What’s next for cryptovaluta? 6 belangrijke trends
Volle spaarpotten, negatieve rentes, wantrouwen tegen overheden en banken, maar ook enthousiasme rondom nieuwe startups, nieuwe mogelijkheden en nieuwe technologie. De hype rondom cryptovaluta wordt met de dag groter en gekker. Wat kunnen we de komende maanden verwachten? In mijn nieuwste artikel deel ik de 6 belangrijkste ontwikkelingen die impact zullen hebben op de cryptovaluta-industrie de komende zomer.
Als je alleen maar gewend bent aan euro’s in de portemonnee, dan klinken de namen van de meer dan 9600 verschillende cryptovaluta je waarschijnlijk gek in de oren. Honden, hamburgers, dracula en sperma… Je kunt het zo gek niet verzinnen of er is wel een digitale munt naar vernoemd. Het zijn niet alleen meer de early adopters die deze digitale valuta kopen. Volgens een recent onderzoek van Markteffect hebben 700.000 Nederlanders er al in geïnvesteerd en zijn 3.5 miljoen dat van plan om in de komende maanden te gaan doen. Volgens onderzoek van Mastercard ligt dat percentage wereldwijd op 40%.
Elon Musk heeft laten zien hoe sterk de sector nog te beïnvloeden is met 1 tweet. Als we uitzoomen en kijken naar de vorige bullrun in 2017, dan zagen we daar ook elke maand wel een stevige correctie van -20%, die vervolgens snel weer herstelde. Het zal dan ook zeker niet de laatste correctie zijn op de markt. Vooral omdat het de afgelopen weken weer bewezen is hoe makkelijk dat te bewerkstelligen is.
- 1. De ontembare stier
- 2. Naar de maan… of toch niet?
- 3. Tulpenbollen anno 2021
- 4. Digitale El Dorado
- 5. Bitcoin bankieren
- 6. Crypto Catch22
- Meer dan een munt
- The new, the next, the never heard off
1. De ontembare stier
Al jaren mag ik op Frankwatching schrijven over cryptovaluta en de onderliggende technologie; blockchain. Na de grote crash van Bitcoin eind 2017 en de ondergang van honderden andere digitale valuta – de zogenaamde ‘altcoins’ begin 2018 – zag ik de interesse in de technologie en valuta net zo hard dalen als de koerswaarde van de valuta zelf. De spaarzame artikelen die in de media verschenen, waren vooral negatief van aard en gericht op de mislukte experimenten van veel organisaties en de vele mythes rondom criminaliteit en energieverbruik, die duidelijk niet goed werden onderzocht en onderbouwd. Bitcoin werd ondertussen al 411 keer ‘dood’ verklaard.
Het is prachtig om te zien hoe verschillende startups en organisaties de afgelopen jaren in de luwte hebben doorgebouwd aan hun producten. Nu de bloemen weer in bloei staan, worden veel van deze producten gelanceerd en vol enthousiasme door investeerders ontvangen. De waanzinnige hoeveelheid geld die is gespaard tijdens corona, de negatieve rente en het feit dat sparen ook al niks meer opbrengt, heeft er zeker voor gezorgd dat de interesse in cryptovaluta een vogelvlucht heeft genomen. De markt is nu ontzettend ‘bullish’.
De voorspellingen van gerenommeerde instituten als Bloomberg en banken als Goldman Sachs dat de prijs van Bitcoin nog kan stijgen naar 100-150 duizend euro, versterkt dit alleen maar. De marktwaarde is in een paar maanden van $200 miljard naar $2 triljoen gestegen. Met de voorspellingen over het aantal nieuwe investeerders in cryptovaluta, zal dat zeker sterk positief effect hebben op de prijzen en marktwaarde.
2. Naar de maan… of toch niet?
De gekte zorgt helaas ook voor verschillende schaduwkanten. Tijdens de vorige bullrun in 2017/2018 schreef ik over het belang van goed je ‘due dilligence’ doen, voordat je ergens geld in een cryptovaluta steekt.
Onderzoek van Bloomberg naar de vorige bullrun toonde aan dat 75% van de achterliggende cryptovaluta-projecten regelrechte scams waren. Dit resulteerde volgens vele rapporten in miljarden euro’s schade, die de (veelal kleine) investeerders van de een op de andere dag kwijt waren en niet meer terug konden krijgen.
Ook de vele hacks van beurzen, waar de cryptovaluta worden verhandeld, zorgen ervoor dat mensen hun digitale valuta verliezen. Volgens een onderzoek van de Verenigde Naties verdiende Noord Korea al meer dan $2 miljard aan deze hacks.
Mensen zijn opzoek naar een nog redelijk onbekende munt, waarvan ze hopen dat deze zeker nog gaat ‘m00nen’ (naar de maan gaan, crypto-taal voor zeer sterk stijgen in waarde). De op een na bekendste en grootste cryptovaluta, Ethereum, was bij de startverkoop bijvoorbeeld 30 cent waard en is inmiddels al qua waarde de $3000 voorbij gegaan.
Bij de zoektocht naar deze verborgen pareltjes stuiten mensen al snel op de crypto-influencers op kanalen als Twitter en YouTube, die verschillende cryptovaluta aanprijzen met teksten als ‘going to explode’ en ‘going to the moon’. Sommigen doen dit met een goede financieel-technische onderbouwing, zoals dit ook met aandelenprijzen gebeurt, sommigen puur met een ononderbouwd verhaal, waarvan later blijkt dat ze zijn betaald door de gepromote projecten zelf.
Met de sterk toegenomen waarde van cryptovaluta, het aantal investeerders en handelsbeurzen, wordt het voor hackers en scammers steeds lucratiever om actief te zijn op de markt. Ook al nemen de beveiligingsmaatregelen toe, het wordt steeds belangrijker om als eigenaar / investeerder goed te kijken naar de beveiliging van jouw accounts en opslag van de cryptovaluta zelf. Daar wordt vaak niet aan gedacht, met alle gevolgen van dien.
3. Tulpenbollen anno 2021
Net als in 2017/2018, verwacht ik dat ook nu de bubbel op een gegeven moment weer zal barsten en de prijzen van veel cryptovaluta zeer sterk zullen dalen. Na de vorige crash daalde de totale marktwaarde in een paar maanden met 80%, wat zelfs meer was dan de ‘dot-com-crash’.
De fundamentals zijn nu wel sterker. Ik verwacht bij veel projecten dat ze niet ineens gaan verdwijnen, omdat ze al producten en diensten aanbieden en daarmee een volwaardige startup / scale-up zijn geworden. Daarnaast hebben heel veel grote bedrijven, banken en investeerders in de verschillende cryptovaluta geïnvesteerd en aangegeven dit voor lange termijn te doen. Bitcoin treasuries geeft daarin een prachtig overzicht. Alle grote banken wereldwijd zijn inmiddels ook om en bieden cryptovaluta aan hun klanten aan, of gaan dat doen: UBS, Goldman Sachs, Morgan Stanley en Deutsche bank. Nederlandse banken hebben aangegeven nog geen fan te zijn.
Verschillende cryptovaluta zijn in mijn optiek daardoor echt here to stay. Maar valuta waarvan zelfs de makers hebben aangegeven dat ze het voor de grap hebben gemaakt (zoals Dogecoin), zie ik op gegeven termijn qua waarde en aandacht weer in elkaar klappen. Er is zelfs al een ‘hondentokencategorie‘, met tokennamen als Shiba, Dogelon, Akita en Ourshib.
Bubbels zijn goed!
Zoals ik al in 2019 schreef: bubbels zijn naar mijn idee goed. Om het kaf van het koren te scheiden, de hype van iets af te halen en te focussen op échte problemen die een technologie te lijf kan gaan. Ze zorgen in rap tempo voor een bredere acceptatie, veel pr en groeigeld voor startups en budgetten voor organisaties om mee te experimenteren en door te bouwen.
Denk na voordat je investeert
Als investeerder in cryptovaluta is het ontzettend belangrijk om hier vooral zelf nuchter naar te kijken. Koop je een cryptovaluta omdat je net als in een regulier bedrijf waar je een aandeel van koopt, gelooft in de missie / visie / het product van het bedrijf? Of wil je vooral high risk high reward gokken op een sterke koersstijging? Helaas laat onderzoek zien dat 95% van de mensen die voor dat laatste kiest, zijn geld verliest.
Kijk dus nog eens goed naar jouw huidige portefeuille en eventuele toekomstige aankoopplannen, om te voorkomen dat je van een koude kermis thuiskomt de komende maanden.
4. Digitale El Dorado
Een van de grootste en snelst groeiende hypes binnen cryptovaluta en blockchain is momenteel zeker Non-Fungible Tokens (NFT’s). Steeds meer personen en organisaties omarmen de digitale kunst en collectibles. Onlangs steeg het totale handelsvolume op een dag naar het record van $1.5 miljard. Het zijn niet alleen meer de losse digitale kunstwerken, zoals Beeple, wat voor $69 miljoen werd verkocht. Op de recorddag werd voor een half miljard aan digitale items verkocht vanuit de Amerikaanse basketbalcompetitie NBA.
Traditionele financiële instituten treden nu mondjesmaat toe tot de wereld van cryptovaluta en zo zal het waarschijnlijk ook gaan met de creatieve sector. Van makers van kunst, muziek, films en boeken, tot sportclubs en game ontwikkelaars, die unieke digitale items op de blockchain zetten.
Oud-medewerkers van de twee grootste veilinghuizen in de wereld (Christie’s en Sotheby’s) hebben Lobus opgezet, waarmee het makkelijker wordt om kunstcollecties met NFT’s te managen, maar ook partieel te (ver-)kopen. Zo kun je bijvoorbeeld samen met een paar vrienden een digitaal kunstwerk aanschaffen.
Inmiddels heeft het grootste handelsplatform voor cryptovaluta in de wereld (Binance) ook aangekondigd dat zij een NFT-platform gaan opzetten. Dat zal het aantal NFT’s en de verkopen ervan nog meer doen stijgen wereldwijd. Hierdoor groeien de mogelijkheden om als cryptovaluta-investeerder te handelen in NFT’s.
5. Bitcoin bankieren
De financiële wereld wordt aan alle kanten opgeschud. De Europese richtlijn PSD2 maakt het voor grote technologiebedrijven als Google en Facebook mogelijk om de markt te betreden.
Een beetje overschaduwd door de NFT-hype, maar in mijn optiek minstens zo interessant, is Decentralized Finance (DeFi). Dit draait om decentrale financieringsinstrumenten zoals leningen, sparen en verzekeren, maar ook handel. Dezelfde producten die we dus al kennen vanuit banken en verzekeraars, maar het decentrale blockchain-karakter zorgt ervoor dat de tussenpersoon er tussenuit wordt gehaald.
Vorig jaar was deze markt een paar honderd miljoen waard, inmiddels is de totale waarde op moment van schrijven uitgegroeid tot $130 miljard, evenveel als de marktwaarde van banken als Deutsche Bank. De producten genereerden in de afgelopen maand zelfs al $250 miljoen voor de mensen die er geld in hebben gestoken.
DeFi in opkomst
De verschillende DeFi-cryptovaluta stijgen in hetzelfde tempo mee qua aantallen en waarde. De projecten groeien en ontwikkelen zich razendsnel door de gekte op de cryptovaluta-markt. Niet alleen de gratis pr, maar ook de hoeveelheid geld wat erin wordt geïnvesteerd, zorgt technologisch voor snelle, grote doorbraken.
Dat zijn niet alleen meer de losse startups. Hele ecosystemen worden gebouwd met DeFi-platformen, zoals Persistence. Waar de libertijns-anarchistische insteek van Bitcoin vooral was gericht op het overbodig maken van banken, zie je nu juist op veel vlakken een interessante samensmelting tussen de traditionele financiële instellingen (CeFi, Centralized Finance) en DeFi. Vanuit de European Payment Council is het project Spunta gekomen, een grote groep banken heeft project Marco Polo opgezet en een grote groep verzekeraars B3i. Het recentste hoogtepunt was de stap van de Europese Investeringsbank, die 100 miljoen ophaalde met een obligatie op het Ethereum-netwerk.
ING heeft in een recent rapport (pdf) aangegeven dat zij DeFi interessanter vinden dan Bitcoin. Een grote stap in de samensmelting van traditionele instituties en deze nieuwe decentrale varianten en een startpunt voor een waanzinnige ontwikkeling rondom digitale valuta.
6. Crypto Catch22
Het is een interessant spanningsveld om met voor- en tegenstanders van cryptovaluta van gedachten te wisselen over regulatie versus innovatie. Overheden zijn op allerlei vlakken bezig om innovatie te stimuleren, startups te faciliteren en een vestigingsklimaat te organiseren, zodat bedrijven graag in ons land gaan ondernemen. Aan de andere kant heeft de overheid als een van haar kerntaken het beschermen van burgers in de breedste zin van het woord.
Huidige beleid te streng
Media staan deze dagen bol van de artikelen over manipulatie binnen de cryptovalutamarkt en het onbegrip rondom het missen van de juiste regulatie. Nadat de Europese Unie aankondigde cryptovaluta toe te staan, wilde Nederland koploper en voorbeeld worden qua wet- en regelgeving op dat gebied. Helaas zijn door die strenge wet- en regelgeving al veel bedrijven gestopt of verhuisd naar een ander land.
Nu ben ik grote voorstander van het opzetten van een goed juridisch kader op het vlak van cryptovaluta. Maar als dat innovatie in de weg staat of zelfs wegjaagt, dan krijg ik mijn twijfels daarbij. Een recente rechtelijke uitspraak tussen De Nederlandse Bank en een handelaar in cryptovaluta bevestigde ook dat het huidige beleid te streng is.
Internationale samenwerking nodig
De recente beursgang van het cryptovalutabedrijf Coinbase is een belangrijke stap geweest voor de sector, aangezien het bedrijf vanaf begin af aan heeft aangegeven met de wetgevers samen te werken aan een gezond functionerende sector. Met de omvang van en zeer grote handelsvolumes die er nu plaatsvinden binnen de sector, kunnen overheden ook niet meer achterover zitten en toekijken. Daar is wel internationale samenwerking voor nodig. Als het mensen moeilijk wordt gemaakt om in Nederland Bitcoin te kopen, dan zijn ze met 1 klik bij een handelsplatform gevestigd op Malta, waar ze wel alle vrijheden hebben.
Het meest recente Crypto Crime Report van Chainalysis (het grootste blockchainanalyse-bedrijf ter wereld) laat zien dat minder dan 0.3% van de cryptovaluta-transacties ‘verdacht’ zijn en dat dit percentage constant blijft dalen. Iets wat oud CIA-directeur Michael Morell ook onderschrijft (pdf). Overheden zetten nog steeds vol in op de zogenaamde ‘Know Your Customer’ en ‘Anti Money Laundering’ wet- en regelgevingen, ook al is breeduit bekend dat deze niet effectief zijn.
Overheden reageren totaal verschillend
We zien overheden momenteel totaal verschillend reageren. India wil net als Turkije cryptovaluta verbieden. China loopt daar aantegen voorop met de ontwikkeling van de eigen Central Bank Digital Currency, de meeste blockchain-patenten wereldwijd. En recent was er ook de uitspraak vanuit de centrale bank, dat Bitcoin een ‘alternatieve investering is’. Ook al zorgt het volgens de regering voor ‘blackouts’ van stroom, blijft Iran het ‘minen’ van cryptovaluta zoals Bitcoin stimuleren.
We hebben de afgelopen jaren gezien hoe veel bedrijven zijn ontstaan en gegroeid, ondanks de steeds strengere wetgeving. Van Uber en Airbnb tot Google en AliBaba. Ook binnen cryptovaluta verwacht ik de komende maanden dat wet- en regelgeving zijn impact gaat hebben op de dienstverlening. Belangrijke stappen om de sector volwassener te maken en daarmee ook beter bereikbaar voor het grote publiek.
Meer dan een munt
Door de focus van veel media op de prijzen van cryptovaluta vergeten we in mijn optiek bijna waar alle innovatie om draait: de gave producten en diensten die worden ontwikkeld.
- Als eerste Nederlandse voetbalclub bracht het Limburgse Fortuna Sittard een eigen fan token uit. Fans kunnen hiermee op allerlei manieren beter betrokken raken bij de club.
- Adam Curry biedt met zijn ‘Podcast 2.0’ model luisteraars van podcasts de mogelijkheid om per geluisterde minuut de maker te bedanken / belonen met Bitcoin.
- In Heerlen worden burgers beloond voor vrijwilligerswerk met cryptovaluta.
- Facebook bouwt druk door aan zijn eigen digitale munt ‘DIEM’ en is daarvoor in zee gegaan met een bedrijf dat de uitgifte van de munten gaat bewerkstelligen.
Er komen dagelijks nieuwe ontwikkelingen bij, gevoed door de grote nieuwe hoeveelheid innovatiegeld dat momenteel de sector in wordt gepompt.
The new, the next, the never heard off
Steve Jobs wilde met de introductie van de iPhone vooral een gave telefoon op de markt zetten. Niemand had destijds kunnen verzinnen dat we anno 2021 meer dan 4 uur per dag met het apparaat zouden werken, met applicaties als Instagram, Uber en Google Maps.
Datzelfde is het geval met cryptovaluta: we kunnen alleen maar dromen over wat de volgende stappen zullen zijn. Ethereum begon als ‘supercomputer van de wereld’ met zogenaamde ‘smart contracts’, maar is inmiddels ook het fundament geworden voor de hele DeFi- en NFT-wereld. Het wachten is op de nieuwste, briljante uitvinding. Een ding is zeker: crypto is here to stay.
Dit artikel is geen financieel advies en moet ook niet zo worden gezien. Het is mijn mening en moet enkel worden gezien vanuit een informatieve insteek. Doe je eigen onderzoek voordat je in cryptovaluta investeert.