De 4-daagse werkweek tegen een voltijdse vergoeding: aantrekkelijk of onzin?

De vierdaagse werkweek tegen een voltijdse vergoeding. Er is al heel wat inkt gevloeid over het concept. Sommigen zijn resoluut voor, anderen fronsen de blik als ze erover horen.

Voorstanders van het vierdaagse werksysteem onderbouwen hun standpunt vanuit enkele studies die aantonen dat werknemers onder een vierdaags werkregime:

• productiever zijn,
• minder vaak ziekteverlof opnemen, en
• zich gelukkiger voelen.

Ook vertrekken ze vanuit enkele logische redeneringen over het 4-daagse werkritme: “Vroeger werkten we toch ook op zaterdag?” en, “Het is toch niet gek dat we minder moeten werken, als alles meer en meer geautomatiseerd wordt?”.

Daarnaast is er een groep die sceptisch tegenover de vierdaagse werkweek staat. Data uit studies van de voorstander moet je volgens hen met een stevige korrel zout nemen. Een vierdaagse werkweek komt namelijk ook met heel wat nadelen:

• De klant krijgt een slechtere service,
• de valse verwachtingen breken soms zuur op (je werkt nog steeds 40 uur per week), en
• het past niet binnen ieder business model.

En daarbij: “Je krijgt toch niet evenveel werk verricht met een dag minder? Dan werkte je vroeger gewoon niet efficiënt genoeg!”

Je ziet het: veel pro’s en con’s. Dat is waarschijnlijk ook de reden dat jij dit artikel hebt geopend: wie heeft er nu gelijk?

Wij besloten zelf om de proef op de som te nemen. We zetten een experiment op waarbij enkele collega’s een vierdaagse werkweek uittesten. Drie maanden lang leerden ze het reilen en zeilen van dit werkregime. Benieuwd naar wat we hebben geleerd?

Hoe krijg je al je to do’s gebolwerkt?

In een 4-daagse werkweek moet je al je to do’s in een dag minder afvinken. Volgens onze collega’s lukt dat wel. Al moet je jezelf als werknemer wel anders opstellen dan voordien…

Full focus mode, 100% van de tijd

Onze collega’s gaven aan dat de noodzaak van de dag knaagde aan hun gevoel van rust. Er was niet veel tijd meer over voor een gezellige koffieklets, ruime middagpauze of even breinloos op HLN scrollen. Een constante race om taken af te krijgen was de bittere realiteit.

Het ging zelfs zo ver dat sommige collega’s alle ruis uitschakelden om zo efficiënt mogelijk te kunnen werken. Daarvoor zetten ze hun telefoon slechts enkele momenten per dag aan, werkten ze langer door op hun vier beschikbare werkdagen (soms zelfs tot 23u), en namen ze korter pauze. Alles om op die vrije dag niet te hoeven werken.

Voor onze collega’s was die full focus mode ook effectief een noodzaak. Want als ze toch – ook al was het maar voor even – werkten op hun vrije dag? Dan betaalden ze daar een prijs voor. Ze gaven aan minder van hun vrije moment te kunnen genieten doordat ze mentaal nog bij hun werk zaten. En écht werken lukte hen ook niet, want je zit nog altijd ‘op je vrije dag’. Een lose-lose scenario dus.

De vierdaagse werkweek lijkt dus meer stress met zich mee te brengen, dan dat het zou wegnemen.

Geen ruimte voor de extra mile

Als we inhoudelijk kijken naar het werk dat onze collega’s hebben verzet, hebben ze het spontaan over hun prioriteiten: “De juiste prioriteiten zetten, is één van de grootste uitdagingen van de vierdaagse werkweek”. Je moet even veel werk verzetten als eerst, maar dan in een kortere tijd.

De taken op korte en middellange termijn rond je volgens onze collega’s probleemloos af: daar legt het vierdaagse werkregime geen haar in de boter. “De noodzakelijke taken die raken wel af op een dag minder. Het zijn de minder prangende zaken die meer op de toekomst zijn gericht die in het gedrang komen.” Omdat de orde van de dag al je kostbare tijd vraagt, maak je geen tijd meer voor vraagstukken die zich verder in de toekomst afspelen.

Wil je voor the extra mile gaan? Dan heb je daar minder ruimte voor. Op korte termijn hebben we klanten dus niet horen morren over deze aanpak. Maar of dat ook zo is op de lange termijn, dat is nog koffiedik kijken.

Om deze uitdaging aan te pakken moet je al je prioriteiten durven herzien. Ga je voor een aanpak waarbij je altijd wil evolueren en aan grotere taken kunt werken? Dan zal je het takenpakket van een werknemer in een 4-daagse werkweek moeten aanpassen. Met minder focus op de orde van de dag.

Er is nooit een gebrek aan tijd, wel een gebrek aan prioriteit.

Denk goed na over wanneer je een dag vrij neemt

Wanneer neem je je vrije dag? Met een maandag of vrijdag creëer je een extra lang weekend. Je kunt een tripje maken, of een keertje te diep in het glas kijken op een zondag. De keerzijde is dan wel dat je die eerste werkdag jezelf weer moet inwerken. Neem je jouw vrije dag midden in de week? Dan breek je jouw werkweek in twee delen. Sommige collega’s gaven aan dat ze daardoor de ‘working spirit’ niet konden vinden.

Wanneer neem je dus het liefst vrij? Eerlijk gezegd: we hebben geen idee. De meningen van onze collega’s waren hierover dan ook sterk verdeeld.

Maar, als je in een team samenwerkt is de echte vraag: neem je allemaal op dezelfde dag vrij, of juist niet? Met een vaste dag kunnen de teamleden uit jouw organisatie zich beter op elkaar afstemmen. Niemand moet dan nog rekening houden met de vrije dag van anderen. Maar past die vrije dag dan wel voor iedereen? En neem je iedere week dezelfde dag vrij?

Als marketing agency zijn we geen fan van een verplichte vrije dag voor iedereen. We zijn van mening dat collega’s baas mogen zijn van hun eigen agenda. Daarnaast hebben we als agency bepaalde verplichtingen naar onze klanten toe. Het zou ongepast zijn als zij tijdens de werkweek niemand van onze collega’s kunnen bereiken.

Kiezen we nu voor een vierdaagse werkweek, of niet?

Uiteraard gaven onze collega’s aan dat ze enorm genoten van een extra vrije dag in de week. Toch wegen de voordelen niet op tegen de opofferingen die het systeem met zich meedraagt. We zijn er niet in geslaagd om een betere balans tussen werk en privé te vinden. Daarvoor lagen verschillende redenen aan de basis. Zo ervaarden collega’s meer stress tijdens hun werkdagen en hadden ze het gevoel niet langer bij te dragen aan langetermijndoelen. En de communicatie tussen collega’s verliep stroever, doordat ze op verschillende momenten afwezig waren.

Voor ons is het antwoord op de vraag dus: nee. We kiezen niet voor de vierdaagse werkweek. Wel kiezen we voor een flexibel model. In dat model zetten we in op awareness rond het opnemen van voldoende vakantie. Misschien is het een beter idee om elke maand 2 keer vrij te nemen op vrijdag, omdat het kan én omdat je erna efficiënter aan de start zult verschijnen. Daarom hebben we bij BossData onbeperkt betaald verlof. Wij zien het zo: de vrijheid om vrij te nemen moet bij het individu blijven. Als bedrijf is het je rol om facilitator te zijn.

Zou de 4-daagse werkweek bij jouw organisatie passen?