Tips om sterker te worden als ondernemer

Weer een verhaal over hoe je supersterk uit de crisis kunt komen? Hoe je een crisis juist als kans moet zien in plaats van een barrière? Verhalen van betweters die ook in tijden van crisis supergoed verdienen? Daar zit je niet op te wachten. Wat is wel interessant? Handvatten en stappen waar iedere ondernemer met en zonder personeel sterker van wordt. En niet alleen bij een crisis, maar in het algemeen. Zogenaamde evergreen-richtlijnen voor de ondernemer die te allen tijde een gezond bedrijf wil hebben.

Daarom was ik blij verrast met het boek van bestseller auteur Femke Hogema, ‘Ondernemen in crisistijd, mindset, cashflow en strategieën‘ (aff.). Geen onhaalbare ‘kijk mij’-verhalen van the happy few. Nee, gewoon praktische tips en eerlijke verhalen van ondernemers zoals jij en ik.

Evergreen-tips voor de ondernemer

De coronacrisis is een wereldwijde crisis, maar tegenslagen kunnen ook op veel kleinere schaal (met meer persoonlijke impact) voorkomen, zoals een ongeluk, een scheiding of het overlijden van je partner die kostwinner was. Het komt erop neer dat je geld moet verdienen – als eigen baas, met een eigen cashflow.

• 1. Verantwoordelijkheid nemen
• 2. Snelheid van handelen
• 3. Creativiteit tonen

1. Verantwoordelijkheid nemen

Verantwoordelijkheid is niet hetzelfde als schuld. Zo is de coronacrisis bijvoorbeeld niet jouw schuld. Het is wel jouw verantwoordelijkheid om er iets van te maken. Dat geldt voor alles in je leven, dus ook voor je bedrijf.

Crisis dwingt je om stappen te zetten. Welke dat zijn hangt van diverse factoren af. Het begint bij verantwoordelijkheid te nemen voor je mindset.

Verantwoordelijkheid voor je mindset

We worden voortdurend beïnvloed door wat anderen zeggen over de crisis.

• ‘Mensen verliezen hun baan.’
• ‘Ondernemers in de horeca en de reiswereld gaan het niet redden.’
• ‘Mensen houden hun hand op de knip.’

Er is dus geen geld, je kunt niets organiseren, er kan niets. Dit zijn verlammende gedachten. Als je hierin meegaat en gelooft wat anderen zeggen, komt er niets uit je handen. Dan kom je in een neerwaartse spiraal en sta je niet open voor de kansen die voorbij komen. Hoe ga jij om met de geluiden die je om je heen hoort?

Vraag je af of dat wat gezegd wordt over de crisis waar is. Het is natuurlijk voor veel mensen een zware tijd. Maar meestal zijn deze algemeenheden niet waar voor alles en iedereen. Is het waar voor jou? Werk aan je eigen positieve mindset. Je voelt je veel krachtiger met positieve dan met negatieve gedachten.

Kansen zijn er altijd en overal. Maar je moet ze wel pakken.

Als je dan in de actie-modus zit en je ziet kansen, kan de vraag ‘hoe’ je iets voor elkaar krijgt ook belemmerend werken. Je blijft steken omdat je beren op de weg ziet. Als jij je focust op wat niet kan, is de kans dat je mogelijkheden ziet erg klein.

Focus op het helder krijgen ‘wat’ je wil en ‘waarom’ dit zo belangrijk is. Als je dan gewoon aan de slag gaat, vormt het ‘hoe’ zich vanzelf. De overtuiging die Femke Hogema al jaren succesvol gebruikt en haar aanzet om dingen voor elkaar te krijgen: how is the least relevant question. Een mooie mantra.

How is the least relevant question.

Je kunt je mind trainen. Het gaat erom dat je een nieuwe positieve gedachte vindt waar jij energie van krijgt en die je helpt om je doelen te bereiken. Denk in mogelijkheden – wat kan wél? Dat geeft energie.

Zorg voor cashflow

Neem verantwoordelijkheid over je financiën. Het belangrijkste in tijden van crisis is je liquiditeit. Zorg dat je weet hoe je er financieel voorstaat. Niet in je hoofd, maar op papier. En niet zo ongeveer, maar precies. Ook hier is die mindset weer van belang. Stress vreet energie. Inzicht in je financiële situatie (hoe slecht die ook is) geeft je inzicht om gerichte keuzes te maken.

Blijf rustig, zorg voor overzicht en ga met mensen in gesprek die je kunnen helpen.

• Wat staat er nu op je bankrekening?
• Wat verwacht je aan inkomsten?
• Welke kosten moet je de komende tijd betalen?

Houd jezelf niet voor de gek: kosten als btw, vakantiegeld voor je personeel en een lening moeten ook een keer betaald worden. Je ziet nu hoeveel maanden je vooruit kunt en hoe urgent je situatie is. Ben je je reserves aan het opeten? Of ben je geld aan het uitgeven dat je niet hebt? In beide gevallen moet je nu in actie komen.

Hoe kom je aan cashflow?

• Zorg dat openstaande facturen betaald worden. Doe geen aannames over dat je klant nu vast geen geld heeft. Je weet niet of dat echt zo is. En daarbij: het is niet jouw probleem. Jij hebt ook je geld nodig. Bedenk een regeling als je klant echt krap zit.
• Schrap kosten: zakelijk, maar ook privé.
• Geef prioriteit aan projecten die afgerond kunnen worden, zodat je kunt factureren.
• Onderzoek of er externe hulp mogelijk is (bijstand, lening, subsidie, investeerder).
• Wees kritisch op je tijdsbesteding. Zorg dat je declarabele uren maakt. Bedenk wat jou geld oplevert.
• Zorg voor meer omzet (aangepast product, hogere aantallen, ander tarief).

Sta als ondernemer voor je prijzen

Iedereen denkt dat alles gratis moet. Het is als ondernemer heel goed om je kennis te delen. Gratis je kennis delen betekent zeker niet dat je jouw diensten gratis moet aanbieden.

Het is altijd goed om kritisch naar je tariefstelling te kijken. Maar ga niet tornen aan je tarieven vanwege een crisis. Ondernemers uit dit boek deden dat ook niet. Business coach Veronique Prins: “Zolang ik bij de supermarkt het wc-papier niet gratis mee mag nemen, hoef ik zelf ook niets met mijn prijs te doen. De waarde die je levert is toch niet ineens minder vanwege een virus?”

Het kan wel onderdeel zijn van je strategie om nu iets gratis aan te bieden, met het oog op schaalvergroting straks. Zo bood Yolanda van Hoorn haar platform voor bewegend leren, Wieblie, gratis aan en is ze zo ontdekt door een doelgroep die ze anders nooit bereikt had.

Stop op tijd

Trek op tijd de stekker eruit. Als je echt geen uitweg ziet, is het verstandig om te stoppen met je bedrijf. Ondernemers hebben vaak een enorme drive om door te gaan. Als er geen geld is en geen zicht op geld, neem dan stappen om goed te stoppen. Je bedrijf heeft alleen bestaansrecht als het winst maakt. Roep op tijd deskundige hulp in. Probeer te allen tijde een faillissement te voorkomen.

Een faillissement is alsof je geblinddoekt een achtbaan in gaat. – Jos Felix

Goed stoppen betekent zelf de regie houden. In goede verstandhouding afscheid nemen van je personeel, je leveranciers en klanten. Dat verdienen ze. Bovendien keer je wellicht in een latere fase terug als ondernemer en kom je deze mensen weer tegen. Wat goed stoppen inhoudt, hangt af van wat voor soort bedrijf je bent. Het volstaat niet met het uitschrijven bij de KvK. Raadpleeg altijd eerst een deskundige.

Verantwoordelijk voor je team

Heb je een team? Toon leiderschap. Zij zijn financieel van jou afhankelijk. Het team kijkt naar jou en volgt jou in jouw stappen. Zorg voor rust en vertrouwen. Ga samen aan de slag om kosten te reduceren, omzet te verhogen en kansen te ontdekken. Personeel ontslaan ligt voor de hand bij financiële nood, maar vaak heb je je team nodig om juist uit de crisis te komen en daarna.

Help je huidige klanten

Neem de verantwoordelijkheid richting je klant. Je wil er zijn voor je klant. Bel ze. Niet direct om te verkopen, maar om te inspireren. Ook zij hebben crisis.

Bedenk waar je jouw klant nu mee kunt helpen. Je kent je klanten heel goed, je weet welke problemen zij hebben en hoe jij dit kunt oplossen. Je ideale klant is nog hetzelfde, maar de problemen zijn anders door de crisis. Bedenk hoe jij het pijnpunt van je klant nu kunt verlichten in deze veranderde situatie. Pas daar je marketing en communicatie op aan.

Wees extreem zichtbaar. Deel je kennis. Nu meer dan ooit. En wees niet bang dat je klant jou met die kennis niet meer nodig heeft. Weten is nog altijd anders dan zelf goed uitvoeren. Mensen willen niet alles zelf doen. Als jij tijdens de afwezigheid bij ze bent gebleven door ze op afstand te helpen met jouw expertise komen ze echt wel bij je terug zodra het weer kan. Bovendien bereik je ook nieuwe klanten als je goed zichtbaar bent.

Als jij er nu niet bent voor je klanten laat jij ze in feite in de steek. Geweldig praktische vergelijking van Veronique Prins:

Als je die vriendin bent die er niet was toen het moeilijk werd, hoeven ze je straks ook niet meer.

2. Snelheid van handelen

Het is zaak om snel te schakelen. Snel, maar niet overhaast. Je mag best even tijd nemen om de crisis te bevatten, maar niet te lang. De ondernemers in dit boek hadden een dag of wat nodig en kwamen daarna in de actiestand.

Als je kansen ziet moet je die direct grijpen. Kies een heldere strategie, vooruitkijkend naar de toekomst. Pak die kans nú, ook als de echte winst later komt.

Wacht niet tot alles perfect is. Het belangrijkste is dat het werkt. Goed is goed genoeg.

Ga eerst verkopen dan pas maken. Om twee redenen:

1. Je wil eerst weten of de behoefte er is. Het is zonde om tijd te besteden aan iets wat straks niet verkoopt.
2. Het geeft je ook een gevoel van urgentie waardoor je aangezet wordt. Zonder de urgentie kan het morgen ook wel, of overmorgen. En dan komt er uiteindelijk niets uit je handen.

3. Creativiteit tonen

Het is ook belangrijk om je creativiteit te tonen.

• Zoek naar samenwerkingen met leveranciers en je klanten om tot betere resultaten te komen. Geef en accepteer hulp. Vertrouw erop dat als je geeft, dat ook weer bij je terugkomt.
• Pas je product aan. Stel jezelf altijd de vraag: ‘hebben mensen dit nodig?’. Door de crisis is de vraag van je klant anders.
• Werk verschillende scenario’s uit. Zorg dat je niet afhankelijk bent van één product.
• Met welk verdienmodel kun je meer verkopen? Creëer een stabiele omzetstroom door in plaats van ‘1-op-1’ naar ‘1-op-velen’ te gaan. Ontwikkel lange termijn commitments door bijvoorbeeld je dienst in abonnementsvorm aan te bieden.
• Neem risico. Experimenteer. Wees niet bang om nieuwe dingen aan te pakken of nieuwe samenwerkingen aan te gaan.
• Bel je prospects – persoonlijk is key.
• Doe wat nodig is. Ga als directeur ook zelf aan de bak. Dit staat los van je functie.

Als je jouw dienst echt niet kunt uitvoeren vanwege restricties, kun je kijken hoe jij jouw expertise op een andere manier, in een andere markt of aan andere klanten kunt aanbieden zodat je wel geld verdient. Dat kan een tijdelijke optie zijn om geld in het laatje te krijgen.

Een mooi voorbeeld: Gino Spijkerman van podiumbedrijf InterStage kan niets zonder events. Hij en zijn team zijn vanwege hun vaardigheden in de bouw hun diensten gaan aanbieden. Of het voorbeeld van Dirk Vorstenbosch van Vormgenoten. Zij zijn preventieschermen gaan maken, wat raakvlakken heeft met een deel van hun normale business visuele communicatie voor events en exposities.

Laatste tip

Crisis verlamt of zet je aan. Crisis is als een deadline. Geen tijd voor getreuzel. Snel knopen doorhakken, keuzes maken, geld verdienen. Het verlies zo klein mogelijk maken of zelfs winst draaien. Bouwen aan een goede toekomst. Het moet nu gebeuren. Crisis vraagt van ons allemaal het nodige aanpassingsvermogen maar juist daar ligt in wezen de kunst van het ondernemerschap.

Inmiddels zijn de crisismaatregelen rondom corona versoepeld. Er mag weer veel. De verleiding is groot om nu weer over te gaan tot de orde van de dag. Maar alles wat hierboven genoemd is, geldt ook zonder crisis. Zorg dat je een gezond bedrijf hebt, met een goede cashflow en een heldere strategie voor de toekomst. Alleen als de opbrengst hoger is dan de kosten (in tijd en geld) heb je een winstgevend bedrijf. Zorg dat je na de crisis een buffer hebt, maar ook hier kun je vandaag al mee beginnen. Daar heeft Femke Hogema weer andere boeken (aff.) over geschreven.