Kidshaming: likes scoren over de rug van je eigen kind

‘Kidshaming’ is booming. Dit gaat om ouders die hun kinderen via social media een lesje willen leren. Ze ‘disciplineren’ (vaak grappig bedoeld) hun kinderen in een video of foto. Deze zetten ze op bijvoorbeeld TikTok of Instagram. Maar is deze trend wel zo grappig?

Je hebt vast wel een keer een post voorbij zien komen die onder kidshaming valt. Dit soort posts gaan namelijk vaak viral en bereiken dus een groot publiek. Een TikTok-account dat hierom bekend staat is die van Derek Hensley. In een van de video’s slaat hij de tv van zijn dochter kapot, omdat ze haar kamer niet had opgeruimd.

Van dogshaming naar kid- & babyshaming

Kidshaming is niet iets nieuws. In de afgelopen jaren zagen we al verschillende posts voorbijkomen die voldoen aan deze omschrijving. Maar sinds 2021 lijkt het echt een hype te zijn geworden waar veel ouders maar al te graag aan meedoen.

Hondenbezitters (of baasjes van andere dieren) herkennen zich hier misschien wel in. Maar er is natuurlijk niks mis met het op social media verspreiden van je hond op een grappige manier. Video’s en foto’s met dogshaming zien we, voornamelijk op YouTube, regelmatig voorbijkomen. De hond heeft daar geen last van.

Of misschien heb je, net zoals ik, gelachen om een video waarin een kat zijn eigen troep opruimt. Toen ik nog een TikTok-account had, heb ik getwijfeld om eenzelfde soort video te maken met een van mijn katten.

Maar het redelijk onschuldige petshaming is niet te vergelijken met kidshaming, wat dus steeds vaker gebeurt. Uiteenlopend van tv-acties als die van Derek Hensley tot vergelijkbare foto’s als die we kennen van dogshaming.

Kunnen we dit maken?

Vooral in Amerika is deze ‘rage’ momenteel steeds groter aan het worden. En de meningen over ‘of we dit kunnen maken’ verschillen. Zo schrijft Made For Mums:

‘Many kid-shaming fans say it’s just a light-hearted way to share your parenting frustrations. Others see it as a kind of 21st-century version of the naughty step: your child may not like it much but they soon learn their lesson.’

Maar critici noemen het ‘wreed’. Je deelt de ondeugendheden van je kind met potentieel miljoenen vreemden. Soms zelfs zonder dat het kind weet waar het over gaat. Want vaak zijn de kinderen nog niet eens oud genoeg om te kunnen lezen. Is het dan nog een grapje, of kunnen we dit scharen onder ‘pesten’? En doe je dit als ouder voor jezelf, of voor je kind?

Pedagogische gevolgen

Orthopedagoog Mariëlle Beckers waarschuwt voor de pedagogische gevolgen voor kinderen. Op NU.nl deelt ze een voorbeeld. Als je een taart voor de neus van je baby neerzet, en daarna je baby met zijn gezicht in die taart drukt, houdt de baby geen positief gevoel over aan ‘taart’. De verwachtingen bij ‘taart’ moeten natuurlijk positief zijn. “Als je dit heel vaak doet bij kinderen, weten ze niet wat ze van hun ouders kunnen verwachten.”

Als jij als ouder je kind te grazen neemt op sociale media, is dat eigenlijk heel egoïstisch. – Mariëlle Beckers

Leert het je kind een les?

Bij kidshaming komt voor het kind veel schaamte kijken (als ze oud genoeg zijn). Maar leert een kind wel iets door het hebben van schaamte? Of kun je er als ouder beter voor zorgen dat je kind zich schuldig voelt?

Dr. Brené Brown, die al 10 jaar onderzoek doet naar schaamte, omschrijft het als volgt: “The difference between shame and guilt is the difference between ‘I am bad’ and ‘I did something bad.”

In hetzelfde artikel wordt aangegeven dat kidshaming misschien wel zorgt voor veranderingen op korte termijn, maar geen gewenste resultaten voor de lange termijn zullen opleveren. Als het kind al iets heeft geleerd, dan is het om zijn of haar vader of moeder niet te vertrouwen.

Ook The Wall Street Journal meldt dat schaamte niet werkt voor kinderen. Dit leidt alleen maar tot zelfhaat of het haten van de ouders.

Waarom doen steeds meer ouders hieraan mee?

Waarom is dit een trend? Het lijkt samen te hangen met de populariteit van TikTok. Op dit platform wordt er gestreden om wie de leukste video heeft. Welke video’s het meest grappig zijn, op de For You-page belanden en duizenden (misschien zelfs miljoenen?) likes en reacties ontvangen. Hoe grappiger, hoe meer likes. Zo simpel is het.

TikTok groeit, het aantal ouders op TikTok groeit, en het aantal video’s met kidshaming groeit. Deze TikTok-video’s verspreiden zich vervolgens weer verder via Instagram, YouTube, Facebook… Maar kidshaming is zeker niet alleen een ‘TikTok-ding’. Op alle kanalen komt het voor.

Mommy influencers

Bij sommige video’s zie je dat de kinderen meespelen, dus dat de video in scène is gezet. Dit is ook het geval bij de eerste video die ik deel in dit artikel, van Derek Hensley. Dit soort video’s hebben natuurlijk minder impact op het kind zelf, maar kunnen alsnog schadelijk zijn. Zo kunnen dit soort video’s anderen ouders aanzetten om wel echte kidshaming-video’s te maken.

Naast de reden om een kind op deze manier te straffen, zijn er ook ouders die dit soort video’s maken om likes te scoren. Ook hiervoor bestaat een term: mommy influencers (al zijn het zeker niet altijd moeders). Waar ligt de grens tussen het gebruiken en het misbruiken van kinderen?

Een voorbeeld hiervan is Claire, het dochtertje van Maxime Meiland. Het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid heeft het programma Chateau Meiland al wel op de vingers getikt. Claire mag nog maar vijf keer per jaar op tv komen. Maar voor social media bestaan dit soort regels (nog) niet. Ik vind dat we kinderen hier beter tegen moeten beschermen.

Toestemming vragen?

Als ouders je als kind op social media te kijken zetten, dan wil je dit als puber of volwassene vaak zo snel mogelijk weer eraf laten halen. Maar zodra een foto of video op een socialmediakanaal wordt gezet, dan is het lastig om posts die online circuleren offline te halen. Dat geldt al helemaal voor posts die viral gaan.

Je kunt geen toestemming vragen aan een baby of jong kind. Dus hoe moeten we hiermee omgaan? Ik ben benieuwd naar jouw mening over kidshaming. Kan het? Of is het een no-go?