederland. In tegenstelling tot de abonnementsmodellen van Spotify, Apple en Vriend van de Show waar je podcasters kunt betalen voor exclusieve afleveringen, geeft Podimo je voor een vast bedrag per maand toegang tot een bundel exclusieve podcasts. Hoe dat ontvangen wordt, moeten we nog afwachten.

Onbeperkt consumeren of alleen voorproeven?

Als consument kan ik me voorstellen dat sommige verzamelplatformen als een soort proeverij gaan dienen waar je een tijdje een paar ‘smaken’ uitprobeert, voordat je een los abonnement afsluit op je favoriet.

Maar is het een kwestie van tijd voordat uitgevers en makers zich, net als bij Blendle, terugtrekken uit (hetzij andersoortige) platformen als Storytel, Readly of Podimo en ’zelfstandig fietsen’ met hun eigen abonnementenaanbod? Of zullen er manieren zijn om als verzamelplatform toch voldoende voordelen en opbrengsten te leveren om het langdurig aantrekkelijk te houden voor alle partijen? Ik ben benieuwd hoe jij erover denkt!

Dit artikel verscheen eerder in de Frankwatching Weekly. Wil je ook deze zaterdageditie in de mailbox ontvangen? Schrijf je hier in.