Meer vrouwen in tech, hoe krijgen we dat voor elkaar?

De technologiesector kampt met een nijpend tekort aan mensen. Alleen al de installatiebranche verwacht binnen 5 jaar 40.000 elektriciens en loodgieters te weinig te hebben, deelde Doekle Terpstra (Techniek Nederland) begin 2021. Er wordt al tijden ingezet op het aantrekken van meer vrouwen, maar wat blijkt: ze vertrekken binnen no time aan de achterkant. Starre werktijden, toxische cultuur, geen zicht op doorgroeien door discriminatie: allerlei redenen waarom vrouwen vroegtijdig de sector teleurgesteld verlaten.

Hoe krijgen we de sector met zijn allen inclusief en divers? En hoe overleef je als vrouw (of niet-hetero-man) een klassiek (hetero) masculiene werkvloer? Chantal Schinkels heeft er het boek De IT girl (affiliate) over geschreven. Gebaseerd op (heel veel) research en wetenschappelijke inzichten, interviews en andere data, vertelt ze de lezer hoe je als vrouw je hoofd boven water houdt, hoe je als man én vrouw een verschil kunt maken en hoe je als bedrijf een inclusieve werkomgeving neerzet waarin je vrouwen support om succesvol te zijn en te blijven.

Waarom het zo belangrijk is (en dat gaat verder dan het belang van de sector)

Zoals Satya Nadella (CEO bij Microsoft) zegt: “Every company will be a software company“. En dan hebben we het nog niet eens over exponentiële innovatie in hardware en andere facetten van technologie zoals energie, bouw, chemie. Technologie is overal en het is er voor iedereen. Alles om ons heen wordt langzaamaan slimmer gemaakt met technologie, gepersonaliseerd, of volledig gedigitaliseerd. Finance, de zorg, de overheid. En achter iedere innovatie zitten uiteindelijk mensen: programmeurs, project managers, SCRUM Masters, ontwerpers, sales- en marketingprofessionals en investeerders. Allemaal mensen met een visie, dromen, en heel veel ideeën over hoe de wereld in elkaar zit en zou moeten zitten.

De impact van technologie en hoe deze wordt ontwikkeld op onze samenleving is enorm. We leven er ondertussen allemaal mee en in steeds grotere mate. Desalniettemin wordt de tech-sector overheerst door mannen (86%). Het is een vrij ondiverse club. En dit is een slechte ontwikkeling, want tech, zoals hiervoor al aangegeven, is van en voor ons allemaal. Des te belangrijker diversiteit. En het moeten niet alleen mannelijke visies en dromen zijn die worden verwezenlijkt.

Ik heb een selectie gemaakt van de beste punten uit Schinkels boek. Maar, vind je dit een belangrijk onderwerp, werk je zelf in tech of overweeg je een techcarrière? Schaf ’t aan en/of geef het cadeau. Het staat vol wijsheid en echte (wetenschappelijke) inzichten die je verder gaan helpen.

#1 Non-diversiteit is ECHT gevaarlijk 🧨

Het missen van diversiteit leidt tot een vermindering van innovatie en verminderde resultaten van creatieve teams. Je mist sneller kansen bij productontwikkeling en die kunnen vervelende gevolgen hebben. Je hebt vaker een bias in de data die je gebruikt, en AI-algoritmes lopen een hogere kans op het produceren van ongewenste resultaten. Ten slotte wordt er veel gebouwd, ontwikkeld en ontworpen op basis van de mannelijke maat. Deze default male zorgt bijvoorbeeld voor koukleumen op de werkvloer (mannen hebben het sneller warm) en een hogere kans op overlijden bij auto-ongelukken door een te groot ontworpen veiligheidsgordel voor het gemiddelde vrouwelijk lichaam.

#2 Alles wordt technologie (grijp je kans) 💸

Gezien de almaar groeiende vraag naar technologie en de groeiende technologisering, kun je je wel voorstellen dat deze sector het goed voor elkaar heeft. Grote beloningen, high demand voor technische skills, veel werkzekerheid. Technologie en innovatie is gewoon het allertofste om je dagelijks mee bezig te houden. Je hebt gegarandeerd een eeuwigdurende steile leercurve te pakken. En het is dus enorm belangrijk dat we allemaal deel uitmaken van de nieuwe digitale wereld die we neerzetten. Maar financiële redenen zijn ook best goede punten om de sprong te wagen en je loopbaan in de technologie aan te vangen (of je best doen om er in te blijven werken). Who knows, misschien krijgen we die loonkloof ook nog eens onder de duim.

#3 De sector is écht nog verre van inclusief en dat raakt mensen 💔

Hoewel 56% van de vrouwen in tech aangeeft dat hun organisatie de afgelopen 2 jaar is verbeterd op het gebied van gendergelijkheid, is daadwerkelijke diversiteit nog ver te zoeken. Schinkels schrijft vooral voor en over de positie van vrouwen, een focus die haar boek zeker kracht bijzet. Maar ik zou expliciet willen benoemen dat de sector impliciet en expliciet uitsluit op basis van leeftijd, sekse, cultuur, huidskleur, geloofsovertuigingen, geaardheid, beperkingen, en ja, gender. Pak er maar eens een gemiddelde teamfoto bij: jong, wit en overwegend man.

Voel je je onterecht aangesproken in dit relaas? Natuurlijk gaat dit niet op voor ieder team en alle mannen. Maar de cijfers liegen er niet om. Zelf heb ik ook regelmatig seksistische opmerkingen moeten counteren en dat is niet tof. Weet dat het dus wel echt gebeurt en vrouwen ermee te dealen hebben. Hoor je dus iets ongepasts in je omgeving? Sta op en accepteer dit soort gedrag niet langer! We hebben je nodig.

#4 Vrouwen vertrekken aan de lopende band. Om hele goeie redenen.

De vrouwen die de stap zetten om in de IT te gaan werken krijgen vaak het een en ander te verduren en houden het vaak niet vol. Ten eerste krijgen ze vaak te maken met discriminatie en vooroordelen. Voorbeelden die Schinkels noemt gaan van vrij onschuldig – niet worden uitgenodigd voor potje tafelvoetbal – tot projecten die aan je neus voorbij gaan omdat ervan uit wordt gegaan dat… (kinderen, druk genoeg, al zo veel te doen etc).

Vrouwen voelen zich niet op hun gemak binnen de mannelijke cultuur die is ontstaan. Sportweddenschappen, koelkasten vol speciaalbier, seksistische grappen. Hoe natuurlijk het ook voelt (“Maar karten is toch ook gewoon te gek?”) en onschuldig het voor mannen ook lijkt, voor veel vrouwen voelt het als niet mee kunnen komen en het is allemaal even slikken (waarop de eerste seksistische grap alweer in mijn hoofd galmt – ook ik ben geïndoctrineerd!).

Niet iedereen heeft dezelfde behoeftes. Het kan gaan om deeltijd, menstruatieprullenbakken, flexibeler werken of juist doorstomen naar een senior rol. Er een keer écht gehoor aan geven en inclusieve processen implementeren zal zorgen voor hogere bedrijfs- en sectorloyaliteit. Overigens, thuis meer zorgtaken oppakken, zodat je vrouw niet deeltijd hoeft te werken is uiteraard ook altijd een optie.

#5 Er is sprake van een gebroken ladder (voor vrouwen – niet voor mannen) 🤷🏽‍♀️

Vrouwen maken minder snel promotie dan mannen en worden minder vaak erkend voor hun geleverde werk. Harder werken leidt nergens toe en door bromances op kantoor krijgt de mannelijke collega vaker de leuke projecten toegespeeld. Naast dat dit gewoon oneerlijk is, leidt het natuurlijk tot minder ambitie, en dus vertrek of parttime werk. Want zeg nou zelf, meedoen aan een spel wat je niet winnen kunt is niks aan, toch?

#6 Je kunt als vrouw een enorm verschil maken. Voor jezelf en voor anderen 👩‍👧‍👧

Maak jezelf zichtbaar, benoem je prestaties en laat niet over je heen lopen. En, doe dit ook voor je collega’s!

Realiseer je dat je in een lastig parket zit: er wordt van je verwacht dat je aardig en zorgzaam bent. Maar assertiviteit en duidelijk communiceren zal je meer promotiegeschikt maken. Laat je niet kisten door mogelijk pushback (die zal er soms helaas zijn) en houd je doelen in het vizier.

Link met andere vrouwen binnen je organisatie en vorm je eigen wolfpack. Connecties zijn key, dus zorg dat je samen sterk staat. Ga naar netwerkevents, onderhoud je relaties en help elkaar verder.

En, niet te vergeten, zorg dat je jezelf zoveel mogelijk ontdoet van ‘krabbengedrag’. Als je krabben (die enge schaaldieren) in een mand zet, proberen ze eruit te kruipen door de andere krabben letterlijk naar beneden te trekken. De referentie naar krabben is een sociologische kijk op hoe mensen in een minderheidspositie elkaar naar beneden neigen te halen. Uiteindelijk komt er namelijk helemaal niemand uit de krabbenmand. Dus, hoor je iemand een collega ‘bitchy’ of ‘bossy’ noemen? Zeg er wat van en benoem de resultaten van diens werk.

#7 Heel veel mannen willen helpen 🕺🏻🕺🏿🕺🏽

Er zijn zat mannen die de status quo willen veranderen (we zien jullie wel! 🙂 ), zowel voor zichzelf omdat het gewoon het juiste is, of voor de vrouwen en andere non-mannen in deze wereld. Punt 7 is speciaal voor hen: een handvol praktische tips die je morgen kunt gaan implementeren. <3

1. Wees je bewust van je vooroordelen. Iedereen ontwikkelt natuurlijkerwijs een voorkeur voor dat wat op hem/haar/hetzelf lijkt. Diversiteit in je team komt dus eerder niet dan wel wel vanzelf. Zorg voor radicale transparantie en anti-racisme, anti-ableisme, anti-seksime in je bedrijfsprocessen en cultuur en wees hier serieus in. Huur een bijvoorbeeld een anti-racisme-expert in en kijk goed en eerlijk naar je processen, salarissen en communicatie. Schijninclusiviteit is snel gecreëerd.
2. Brogramming = not cool. High-end recruiting events met whiskey en paaldansers? Masculiene hiring-teksten? Man-cave-achtige bedrijfsinrichting? Ugh. Je snapt het punt wel.
3. Wie support jij ’t meest? Grote kans dat je vriendschap boven performance plaatst. Dat is wederom heel normaal, maar wel oneerlijk en schadelijk.
4. Stop met huishoudelijke taken zoals events, cadeaus, kerstpakketten automatisch door je vrouwelijke collega te laten uitvoeren (ook al heeft ze ’t zelf voorgesteld). Alle extra taken die iemand oppakt zorgen voor afleiding. Daarnaast zet je je vrouwelijke collega weg als verzorger, wat haar minder in het licht zet als professional. Verdeel dit soort taken dus eerlijk.
5. Wees je bewust van gender-gerelateerde neigingen zoals mannen die vrouwen niet laten uitpraten, mannen die over de ideeën van vrouwen heen praten of ze zelfs schaamteloos (en vaak onbewust) kopiëren. Zorg ervoor dat de vrouwen in je teams de erkenning krijgen die hen toekomt.
6. Mentor iemand! Deel je ervaring en netwerk en help een vrouw door haar expliciet en duidelijk te vertellen wat ze zou kunnen doen om hogerop te komen.
7. Ga er nooit, maar dan ook nooit van uit dat een vrouw minder ambitie zou hebben omdat ze kinderen heeft, waarschijnlijk binnen X jaar een familie zal starten of welke andere reden je er ook voor zult hebben. Vrouwen geven het zelf wel aan. En tot die tijd willen we graag dezelfde verwachtingen toegespeeld krijgen als onze mannelijke collega’s.

Over De IT girl

Het boek De IT Girl (affiliate) is geschreven door Chantal Schinkels. Ze werkt al jaren in de technologie als commercieel strateeg. Daarnaast is ze trainer,  fervent spreker op tech-events en schrijft ze blogs om haar kennis verder te delen.

Het is Schinkels gelukt een inspirerend boek te schrijven dat tot actie aanzet, terwijl ze je tegelijkertijd van je sokken blaast met wetenschappelijke inzichten. Het is ook nog eens op een toegankelijke manier verteld.

Het boek is werkelijk een aanrader voor iedereen die werkt in de technologie en de sector een warm hart toedraagt. Tech is here to stay, dus laten we er iets moois van maken.