Ongeregeldheden Urk: van social media monitoring naar mol op het dark web
In Urk zijn jongeren op oorlogspad. Wat de oorzaak ook is (tienerliefdes en rivaliteit, racisme, dorpscultuur)… wat duidelijk is, is dat instanties als de politie de ‘boel’ niet hebben kunnen voorkomen. Wie social media monitort doet dat meestal met softwareprogramma’s als Coosto of OBI4wan. Maar automatisch monitoren is in steeds meer gevallen geen heilige graal meer. De hekken sluiten zich en conversaties vinden steeds vaker plaats in besloten groepen.
Data in het publieke, al dan niet online, mediadomein kun je met monitoring-tools in de gaten houden. Wie zijn de belangrijkste spelers in discussies, hoe vaak word je genoemd, wat is het sentiment, wat zijn de belangrijkste (online) mediakanalen? De software brengt je bij wijze van spreken met 1 druk op de knop het overzicht, inclusief analyses en rapportages. Meten is weten immers, zeker in tijden van crisiscommunicatie of proactief reputatiemanagement.
Praten achter gesloten deuren
Maar. Met dank aan onder andere alle Facebook-schandalen waaruit blijkt dat al je persoonlijke gegevens ongevraagd en illegaal worden doorverkocht aan andere grootkapitalisten, zijn mensen voorzichtiger geworden. Er wordt, dat heeft Facebooks CEO Mark Zuckerberg zelf ook bekend vorige week, steeds minder op openbare online platforms gepubliceerd door mensen.
De hekken sluiten zich en conversaties vinden steeds vaker plaats in besloten groepen. In het geval van Urk was dat WhatsApp en de WhatsApp-groep Rollerbankapp, dat voor alle geavanceerde software niet te monitoren is vanwege de versleuteling. Dat geldt ook voor gesloten groepen op Facebook. Pas als je je hebt aangesloten, kun je alle berichten lezen. De data poppen niet zomaar even op met software.
Kortom: automatisch monitoren is in steeds meer gevallen geen heilige graal meer. Je moet naast automatische data, ook terug naar het handmatig monitoren. Het slechte nieuws daarover is: dat kost veel tijd en onderzoek.
Stel je bent projectontwikkelaar, evenementenorganisator, bedrijfs-/winkeleigenaar. Je wil iets bouwen, een gebied uitbreiden en dat betekent dat er bomen worden gekapt. Menig communicatieprofessional en wethouder weet: kom niet aan bomen, want dat wordt online en offline oorlog. En dan zijn bomen nog heilig in vergelijking met kinderen, dieren (denk: Oostvaardersplassen), asielzoekers, Gele Hesjes en Zwarte Piet.
Bij dit soort zaken schieten alle remmen op meningen en emoties los. Berichtgeving die meer gebaseerd is op emotie dan op inhoud/informatieoverdracht, brengt mensen letterlijk en figuurlijk meer in beweging. En emoties in massale hoeveelheden kunnen levensgevaarlijk zijn, getuige Urk. Bedreiging en intimidatie zijn aan de orde van de dag.
Ondergrondse mollen
Doordat mensen zich als een nieuw soort ondergrondse mollen gaan organiseren, is het dus zaak om die mollen op te sporen. Gravend met de hand. Bij protestacties voor bouwplannen: wie is je grootste tegenstander, wie organiseert het verzet en de protesacties? Organiseren ze zich in een gesloten Facebookgroep en kun je je daar ‘ongezien’ bij aansluiten? Is er een speciale WhatsApp-groep? Wat zeggen bewoners op een buurtapp als Nextdoor?
Niks 1 druk op de knop om alles te monitoren dus, maar zoeken en graven. Als je ‘lid‘ bent van die gesloten platforms word je niet meer of in elk geval minder verrast door plotselinge manifestaties, petities, incidenten die zelfs het NOS Journaal halen en knokpartijen in Urk.
Alles handmatig in kaart brengen en combineren met de openbare data van de softwaremonitoring, is de ideale manier van ‘meten is weten’.
Communicatie en marketing up to date
Als je dan alles in kaart gebracht hebt en up to date blijft, kun je ook je proactieve communicatiebeleid en zelfs je marketing (opnieuw) afstemmen op de verzamelde data. Op de sentimenten, op degenen van wie je eerder nog niet had kunnen meten dat ze de grootste beïnvloeders waren in de discussie, de stemmingmakers, hun zorgen, hun plannen. Je kunt inspelen op hun argumenten en gevoelens, je kunt sturen op de (maatschappelijke) discussie. De angel uit een debat halen.
Automatisch monitoren is een zegen voor menig organisatie. Maar wie voorvoelt dat crisiscommunicatie eraan gaat komen: wees een mol.