Vastgelopen in je baan? Zó repareer je de boel!

Fluitend naar je werk, dat willen we allemaal wel. Maar hoe ga je ermee om als je juist níet lekker in je job zit? Hoe repareer je je baan?

Er zijn veel manieren waarom je niet lekker in je vel kunt zitten op je werk. De niet-inspirerende werkplek, de nare collega’s, de saaie of te moeilijke taken, (het ontbreken van) de uitdaging, de werkdruk, de woon/werkafstand. Zodra je weet waar het probleem zit, kun je eraan werken.

Toelaten van twijfel

Het begin van de oplossing ligt bij het toelaten van de twijfel, stelt auteur Wim Thielemans in zijn boek ‘Job repair: de slimme toolkit voor meer zin en minder twijfel over het werk’ (aff.). Natuurlijk wil je voorkomen dat je blijft vastzitten in de twijfel, tegelijkertijd wil je niet overhaast een beslissing nemen. Om tot een gewogen besluit te komen, moet je stap voor stap de twijfels wegnemen bij jouw huidige werksituatie. Thielemans introduceert daarvoor het woord ‘onttwijfelen’. Dit doe je door een zo reëel mogelijk beeld te schetsen van de toestand; niet rooskleurig en ook niet zwartgallig. Op basis daarvan maak je een lijst van punten die je anders zou willen – en zoek je vervolgens een uitweg.

Risico’s op de loer

Maar pas op. Bij het vaststellen van wat er te repareren valt, liggen flink wat risico’s op de loer. Zo kun je bij snelle gedachtegangen oorzaak en gevolg door elkaar halen. Is de chaos in jouw agenda een reden tot stress of veroorzaakt jouw stress juist die chaos? Ook kan het succes van anderen jou verblinden: ‘Piet kreeg die promotie voor elkaar, dus dat moet mij dan vanzelfsprekend ook lukken.’ Soms bombarderen we het werkplezier dat we in de eerste paar maanden van een nieuwe job hebben, als maatstaf voor de rest van onze tijd in die functie. Terwijl we allemaal weten dat er na verloop van jaren bij de meeste functies er wel wat ‘lol’ en ‘verrassing’ van af gaat.

Goedbedoeld advies, impactvolle context

Daarnaast hebben we vaak de neiging om te luisteren naar goedbedoeld advies van anderen, zonder dat we hun beweegredenen echt kennen. Denk aan iemand die jou een oplossing opdringt die voor hém een uitkomst was, maar die helemaal niet past bij jouw werkstijl of einddoel. Het komt ook voor dat we een baan ‘afschrijven’, terwijl het vooral de context of de omgeving is waarin het probleem zit. De impact van een nieuwe managementstijl, een reorganisatie of een verhuizing kan weliswaar groot zijn, maar is jouw job daardoor opeens waardeloos geworden… Of moet jij als individu vooral je draai zien te vinden in deze nieuwe werkelijkheid?

Gewaardeerde collega of niet?

Tot slot laten we ons ook regelmatig leiden door ons gevoel van waardering. Iemand die van zijn baas nooit complimenten over zijn werk krijgt, kán daardoor denken dat hij zinloos werk doet. Maar misschien is dit probleem algauw verholpen wanneer hij de radiostilte van de baas naast zich neerlegt en voortaan ándere mensen vraagt naar hun mening. Heb je alle bovengenoemde risico’s tactisch ontweken, en voel je nog steeds een gevoel van onbehagen kleven aan jouw werk? Pas dán wordt het tijd om de gereedschapskist erbij te pakken.

Je hebt drie keuzes

In feite heb je drie keuzes als je ontevreden bent met je huidige baan.

1. Je job behouden, maar aanpassingen doen.
2. In de organisatie blijven, maar overstappen naar een andere functie.
3. Weggaan bij dit bedrijf en een uitdaging elders aangaan.

De derde keuze is de meest rigoureuze. Het advies is om deze niet te snel aan te grijpen. Het gras bij de buren kan wel eens minder groen zijn. Onderzoek eerst de nummers 1 en 2 voordat je kiest voor het gat van de deur. Om jouw baan volledig te ‘fixen’, moet je vooral het zeer nuttige boek van Thielemans in zijn geheel lezen. Ik pik nu twee gereedschappen uit de Job Repair ‘box’: carrière en attitude.

Schets je carrièrepad

‘Carrière maken’ leggen we meestal uit als een route van de ene promotie naar de andere. In elk geval een stijgende lijn. Toch verloopt het grootste deel van alle loopbanen niet volgens dat patroon. Het is nuttig om je los te weken van de algemene clichébeelden die rondgaan over professioneel succes.

Zoom vooral in op jouw persoonlijke drijfveren. Stel jezelf de vraag: hoe ziet mijn ideale carrière-pad eruit? Maak de keuze tussen stabiliteit (blijven doen wat je doet), verdieping (focussen op een specialisme), verbreding (zijwaartse paden verkennen), verhoging (promotie nastreven) of… vernieuwing (een andere baan zoeken elders).

Het kan helpen om letterlijk een ‘tekening’ te maken van jouw gewenste loopbaan, bijvoorbeeld in de vorm van een grafiek. Is jouw carrière een stijgende lijn, een horizontale lijn, een kronkellijn met uitschieters? Houd hierbij rekening met de verschillende levensfases die je zult tegenkomen. Hoewel je grotendeels zelf aan het stuur zit, moet je tegelijkertijd vaststellen dat er vele externe factoren invloed hebben op jouw carrièrepad. Vaar niet blind op jouw vastgestelde droombeeld, maar houd ruimte voor improvisaties onderweg.

Werkhouding is belangrijk

Je werkhouding is een belangrijke graadmeter voor je werkplezier. Je kunt een koning(in) van competenties zijn, maar als het benutten ervan jou geen enkele bezieling oplevert, dan zul je alsnog balen van je job. Thielemans vergelijkt attitudes met besturingssystemen van mobiele apparaten. Als jouw houding een iOS-systeem is, maar jouw baan een Android-apparaat, dan is er sprake van een mismatch. Dat staat los van de individuele kwaliteiten van deze twee variabelen.

Een baan is nooit slecht

Een baan is op zichzelf nooit ‘slecht’. Hij kan echter wel slecht voor jóu zijn, omdat hij niet overeenkomt met jouw wensen of waarden. Als jouw attitude doelgericht is, zal een commerciële job wellicht passend zijn. Werk je liever probleemgericht, dan is de helpdesk of onderhoudsdienst een optie. Ben je goed in het bedenken van nieuwe ideeën, dan liggen er creatieve banen voor jou klaar. Voel jij je thuis in processtructuren, dan komen jouw skills van pas in de verpleging, ambtenarij of wetmatige beroepen. Heb je graag invloed, dan is het management een logische stap. Is saamhorigheid jouw voorkeursgebied, dan kom je tot je recht in sociale omgevingen.

Attitude als anker

Door je attitude als anker te gebruiken en je voorziene loopbaan als leidraad, kun je jouw huidige baan langs de meetlat leggen. Ligt ‘ie waterpas? Ga dan vooral door waarmee je bezig bent. “If it ain’t broke, don’t fix it.” Maar voel je een drang naar meer, ga dan tactisch aan de slag. Met het boek ‘Job Repair’ heb je altijd de juiste tools binnen handbereik om aan de weg te timmeren. Ajetoo!

Over het boek

Titel: Job repair: de slimme toolkit voor meer zin en minder twijfel over het werk
Auteur: Wim Thielemans
Uitgeverij: Lannoo
Jaar: 2019
ISBN: 9789401463683
Aantal bladzijdes: 208
Prijs: €19,99
Bestellen: via Managementboek (aff.)