De ultieme tip om je tekst te verprutsen

In dit artikel deel ik de ultieme tip om jouw ijzersterke content te verprutsen. En 6 tips om dit te voorkomen. Tips die ik zelf ook toe had moeten passen.

Mijn schrijfopdracht is afgerond. Klaar! Eén ding is wat vreemd: na het toesturen van ‘webtekst-def’ heb ik niks meer van de klant gehoord. Ik check de website. Ja, daar staat mijn tekst inmiddels op. Het ziet er goed uit. Even mailen maar naar de klant.

“Ha. Ik check net het eindresultaat. Ziet er goed uit! Tevreden?”

Eén dag later.

“Ha. Ik vond de kwaliteit onvoldoende. Je tekst had veel fouten. Ik moest er een andere tekstschrijver naar laten kijken.”

Het zweet breekt me uit. Gaat dit écht over mij? Heb ik hier een opdracht verprutst?

Natuurlijk, ik krijg wel eens kritische feedback. Maar daar kom ik altijd uit met de klant. Dit is véél erger. Dit is de kritiek voorbij. Iemand heeft al gekozen voor een andere tekstschrijver. Dat is helemaal niet ok!

Verbouwereerd pak ik mijn ‘webtekst-def’ er nog eens bij. Ik snap het niet. Dit is toch de tekst die ik nét op de website zag? Ik lees alles nóg een keer, maar dan rustiger. En dan zie ik het.

Een tikfout. Een letter die er niet hoort. Nog een tikfout. En het woordje ‘de’ dat ergens is blijven staan. En een meervoudsvorm waarbij de rest van de zin al naar enkelvoud was aangepast. Zelfs een dubbele zin aan het eind van een alinea. Zeker vijf tekstfouten zie ik. Shit. Dit is inderdaad niet goed. Waar is het misgegaan?

Check je tekst. Grondig.

Ik analyseer de situatie en ontdek het probleem: ik heb de eindcorrectie niet serieus genomen.

Deze specifieke opdracht had sowieso al meer correctierondes dan gebruikelijk. Op verzoek van de klant werd de inhoud steeds weer aangepast ten opzichte van de briefing en ik ging daar (te gemakkelijk) in mee. De deadline bleef bovendien hetzelfde.

En dus wijzigde ik heel veel tekst en verstuurde ik de versie ‘webtekst-def’ vrijdagmiddag om 16.30 uur per e-mail. Zonder dat ik de tijd nam voor een spellingscontrole. En zonder er maandag nog even fris naar te kijken. “Er zit genoeg tijd in. Het moet maar goed zijn”, vond ik. Niet dus.

Lachen om tekstblunders

Ik verpestte mijn eigen content door het belang van eindcorrectie te onderschatten. Dom. Een tekst waarvan de inhoud, opbouw en schrijfstijl juist erg sterk waren. En die onderdelen staan veel hoger in de rangorde van het CCC(S)-model. Maar ik liet het liggen in de laatste ronde: de eindcorrectie. Er was niet eens sprake van spelfouten, maar van domme tikfouten en vergeten woordjes.

Kijk: deze blogpost bevat een aantal hele grappige fouten op het gebied van eindcorrectie. Persoonlijk vind ik ‘Obama Bin Laden is dead, but the war on terror continues’ vrij hilarisch. Maar als het jezelf overkomt, is het écht een stuk minder leuk. Zeker als je staat voor je kwaliteit.

Eindcorrectie is de defensie van tekst

Waarom is eindcorrectie nou zo belangrijk en overschaduwt het de inhoud, opbouw en de stijl van je tekst? Dat is uit te leggen door je tekst als een voetbalteam te beschouwen waarbij de eindcorrectie de defensie is.

Zelf heb ik 10 jaar lang gevoetbald in de defensie van een zeer laag geklasseerd team bij VV Wieldrecht in Dordrecht. Ik speelde op mijn vaste linksback-positie en was op mijn niveau vooral bezig met het hinderlijk in de weg lopen bij aanvallers.

Wie verdediger is in een voetbalteam, is eraan gewend om weinig complimenten te krijgen. Niemand zegt: “Wauw. Supergoed in de weg gelopen vandaag!” Verdedigers zijn onzichtbaar. Professionele uitzonderingen daargelaten natuurlijk. #Virgilvandijk.

Maar soms gaat dat in de weg lopen even wat minder goed. En dan… val je opeens wél op. “Hij passeert je nu al voor de derde keer. Let nou eens op man!” Of de ultieme horror voor elke verdediger: het eigen doelpunt. Dan sta je als verdediger opeens volledig in the picture.

Een goede eindcorrectie zal jouw tekst nooit laten winnen. Maar een slechte eindcorrectie kan je tekst wél laten verliezen.

Eindredactie is de defensie van je tekst. Niemand zal ooit tegen je zeggen: “Wat een goede tekst: helemaal geen tik- en spelfouten!” Behalve als je fouten maakt. Dan val je op. Anders gezegd: een goede eindcorrectie zal jouw tekst nooit laten winnen. Maar een slechte eindcorrectie kan je tekst wél laten verliezen.

Inhoud, opbouw en stijl zijn winnaars

Winnaars zijn: het benadrukken van een passende inhoud, waarbij je via een doordachte opbouw naar een climax toewerkt, én waarbij je precies de juiste engaging schrijfstijl inzet. Eindcorrectie is de sneue verdediger die alleen maar verliezer kan worden.

Hoe ‘erg’ zijn tikfouten?

Mijn klant vond mijn eindcorrectiefouten heel zwaar wegen. Zo zwaar dat hij mij een slechte tekstschrijver noemde (waar hij op dat moment ook gelijk in had).

Zelf denk ik anders over tikfouten. Iemand die bij mijn communicatiebureau wil komen werken, mag gerust twee tikfouten maken. Die fouten moeten dan wél gepaard gaan met een ijzersterke inhoud, stijl en opbouw.

Hoe ‘erg’ fouten in je eindcorrectie zijn, hangt af van je doelgroep. Bij de meeste bedrijven zullen eindcorrectie-fouten nog altijd beoordeeld worden als onkunde of als een gebrek aan aandacht voor de ontvanger. Dat komt doordat je eindcorrectie-fouten gemakkelijk kunt herkennen. Ook een tekst-leek ziet en snapt tikfouten. Daarom kan én zal die klant dan ook zeggen: “Wat slecht zeg!”

Een foute tekstopbouw is voor een tekst-leek lezer niet goed te herkennen. Die zal bij een slechte tekstopbouw hooguit zeggen:

De tekst pakt me niet. Maar ik weet niet precies waarom.

6 tips voor een betere eindcorrectie

Ik faalde en baalde bij mijn opdracht begin 2020. Een dubbel gevoel, want mijn opbouw en stijl waren sterk. Maar dat werd helaas niet meer opgemerkt door mijn klant. De defensie van mijn tekst was gewoon niet op orde.

Ik pak zaken nu anders aan. Wat ik anders doe, deel ik graag zodat andere content-marketeers, tekstschrijvers en copywriters deze fouten kunnen voorkomen. 6 tips.

1. Doe altijd een spellingscheck

Doe altijd een spellingscheck. En dan niet eens zozeer voor de spelling, maar voor de tikfouten die je zelf niet meer ziet. Je hebt jouw eigen tekst simpelweg al té vaak gezien.

2. Zet de deadline op 12.00 uur ’s ochtends

’s Ochtends ben je frisser, creatiever en scherper. Lees daarom je tekst ‘s ochtends na. Ben je net als ik iemand die vaak dicht tegen een deadline aan werkt, zorg dan dat die deadline aan het einde van de ochtend ligt en niet aan het einde van de middag.

3. Bespreek de deadline

Kom je in de knel met je planning? Bespreek dit dan met je klant. Vaak is er écht nog wel wat rek mogelijk. En een slechte kwaliteit is veel en veel schadelijker dan een deadline die iets wordt verschoven.

4. Print je tekst

Deze is heel persoonlijk. Maar bij mij werkt ‘t. Als ik een tekst print, zie ik fouten sneller dan op het scherm. Waarom? Geen idee. Er zal vast onderzoek naar zijn gedaan.

5. Ga niet meer wijzigen in de inhoud

Dit is duidelijk mijn grootste valkuil. In de eindcorrectie-fase sla ik heel vaak toch nog aan het herschrijven. En juist in die herschrijving ontstaan fouten. Mijn tip: niet doen. Eindcorrectie is eindcorrectie. Dat ene herschreven zinnetje gaat écht het verschil niet meer maken. Vergeten woordjes, spelling, tikfouten, interpunctie en spaties: daar draait het om in de laatste fase.

6. Schakel hulp in

Je eigen tekst eind-corrigeren is bijna ondoenlijk. Maar misschien heb je op een bepaald moment even niemand uit je directe team in de buurt om je tekst door te lezen. Zorg in dat geval dat je een back-up eindcorrector paraat hebt.

Die eindcorrector hoeft overigens geen tekstschrijver te zijn. Liever niet zelfs. Je wil namelijk niet te veel kritiek meer op de inhoud. Mijn ervaring: kies voor iemand die in zijn of haar functie punctueel moet zijn: iemand van legal of compliance, een boekhouder of accountant, of de secretarieel medewerker. Dat zijn perfecte eind-correctoren.

Een eindcorrector hoeft geen tekstschrijver zijn. Liever niet zelfs. Je wil namelijk niet te veel kritiek op de inhoud.

Eindcorrectie is allang weer in mijn werkwijze verankerd. Maar laatst ging ik bij onze eigen website weer even in de fout. “Eva, ik heb gisteravond een tekstje herschreven op de site. Lees jij ‘m ff door?”. Eva kijkt. “Ja, veel beter zo. Ik heb er nog wel twee tikfouten uitgehaald…”.