7 communicatiestijlen voor betere samenwerking & meer motivatie

Wie binnen een organisatie inzicht wil krijgen in hoe mensen in elkaar zitten, hoe ze gemotiveerd kunnen raken, hoe er beter leiding gegeven kan worden en kan worden samenwerkt, komt vaak uit bij twee methodieken voor persoonlijke groei, namelijk DISC en Enneagram. In de afgelopen jaren is een ander model steeds populairder geworden. Life Languages – oftewel communicatie-intelligentie, met 7 communicatiestijlen die mensen hanteren.

Communicare

In het boek Communicatie-intelligentie (affiliate) wordt communicatie gedefinieerd als:

Het proces van het overbrengen van informatie van de ene persoon naar de andere persoon of naar een groep, met als doel een gedeeld begrip en gevoel te creëren. De term communicatie komt van het Latijnse woord ‘communicare’, wat ‘gemeenschappelijk maken’ betekent.

Communicatie betekent niet per se dat mensen het met elkaar eens zijn.

In een poging om elkaar te begrijpen, startten Fred en Anna Kendall, de oprichters van communicatie-intelligentie, met drie categorieën:

• handelen
• voelen
• denken

Vervolgens kwamen ze uit bij drie intelligenties, namelijk:

• kinetisch/actiegericht
• emotief/voelend
• cognitief/denkend

In die categorieën plaatsten ze vervolgens de 7 talen, oftewel communicatiestijlen. Voor de Kendalls bestaat communicatie uit woorden en acties.

De 7 communicatiestijlen

Vaak hebben mensen twee tot drie van de zeven talen die ze zonder nadenken makkelijk inzetten – hun voorkeurstalen. Inzet van andere talen vraagt meer energie. Elke combinatie met de diverse talen kan effectief zijn binnen organisaties, als dit bewust gebeurt. Iedere taal is volgens de auteurs een vorm van communicatie- intelligentie.

Als we begrijpen hoe wij en anderen communiceren, zorgt dat onder andere voor sterkere relaties en betere samenwerking. Let er wel op dat iedereen de zeven communicatiestijlen in zich heeft en dat iemand een communicatiestijl hanteert en niet is. Dat iemand alle stijlen in zich kan hebben, merkte ik aan mezelf – daarover later meer.

In ieder geval geeft je Life Languages-profiel inzicht in de kracht en energie waarmee je iedere taal communiceert. Bovendien tonen de talen je sterke punten, passies, energiegevers, stressoren en zaken die moeite kosten.

Verder toont het profiel ieders communicatie-indicatoren. Dat betreft zaken zoals de mate van zelfacceptatie (hoe kijken we naar onszelf), interactieve stijl (of we graag alleen zijn of in een groep), mate van zelfcontrole (of we gedisciplineerd of impulsief zijn), frustratietolerantie (hoe we omgaan met onderbrekingen en afleidingen) en gevoeligheid voor beïnvloeding (hoe belangrijk de perceptie/mening van anderen voor ons is).

Uitwerking per taal

Bepalend voor iedere taal is de filtervraag die je onbewust stelt en die de ander moet beantwoorden. Maar ook de behoefte waaraan de ander moet voldoen, de passie waarvoor iemand leeft en de sterkste karaktereigenschap waarin iemand wil worden bevestigd. Iedere taal wordt samengevat in een Life Language-icoon en verder uitgewerkt in positieve karaktereigenschappen, een symbool uit de natuur, kleur, te ontwikkelen kwaliteit, aan te leren gewoonte, stress-signalen, leiderschapsstijlen, beroepen, tips en voorbeelden.

Natuurlijk kan ik in dit artikel slechts een uiterst compacte samenvatting geven van de zeven talen. In het boek worden een aantal korte en sprekende cases doorgenomen van hoe inzicht krijgen in de verschillende talen ervoor kan zorgen dat het beste bij iedereen in de organisatie naar boven komt.

1. Mover

De mover heeft als icoon een vaandel op een standaard, omdat hij of zij vaak vaandeldrager is, met hoge standaarden voor gedrag en prestaties. Snel in actie komen, vernieuwing, ondernemend, lef en eerlijk zijn allemaal zaken die bij de mover horen.

Rood is de kleur, van energie, vastberadenheid, warmte kracht en actie. Ze zijn recht toe recht aan in hun communicatie en verwachten dat woorden en daden overeenkomen.

Movers zijn aanjagers van verandering en hebben een groot doorzettingsvermogen. Een project afronden, is soms een lastige opgave voor de mover.

2. Doer

De doer heeft een hamer als icoon, omdat hij of zij onvermoeid doorgaat totdat de klus geklaard is. Doers zetten vaak to do lists in en werken zo met ijver en nauwkeurigheid taken af. De doer is oplettend en ziet wat er moet gebeuren. Doers zijn vaak zelfstandige vakmensen.

Oranje is de kleur, van laaiend vuur, de zon, groei, uitbreiding, doorzettingsvermogen en ijzer. Ze verwachten dat iedereen zijn of haar deel doet en geordend te werk gaat. Ze maken af waar ze aan beginnen en zijn betrouwbaar. Delegeren en vooruitkijken, kunnen soms een lastige opgave zijn.

3. Influencer

De influencer heeft twee handen die elkaar vasthouden als icoon, omdat hij of zij relatiegericht is. De influencer viert het leven en relaties, is creatief, vriendelijk en tactvol. Influencers houden van plezier en gezelligheid en zijn een ster in overtuigen. De influencer is goed in iemand aanmoedigen om het beste uit zichzelf te halen. Ze vinden logische oplossingen voor uitdaging en accepteren anderen zoals ze zijn.

Geel is de kleur, van helder licht, vrolijk optimisme, enthousiasme, intuïtie, speelsheid, snelle intelligentie en spiritualiteit. De influencer bevestigt en moedigt anderen aan. Integer zijn, aan beloftes houden en de balans vinden tussen luisteren en spreken, kunnen soms een lastige opgave zijn.

4. Responder

De responder heeft een uitgestrekte hand die een hart vasthoudt als icoon, omdat hij of zij zorg en medeleven voor anderen heeft. Ze kunnen diep meevoelen met anderen en anderen willen beschermen. Emoties gaan diep. Ze mogen dan wel gevoelig zijn, maar ze zijn ook dapper en heldhaftig.

Paars is de kleur, van koninklijk, eer, spiritualiteit, eigenwaarde, creativiteit, verbeelding, passie en genegenheid. Ze hebben behoefte aan onvoorwaardelijke aanvaarding en vertrouwen om begrepen te worden. De responder handelt met compassie. Verantwoordelijkheid nemen, prioriteiten stellen en iets niet persoonlijk maken, kunnen soms een lastige opgave zijn.

5. Shaper

De shaper heeft een geopende wereldbol met schaakstukken en staafdiagrammen als icoon, omdat hij of zij strategisch denkt en plant. Uitgangspunt voor hun plannen en strategie is hun einddoel. Ze zijn visionair als het gaat om het einddoel en zien van nature waar ze moeten beginnen om het einddoel te halen. De shaper is vaak de leider van de troep en gedraagt zich als een leeuw: competent, geduldig, vorstelijk, beschermend en georganiseerd.

Koninklijk blauw is de kleur, van visionair leiderschap, succes, hoge ambities, kennis en macht. Ze komen kalm over en geloven in het streven naar excellentie. De shaper staat meestal open voor verschil van meningen. Fijngevoelig zijn met betrekking tot de emotionele behoeften van anderen en betrokken blijven door te verbinden, kunnen soms een lastige opgave zijn.

6. Producer

De producer heeft een brein met dollarteken midden in de roos van een schietschijf als icoon, omdat hij of zij mikt op de beste kwaliteit voor de beste prijs. Producers zijn goed in het beheren van hun financiën en middelen. Tegelijkertijd zijn ze vrijgevig en gastvrij. Ze zijn doeltreffend, evenwichtig, alert op het nettoresultaat, stabiel en duurzaam. Ze hebben een hoog verantwoordelijkheidsgevoel.

Groen is de kleur, van actie- en gevoelsgericht kunnen zijn en van stabiliteit, uithoudingsvermogen, groei, overvloed, succes, welvaart en vitaliteit. De producer heeft zijn of haar zaakjes op orde. Anderen in hun kracht zetten door te mandateren en giften zonder verwachtingen of persoonlijk gewin, kunnen soms een lastige opgave zijn.

7. Contemplator

De contemplator heeft een groot brein als icoon, omdat hij of zij een diepe denker is en graag op zichzelf is. Contemplators halen veel voldoening uit kennis zonder dat ze iets met hun geleerdheid doen – bijvoorbeeld indruk maken op anderen met wat ze weten. De contemplator is gericht op innerlijke vrede en conflictvrije omgang met anderen, dus prettige en vreedzame relaties. Het zijn briljante geesten. Ze hebben ongelooflijk veel interesses.

Blauw is de kleur, van kalmerend, vredig, stil, wijsheid, spiritualiteit, gevoeligheid, afzondering, rust, loyaliteit en complex denken. Verbinden, gevoelens van anderen valideren en de kloof verkleinen tussen denken, voelen en handelen, kunnen soms een lastige opgave zijn.

Herkenning in communicatiestijlen

Nou heb ik zelf geen test gedaan en alleen het boek gelezen – een helder en leesbaar geheel. Ik kan mezelf in alle talen terugvinden, afhankelijk van wat er nodig zou zijn in een situatie. Instinctief herken ik het meest vanuit mijn ware natuur in de contemplator. Vanuit werk en ondernemen kom ik vaak bij de mover uit. Vervolgens zet ik in wat er nodig is: als responder en zogeheten ‘empath’ met anderen meevoelen, of als doer: praktisch en taakgericht.

Eén van de coaches die met Communicatie-intelligentie in Nederland werkt, is Ron Brummans. Ik vroeg hem hoe het zit en of mijn reactie vaker voorkomt:

“Een Life Languages-profiel leidt in de praktijk tot een groot ‘aha-gevoel’, juist omdat mensen niet terug te brengen zijn tot een ‘kleurtje’. De positieve benadering, zonder dat sprake is van framing, geeft ruimte om jezelf te zijn.”

Aan je karakter blijven werken

Het mooiste aan deze methodiek bij communicatiestijlen vind ik dat het ons in staat stelt om karakter te ontwikkelen. Kijk maar eens naar de berichten via de pers of social media en je concludeert hoeveel cases er zijn waarin integriteit ontbreekt. Schrikbarend. De meest effectieve erkenning is namelijk niet alleen van prestaties, maar juist van karakter.

Dat klinkt als een simpel principe, alleen zijn er massa’s organisaties en ecosystemen die al heel lang totaal niet volgens dit principe operationeel zijn. Dit terwijl ieder mens echt gezien willen worden. Ik vroeg Brummans hoe dat komt.

”De meeste organisaties kijken naar mensen vanuit een sjabloon/opgesteld functieprofiel en rekenen hen daarop af. Maar mensen zijn geen functieprofiel. Ieder mens beschikt over alle talen, maar heeft een natuurlijke voorkeur ontwikkeld voor enkele van de zeven talen. Daarmee wordt je niet vastgezet in een plaatje zoals ‘jij bent blauw’.”

Over het boek

Het boek spreekt bij karakter over: “goede, structurele integriteit en het vermogen om zich staande te houden onder enorme druk”. In normale omstandigheden is het keer op keer per situatie het juiste doen, laat staan in tijden van een crisis. Life Languages heeft als uitgangspunt dat je aan je karakter blijft werken. Dat je naar binnen durft te kijken – van patronen uit de jeugd tot aan cultuur en mentaliteit enzovoorts.

Karakter gaat dus om meer dan alleen het juiste doen. Het gaat om een innerlijk kompas en mindset waarmee we bijvoorbeeld eerlijk zijn tegen onszelf, wijze raad kunnen opzoeken, niet zoeken naar vluchtigheid en populariteit en dat we transparant durven te zijn.

Communicatie-intelligentie is als methodiek zeer aan te raden. Ik heb er bovendien zeer van genoten om me te verdiepen in de medemens.