Gamification succesvol inzetten? Jouw rol als opdrachtgever is cruciaal

De wereldwijde omzet van de opkomende gamification-branche liegt er niet om: 7,98 miljard dollar in 2020.* Ook in Nederland zet een groeiend aantal bedrijven game based-oplossingen in. Maar is dit altijd succesvol? En worden bedrijfsdoelen daadwerkelijk gehaald? Jij, als opdrachtgever, hebt hier een groot aandeel in. Lees in dit artikel 5 tips om jouw gamificationproject te laten slagen.

Tip 1. Check of gamification past bij je organisatiedoelen

Zoals het geval is met veel trends is het verleidelijk om gamification te gebruiken, puur om het te gebruiken. Je ziet mooie voorbeelden van andere bedrijven, het klinkt uitdagend en experts prijzen de resultaten. Toch is het noodzakelijk om vooraf kritisch te overwegen of gamification wel het juiste middel is voor wat jij wil bereiken.

Brain Burke (research VP for technology innovation at Gartner) noemt in zijn boek Gamify (affiliate) 3 doelen die zich bij uitstek lenen voor gamification. Valt jouw project binnen (een van) deze doelstellingen, dan kun je gamification zeker overwegen!

 

Doel 1. Gedrag veranderen

Met stip op 1! Gamification is een van de krachtigste middelen voor duurzame gedragsverandering. Ons brein is hardwired om niet te veranderen. Het doet er alles aan om moeite te besparen en houdt daarom zolang mogelijk vast aan routines en vaste patronen.

Veranderen gaat dus niet vanzelf. Gedragswetenschapper Ayca Szapora zegt hierover: “Hoewel je brein grote veranderingen tegenhoudt, kan het kleine stapjes wel aan. Als je die kleine stappen blijft herhalen, leidt dat uiteindelijk tot een grote verandering in je brein.” Szapora benadrukt ook dat veranderen makkelijker gaat als je iets doet wat je leuk vindt. Want naast het verminderen van moeite, geeft je brein de voorkeur aan activiteiten die plezier opleveren. Hier leent gamification zich bij uitstek voor.

Een mooi voorbeeld is de ‘Glass of Water’-case van Toyota (zie de video hieronder). Met een app op de mobiele telefoon kunnen bestuurders proberen om tijdens het rijden het water netjes in het glas te laten. Hier zie je hoe een grote gedragsverandering (zuiniger rijden) is teruggebracht naar een kleine, overzichtelijke opdracht (houd het water in het glas), die je bij elke rit herhaalt en die leuk is om te doen. Daarnaast krijg je direct feedback, zie je je progressie en leer je door beloning, betekenis en herhaling.

Doel 2. Kennis & vaardigheden leren

Ieder mens heeft van nature de drang om te leren. In feite leren we elke dag nieuwe dingen. Het wordt pas lastig als de beloning voor onze (leer)inzet in de toekomst ligt (zoals bij een studie). Of als het te bereiken doel niet aansluit bij onze eigen doelen (zoals het geval kan zijn bij bedrijfstrainingen).

Mechanieken in games bieden hier uitkomst. Ze motiveren, moedigen aan, geven direct feedback en stimuleren om te blijven verbeteren. Daarnaast kunnen ze een sociale component inbrengen, want samen leren stimuleert. En last, maar zeer zeker not least: een game based tool kan betekenis toevoegen door organisatiedoelen te koppelen aan persoonlijke doelen (zie ook tip 2 verderop in dit artikel).

Doel 3. Innovatie stimuleren

In moderne bedrijven komt innovatie niet meer louter van de innovatie-afdeling, maar worden ideeën opgehaald in het hele bedrijf. Gamification kan die innovatie aanjagen, de structuur bieden waarbinnen ideeën samenkomen en de tools leveren voor focus, selectie en doorontwikkeling.

Een bedrijf dat gamification heeft omarmd als totaalstrategie is IBM. In onderstaande video zie je hoe zij het wereldwijd inzetten voor zowel training als innovatie (vanaf 1:29) in hun applicaties CityOne en Innov8.

Tip 2. Breng in kaart wat (jouw) mensen intrinsiek motiveert

Een gamedesign waarin de speler gemanipuleerd wordt om organisatiedoelen te halen, zal zonder twijfel falen. Of het nu gaat om leren, innoveren of gedrag veranderen, mensen zijn, zelfs met gamemechanieken, moeilijk te motiveren om de doelen van een ander te halen. Intrinsieke motivatie komt namelijk voort uit onze persoonlijke drijfveren. We komen ’s ochtends uit bed om onze eígen doelen, dromen en ambities na te jagen.

Wil je dat gamification slaagt? Dan moet je weten wat die persoonlijke drijfveren van je doelgroep zijn. En – nog belangrijker – waar deze de doelen van je organisatie overlappen. Dat is de sweet spot van gamification. En het is essentieel voor het gamedesign. Werk hierin nauw samen met je gamificationbureau. Zij kennen de tools, jij kent je mensen.

Als je niet weet hoe je dit goed aanvliegt, helpt het om een voor-en-na-lijst te maken. Wat weet, denkt, voelt, doet de speler voordat hij ‘de game’ speelt en wat heeft het hem én je organisatie opgeleverd (wat weet, denkt, voelt, doet hij) als ‘de game’ uitgespeeld is?

Tip 3. Kies gamemechanieken die passen bij je doelgroep

Een goed handvat om te achterhalen wat je doelgroep drijft en welke gamemechanieken daarbij horen, is het Octalysis framework for human motivation van gamewetenschapper Yu-Kai Chou. Hierop zijn de 8 belangrijkste drijfveren van de mens schematisch weergegeven (ofwel: de 8 hoofdredenen waarom mensen ’s ochtends hun bed uitkomen). Bij elk van die drijfveren horen specifieke gamemechanieken.

Je hoeft dit model niet volledig uit je hoofd te leren, maar het loont absoluut om hier eens goed naar te kijken met jouw doelgroep in het achterhoofd. Dit helpt je om, samen met je gamificationpartij, de juiste keuzes te maken uit de gamemechanieken die jullie in gaan zetten en overbodige gamemechanieken te skippen.

Tip 4. Houd budget voor de promotie en creëer draagvlak

Een goed gedesignde gamebased-oplossing is per definitie leuk en motiverend. Maar dan moeten je studenten, medewerkers, klanten of collega’s wel wéten dat het er is. Dat klinkt logisch, maar de (interne) promotie van een tool is vaak een ondergeschoven kindje. In veel gevallen wordt zelfs vergeten om hier budget voor te reserveren, met het risico dat maar weinig mensen daadwerkelijk gaan spelen.

Naast een goede (interne) campagne, is een absolute aanrader om een klein deel van de doelgroep alvast mee te nemen in het proces. Vraag hen om input, of nodig ze uit voor testsessies. Dit levert sowieso waardevolle feedback op, maar zorgt ook voor draagvlak. Als je dat een beetje goed doet, creëer je al nieuwsgierigheid of een buzz voordat je tool live gaat.

Tip 5. Zorg ervoor dat je game schaalbaar en herhaalbaar is

Ook dit klinkt wellicht niet als rocket science. Als je veel tijd, geld en energie steekt in een project, dan wil je dat veel mensen ervan kunnen profiteren. En – afhankelijk van de aard van het project – dat je het kunt herhalen. Toch is het wijs om hier vooraf goed naar te kijken met je gamificationbureau.

Bedenk bijvoorbeeld wat het aantrekkelijk maakt voor spelers om de game nogmaals te spelen. Bespreek vooraf hoeveel mensen mee kunnen doen en of dat aantal – bij groot succes – makkelijk kan worden opgeschaald. Dit laatste gaat nog weleens mis als je start met een pilot. Je maakt bijvoorbeeld iets voor een kleine groep, met weinig budget, omdat je eerst mensen enthousiast wil maken. Blijk het dan een succes en je hebt niet nagedacht over hoe je het uitrolt, dan heb je kans dat je opnieuw moet beginnen.

Verdiep je in de mogelijkheden, kansen én bedreigingen van gamification

Verdiep je als opdrachtgever vooraf in de mogelijkheden, kansen en bedreigingen van gamification. Breng de doelen van je organisatie én die van je doelgroep in kaart. Reserveer budget voor promotie en maak de kreet: ‘schaalbaar & herhaalbaar’ tot je nieuwe adagium. Op die manier ben je een waardevolle sparringspartner voor je gamificationbureau. En kan het project niet anders dan succesvol worden.

Succes!

* Bron inleiding: Gamification-markten van $ 7.98 miljard – Wereldwijde groei, trends en voorspellingen 2020-2025