Rammen & jammen: het nieuwe werken thuis en op kantoor

Solo thuiswerken hebben we uitmuntend geleerd de afgelopen coronaperiode. Maar samenwerken op een kantoor, dát is weer wennen. Om hulp te bieden, adviseer ik twee werkstijlen: rammen en jammen.

We groeien naar een situatie met twee werkplekken: het thuishonk en de werkbasis. Jouw huis en kantoor. De ene helft (of driekwart) van de werkweek zitten teamleden straks in hun eentje te pezen, de andere helft (of een kwart) van de week komen ze samen om sociaal, werk-technisch en creatief de klokken gelijk te zetten. En bij die twee werkstromen horen verschillende prikkels.

Twee werkstijlen

Mijn advies is om die twee plekken (thuis en kantoor) te koppelen aan twee activiteiten: RAMMEN en JAMMEN. Rammen staat voor: bikkelen achter een beeldscherm. Dat is het soort werk dat je liefst thuis doet: alleen, in je eigen bubbel, op je eigen tempo gefocust en geconcentreerd. Denk aan het afmaken van opdrachten, het voorbereiden van een vergadering of presentatie, het uitwerken van documenten, het invullen van lijsten, het maken van jouw persoonlijke planning, interviews of 1-op-1-gesprekken voeren, etc.

Eigen feestje

Tijdens dit solo-werk kun je heerlijk je eigen feestje bouwen. Je hoeft met niemand rekening te houden, behalve met jouzelf. Je vaart je eigen koers, trekt je eigen plan, kiest je eigen ritme en vaart op jouw talenten, kennis, kunde en ervaring.

Bruno Mars helpt met boekhouden

Ook fysiek en vocaal mag je ongegeneerd los. Niemand spreekt je aan op jouw rare tics. Zet je favoriete muziek op. Rage Against the Machine tijdens de eindredactie? Heerlijk. Bruno Mars tijdens het boekhouden? Prima. Je mag zelfs schaamteloos schreeuwen tegen je beeldscherm als iets niet lukt. Pas wel op hoe ver de ramen open staan, omdat de buurvrouw je nog wel eens zou kunnen horen. Sorry, buuv’!

Verslavende effectiviteit

Rammen is populair. Vooral bij managers, leidinggevenden, bazen. Zij zijn verslingerd geraakt aan deze werkstijl, sinds ze hebben geproefd van de verslavende effectiviteit die het met zich meebrengt. Veel medewerkers werken zich de pleuris thuis. Ze nemen te weinig pauze, ze werken te lang door, ze maken opdrachten sneller dan ooit af.

En dat vinden kortzichtige chefs prachtig. Laat ze maar pezen! Kijk nou, wat krijgen ze veel uit hun handen! Goed werk!

Afraffelen

Nou ja, dat laatste gaat lang niet altijd op. Het is misschien snel en effectief werk, maar dat hoeft niet 1-2-3 iets te zeggen over de kwaliteit ervan. Ik zie veel werknemers namelijk opdrachten afraffelen, zodat het maar klaar is. Ze zien natuurlijk graag dingen uit hun handen komen (zéker als de baas daar nadrukkelijk op aanstuurt).

Bellen? Pff, geen zin in!

Ook merk ik dat veel mensen het sparren met collega’s overslaan. Dat kost toch maar tijd. Of dan moet je hélemaal wáchten tot je elkaar weer ziet op kantoor. Of je hebt geen zin op te bellen/Teamsen/Zoomen.

Kwaliteit verliest van snelheid

Ik snap dat allemaal. Maar je laat echt een hoop kwaliteit en creativiteit liggen op die manier. Managers sturen graag op effectiviteit en snelheid, maar verliezen regelmatig het belang van kwaliteit en creativiteit uit het oog. Om maar te zwijgen over het sociale aspect van werk! En dáár komt ‘jammen’ om de hoek kijken.

Creatief samenspel

Jammen is een creatief samenspel. Je komt bewust bij elkaar, bijvoorbeeld op kantoor, maar misschien nog wel veel liever op een plek die wél inspireert. Daar neem je de tijd om met elkaar te zijn. Een praatje, even wat kennis uitwisselen, gemaakte afspraken beoordelen, feedback uitdelen aan elkaar, de strategie en planning weer eens tegen het licht houden.

Bijeenkomsten die passen bij ‘jammen’ zijn: brainstorms (of, zoals ik ze liever noem: ideeënregens), feedbackrondes, evaluaties, borrels of strategische sessies.

Uit de rimram

Het doel is om elkaar beter te leren kennen, zodat je voortaan beter samenwerkt (en dus tot betere resultaten komt). Maar ook om zorgen te uiten of vragen te stellen over je werk. Stap eens bewust uit de ‘rat race’, de comfortzone waarin je zit. Het is ontzettend waardevol om de bekende rimram te verlaten, en daarna weer met een frisse blik terug te komen. Juist díe bewegingen maak je het allerbeste sámen.

Spotify, koken, congressen

Het mooie van zulk soort jam-meetings is dat je ze creatief kunt invullen. Ga bijvoorbeeld eens naar buiten, nodig een onverwachte spreker uit, maak kennis met eigenschappen (of bezigheden) van je collega’s die je nog niet kende. Maak een Spotify-playlist van jullie favoriete nummers (of films of foto’s of vakantiebestemmingen) en laat tijdens de lunch steeds één collega zijn keuze of smaak toelichten. Kook samen een gerecht. Beslis naar welke congressen jullie komend jaar gaan. Stel vast welk thema nog niet genoeg uit de verf is gekomen binnen jullie werk – en stel meteen een team samen die daar een slinger aan geeft.

Zwakste schakel

Jammen is vooral een uitdaging voor de ‘rammers’ die, tussen de vier muren van hun thuiswerkkamer, verliefd zijn geworden op hun eigen effectieve tempo en werkstijl. Die wíllen niet afgeremd worden. Ze vrezen dat ze zich tijdens dat ‘samenwerk-gedoe’ continu moeten aanpassen aan de zwakste schakel, aan de traagste collega. Ook de managers die enkel denken aan resultaten en tijdslijnen hebben nogal eens moeite met de ‘jam’-mentaliteit. “Waarom doen we dit ook alweer? O ja, omdat sommige mensen sociaal willen doen.”

Middel tegen burn-out

Ho, stop. Élk mens is een sociaal wezen. Sloop je het ‘samen’-aspect uit de werkcultuur, dan maak je in feite robots van je medewerkers. Jammen is broodnodig. Om normaal te blijven, om geïnspireerd te worden en vooral ook om niet opgebrand te raken. Vergis je niet hoeveel mensen dankzij de thuiswerkgekte kampen met stressklachten en depressiviteit.

En nee, lang niet iedereen durft dat hardop te zeggen. Zéker niet tegen de baas die zo nodig door wil stampen op het hoogste tempo. Onthoud: jammen is een middel tegen burn-out.

Hechter en sterker

We komen straks steeds bewuster naar kantoor toe. En minder vaak dan ooit, is mijn inschatting. Maak er dus wat van, als je op kantoor bent. Plan die borrel! Regel die spreker! Lanceer die creatieve sessie! Want een team dat samen een manier vindt om de tijd op kantoor onvergetelijk te maken, wordt (alleen al daardoor) een hechter en sterker team.

Muziek maken: solo en samen

Rammen en jammen. Zie deze twee stijlen vooral als samen muziek maken. Je hebt thuis keihard geoefend op een magistrale solo op jouw instrument, nu mag je sámen spelen. Jammen is een manier om met elkaar nieuwe wegen in te slaan. Op zoek te gaan naar jullie gezamenlijke groove. En vervolgens hit na hit te scoren, op jullie vakgebied, in jullie branche.

Pak je rol, vind je flow, deel de groove

Ieder pakt zijn rol, je leert van elkaar, je speelt met elkaar tot er een creatief resultaat klinkt waar je trots op bent. Of je smeedt samen mooie plannen, waarna je in groepjes, duo’s of solo nog even de puntjes op de ‘i’ zet. Rammen en jammen staat dus voor solo je flow bereiken… en sámen de groove ontdekken. Elkaar prikkelen tot betere resultaten en meer werkplezier. Kom op. Wanneer jij sta jij weer te vlammen met je team?