TikTok & Pinterest (!) grootste verrassingen in socialmedia-onderzoek 2021

Je leest het goed. Naast de inmiddels bekende populariteit van TikTok, is ook Pinterest een van de opvallende platformen als we kijken naar het aantal gebruikers. Veel gebruikers bezoeken dit platform zelfs dagelijks. Had jij dat verwacht? Dit en meer kwam uit het socialmedia-onderzoek voor 2021.

Het Nationale Social Media Onderzoek is het grootste trendonderzoek naar het gebruik van social media in Nederland, uitgevoerd door Newcom Research. Dit jaar werd dit onderzoek voor de 11e keer uitgevoerd, met maar liefst 7.021 deelnemers van 15 jaar en ouder.

In dit artikel zet ik de opvallendste resultaten uit dit socialmedia-onderzoek onder elkaar. Het leuke is dat er ook dit jaar weer een paar onverwachte resultaten tussen zitten.

Intensiever socialmedia-gebruik

Gemiddeld maken we, net zoals vorig jaar, intensiever gebruik van social media. Zoals je in de grafiek hieronder ziet, zijn het vooral de jongeren (15 t/m 19 jaar) die dit gemiddelde omhoogtrekken. Om precies te zijn is deze groep per dag een kwartier langer online op socialmediakanalen dan vorig jaar.

Naast de stijging onder deze groep jongeren, stijgt het gebruik ook licht onder 40- t/m 64-jarigen. Onder de rest van de leeftijdsgroepen daalt het gebruik. Al is deze daling niet noemenswaardig.

Meer verschillende kanalen

Naast dat we ons gemiddeld langer op socialmediakanalen bevinden, gebruiken we (gemiddeld) ook meer verschillende socialmediakanalen. Interessant! Vooral in de jongste groep van het socialmedia-onderzoek (15 t/m 19 jaar) en de leeftijdsgroep erna (20 t/m 39 jaar) steeg het aantal platformen dat ze gebruiken.

Het landelijk gemiddelde ligt op 3,9 platformen per persoon, maar de groep 15 t/m 39 jaar gebruikt gemiddeld 5 verschillende platformen.

Ik ben wel benieuwd naar hoe deze vraag aan de deelnemers van het socialmedia-onderzoek is gesteld. Dat staat er helaas niet bij. Zelf gebruik ik in mijn privétijd dagelijks 3 verschillende socialmediakanalen (WhatsApp, Instagram en LinkedIn). En heel af en toe vind je mij ook op Pinterest of YouTube, maar dat kan zomaar één keer per 2 maanden zijn. Tellen deze kanalen dan mee?

Ook zou een scheiding tussen privétijd en werktijd interessant zijn. Voor werk gebruik ik namelijk ook Facebook en Twitter dagelijks, en heb ik TikTok gedownload. Is deze scheiding herkenbaar? Ik ben benieuwd, laat het weten via de reacties!

Hoe zit het met de mainstream-kanalen?

In het socialmedia-onderzoek zit elk jaar ook een mooie grafiek die de procentuele groei van de platformen laat zien. Toen ik de nieuwe grafiek uit het onderzoek van 2021 bekeek, zag ik in eerste instantie geen verschil met de grafiek van 2020. Tot ik ze onder elkaar zette. De verschillen zijn minimaal, maar als je beide afbeeldingen bekijkt zie je onder andere dat het WhatsApp-gebruik iets harder stijgt.

Opvallender, naar mijn mening, is de daling van YouTube. Als je alleen naar de grafiek van 2020 kijkt, zou je voorspellen dat YouTube dit jaar weer zou groeien. Maar de daling is ingezet. Dit maakt mij nu al benieuwd naar de uitkomst van volgend jaar. Er zijn natuurlijk veel videoplatformen in opkomst, zoals BitChute en Twitch. En de videomogelijkheden op de andere platformen worden ook steeds breder. Denk aan Stories, IGTV en Reels. Zou YouTube volgend jaar weer dalen in het gebruik? Mijn gevoel zegt van wel.

Grafiek uit 2020

Grafiek uit 2021

Aan de grillige lijn van Twitter valt eigenlijk niks af te lezen. Al voorspel ik wel een daling vanaf dit jaar door de groei in populariteit van het Twitter-look-a-like-platform Gab.

De hardste stijgers in deze grafiek (procentueel gezien) zijn Instagram en LinkedIn. Deze stijgen respectievelijk 5% en 6%. Maar al met al, zijn deze big five-platformen dus aardig stabiel. Onder de big five versta ik WhatsApp, Facebook, YouTube, Instagram en LinkedIn. Deze platformen hebben tussen de 5 miljoen (LinkedIn) en 12,4 miljoen (WhatsApp) gebruikers. Twitter valt hier buiten met ‘maar’ 2,9 miljoen gebruikers.

Instagram

In 2019 groeide het aantal Instagram-gebruikers nog sterk. Vorig jaar vlakte deze stijging af, en dat kwam met name door jongeren tussen de 15 en 19 jaar. Ook dit jaar is er weer een daling te zien in de groei. Instagram groeit nauwelijks meer in gebruikers onder de 40 jaar.

Als deze trend doorzet, is de kans groot dat Instagram vanaf volgend jaar helemaal niet meer groeit. Zal het aantal gebruikers dan blijven hangen rond de 6 miljoen? Misschien gaat LinkedIn Instagram zelfs wel inhalen!

Pinterest, Twitter, Snapchat, TikTok en Tumblr

Stiekem vind ik de ontwikkelingen op de onderstaande platformen stukken interessanter dan de ontwikkelingen van de big five. Kijk maar eens naar de groei in het aantal gebruikers van TikTok (+ 149%) en van Tumblr (+ 24%).

TikTok

Met ruim een miljoen nieuwe gebruikers, is TikTok wederom de grote winnaar van de socialmediaplatformen. De groei is enorm. Waar TikTok in het artikel van vorig jaar nog werd besproken als ‘nieuwkomer’ (in het socialmedia-onderzoek van 2019 werd het nog niet eens benoemd) is dit kanaal nu al niet meer weg te denken.

En ook het dagelijkse gebruik van TikTok is door het dak gegaan (zie tabel hieronder). 836.000 gebruikers gebruiken TikTok dagelijks. Dat is bijna 200% meer dan vorig jaar!

Tumblr

Naast TikTok, groeit ook Tumblr hard! Ken je dit platform al? Dit is een microblogging-kanaal en socialmediakanaal in één. Op dit platform is het mogelijk om vrijwel alle gewenste vormen van content gemakkelijk met elkaar te delen. Denk aan tekst, audio, video’s, afbeeldingen en links. Vooral onder jongeren is dit platform populair.

Pinterest

De groei van Pinterest is ook opmerkelijk. Met 337.000 meer gebruikers groeit het kanaal met 10%. Hierbij valt vooral de stijging in dagelijks gebruik op. Waar WhatsApp bijvoorbeeld 5% vaker dagelijks wordt gebruikt dan in 2020, is dit bij Pinterest 24%! We maken dus veel meer dagelijks gebruik van Pinterest dan vorig jaar! Zou dat komen omdat we met z’n alle meer thuiszitten? En daardoor meer bezig zijn met ons interieur?

Jongeren ruilen Facebook in voor TikTok

De onderstaande grafiek zegt denk ik al genoeg. Kijk maar eens naar de zwarte piste van TikTok, die de blauwe piste van Facebook kruist. En hoe! Jongeren verdwijnen op Facebook. Die trend was natuurlijk al een aantal jaar zichtbaar. Maar het is zeker interessant om te zien tegenover de stijging van TikTok.

Naast de groei in gebruik onder jongeren van 15 t/m 19 jaar, groeit TikTok ook hard onder de groep 20- t/m 24-jarigen. Ik ben benieuwd of en welke kanalen TikTok volgend jaar inhaalt in het aantal gebruikers.

Het viel me op dat in het Newcom-onderzoek niets werd geschreven over de opkomst van alternatieve social-platformen. Ook al komen de gebruikersaantallen van deze ‘nieuwe’ kanalen niet in de buurt met de in dit artikel besproken platformen, had ik wel een alinea verwacht over deze ontwikkeling. Maar desondanks weer een mooi socialmedia-onderzoek om de huidige trends in te zien.

Wat valt jou het meeste op?