Burgemeesters, zo kom je echt in verbinding met je inwoners

Hoe gebruik je als burgemeester social media om in verbinding te komen met inwoners? Wat we nog veel zien gebeuren, is dat burgemeesters vooral op zakelijke platformen als LinkedIn en Twitter zitten. Maar bereik je hier wel het ‘gewone volk’? Want je inwoners zitten vooral op Facebook (en Instagram). Wil je social media gebruiken om echt in verbinding te komen met je inwoners, pak dan deze tips met beide handen aan.

Social media zijn niet meer weg te denken uit onze huidige maatschappij. De jongere generaties groeien ermee op en ook de oudere generaties zijn actief. En steeds meer gemeenten vergroten hiermee hun online zichtbaarheid onder inwoners.

Social media veranderen het burgemeesterschap

20 jaar geleden kende een inwoner de burgemeester vooral van naam en zo nu en dan van een uitspraak in de krant. De burgemeester was het boegbeeld van de gemeente en werd door inwoners vooral gezien als een officiële en vooral formele functie.

Maar dit is de laatste jaren veranderd. Met de komst van social media is het makkelijker geworden om je als burgemeester van meerdere kanten te laten zien. Visueel ingestelde kanalen zoals Facebook en Instagram, die samen bijna goed zijn voor 15 miljoen gebruikers, hebben tal van mogelijkheden om jezelf te profileren.

Meer in verbinding met je inwoners

Social media maken het mogelijk om op een laagdrempelige manier in verbinding te staan met je eigen inwoners. Er vindt hiermee een verschuiving plaats in hoe een burgemeester wordt ervaren. Van een formele functie naar onderdeel van de (online) community als burgemeester én persoon.

Misschien vraag je je af of mensen wel op je zitten te wachten (of is het één van je bezwaren om niet actief te zijn op deze kanalen)? Uit onze ervaring met de burgemeesters die we helpen met hun profilering via social media, zien we dat mensen juist hierop zitten te wachten. Dit blijkt uit de betrokkenheid op de berichtgeving van verschillende burgemeesters. Sterker nog, we zien dat inwoners vaak heel enthousiast zijn over de online aanwezigheid van een burgemeester.

Voorbeeldvideo

Dit zie je bijvoorbeeld ook terug in een Facebookvideo van burgemeester Marja van Bijsterveldt, hierin geeft ze een rondleiding door het stadhuis. Ook nodigt ze haar inwoners uit om kans te maken op deze rondleiding door te reageren met een bericht. Deze video zorgt voor een hoge betrokkenheid. Dit soort videoboodschappen om inwoners te betrekken hebben vaak een hoog bereik en ze worden positief ontvangen.

Op deze manier sta je direct in contact met inwoners vanuit jezelf, als een persoon. Dit zorgt voor meer verbinding dan als je dit doet vanuit de ‘gemeentelijke titel’. Door jezelf hier dus vanuit een persoonlijke hoek te laten zien als (toekomstige) burgemeester krijg je meer sympathie. De drempel om een burgemeester goed te leren kennen, is hiermee verdwenen.

Het geeft inwoners een stem

En behalve dat je door social media meer in verbinding staat met je inwoners, is er nog een ander groot voordeel om hier als burgemeester aanwezig te zijn. Social media hebben veel mensen een stem gegeven die anders nooit hun boodschap bekend hadden kunnen maken. Of dit nu de boodschap van een wereldverbeteraar is of een reactie op wat er gebeurt in de gemeente, het leren kennen van de échte stem van je inwoners is een van de grote voordelen van social media.

Social media door gemeenten

Ook gemeenten gebruiken social media steeds vaker en gerichter om hun inwoners te bereiken en met hen in contact te staan. In 2015 hadden de meeste gemeenten in Nederland een zakelijke pagina op Facebook. Dit aantal is sindsdien niet meer excessief gestegen. Wat wel opvallend is, is dat uit onderzoek blijkt dat vanaf het derde kwartaal van 2016 de activiteiten op deze pagina’s met 75% zijn gestegen. En niet alleen maar met berichten ter informatie, er is juist een groei te zien in berichten om interactie op gang te brengen:

• Delen van nieuws en informatie
• Vragen naar meningen
• Ophalen van ideeën
• Houden van peilingen over actuele onderwerpen
• Inzetten van online advertenties om de juiste doelgroep te bereiken

Dit zijn allemaal activiteiten die op de bedrijfspagina’s van gemeenten plaatsvinden en waar inwoners op kunnen en mogen reageren. Gemeenten geven hen een stem.

Gemeente Delft

Ook de Gemeente Delft is de laatste twee jaar steeds actiever geworden op social media. Ze geven aan dat ze de afgelopen jaren een groeiend belang voor social media zagen vanuit hun inwoners. Daarom hebben ze heel bewust gekozen voor deze online focus. Voor hen is adverteren op social media key omdat ze hiermee zelf kiezen welke doelgroep ze willen bereiken, met welke boodschap. Doordat ze dit nu structureel inzetten, zijn hun aanvragen voor producten als een ‘blijverslening’ of elektrische laadpaal voor je auto met 20% gestegen.

En nu gemeenten zich steeds meer (en effectiever) gaan profileren via online kanalen en ervaren wat dit hen oplevert, is het ook tijd om te gaan kijken naar hoe jij als burgemeester je hierin kunt bewegen. Want natuurlijk ben je als burgemeester onderdeel van je gemeente, maar je bent ook één persoon, één functie en het boegbeeld van je eigen gemeente. Als burgemeester sta je daarom deels los van de gemeente, alle beslissingen en diensten en producten. En social media kunnen je in deze unieke rol en in je verbinding met je inwoners goed ondersteunen.

Hoe burgemeesters social media nu gebruiken

Na een snelle telling op Linkedin zie je dat in Nederland het merendeel van de burgemeesters LinkedIn gebruikt als socialmediakanaal. Terwijl we op Facebook en Twitter veel minder burgemeesters zien die dit kanaal gebruiken vanuit hun positie als burgemeester. En dit is opvallend, want LinkedIn is een zakelijk kanaal om voornamelijk zakelijke boodschappen te verspreiden. Maar kom je via dit platform echt in verbinding met je eigen inwoners?

LinkedIn (zakelijk) versus Facebook (het volk)

Dus hoewel veel burgemeesters actief zijn op social media, is het de vraag of ze hiermee het juiste doel onder inwoners behalen. Als je naar onderstaande grafiek kijkt, zie je hoeveel procent van de Nederlanders op welke socialmedia-kanalen zit (leeftijd 16 – 65 jaar). Hier zie je dat Facebook met 73% ver boven LinkedIn (28%) staat. Laat je hier als burgemeester dan niet een enorme kans liggen om je eigen inwoners te bereiken via het platform waar ze het meeste gebruik van maken?

Waarom Facebook en Instagram gebruiken als burgemeester?

Een vraag (of bezwaar) die nu misschien bij je opkomt: als je gemeente al actief is op deze kanalen, waarom zou je dan als burgemeester hier ook een eigen rol in nemen? Moet je niet juist één stem zijn naar buiten en de stem van de gemeente overnemen?

Uit ervaring weten we dat inwoners dit niet op deze manier zien en ervaren. Ze willen verbinding voelen met het boegbeeld van hun gemeente en ze willen zich op persoonlijk vlak betrokken voelen en kunnen identificeren. Juist als burgemeesters zelf social media inzetten om in verbinding te staan met hun inwoners (dus niet voor zakelijk gebruik), laten ze zichzelf als persoon binnen hun functie zien. En dit creëert een enorme verbondenheid en betrokkenheid.

Burgemeester Eberhard van der Laan

Kijk maar naar wat er gebeurde met burgemeester Eberhard van der Laan (1951 – 2017). Op het moment dat bekend werd dat hij ernstig ziek was en dit deelde met zijn achterban, werd hij veel meer een persoon binnen zijn burgemeesterschap. Zijn inwoners leefden met hem mee en ze voelden zich verbonden met hem als persoon én als burgemeester.

Wat social media jou als burgemeester gaan opleveren

Nu is het gelukkig niet zo dat je eerst leed hoeft te delen om deze betrokkenheid en verbinding met je inwoners te bereiken. Maar het geeft wel goed weer dat het belangrijk is om jezelf als burgemeester te laten zien, zowel binnen je functie en als persoon. Social media kunnen je hier enorm goed bij helpen:

• Met een aanwezige en actieve bijdrage op social media wek je vertrouwen bij de inwoners.
• Je spreekt de belevingswereld van inwoners aan.
• Inwoners zijn beter op de hoogte van wat je als burgemeester doet.
• Ze krijgen direct een kijkje in het leven van hun burgemeester.
• Je kunt op een toegankelijke en persoonlijke manier het gesprek met de inwoners aangaan.
• Social media zijn laagdrempelig en makkelijk in gebruik. Communicatielijnen zijn korter, berichten kunnen sneller worden verzonden en de inwoners worden sneller bereikt.
• Je kunt verschillende doelgroepen bereiken: publieke sector, media en inwoners.

Nog een voorbeeld uit de Gemeente Amsterdam, nu Femke Halsema de nieuwe burgemeester is. Niet alle Amsterdammers zijn op dit moment over haar te spreken en termen als ‘kil’, ‘zakelijk’ en ‘te politiek georiënteerd’ worden met haar geassocieerd. Maar klopt dit beeld wel? Hebben we niet juist een eenzijdig beeld van haar gekregen de afgelopen jaren?

Hier ligt dus een enorme kans voor haar om via de toegankelijkheid van social media een andere kant van zichzelf te laten zien. Door interesse te tonen, het gesprek aan te gaan en haar eigen mening, visie en ambitie te delen. En terugkoppeling hierop te vragen en door te laten zien waar ze zich dagelijks mee bezighoudt. Hiermee krijgt ze de mogelijkheid om het beeld over haar te veranderen.

Succesverhalen van burgemeesters op social media

Zowel Femke Halsema als elke andere burgemeester die nog niet op social media zit, kan een voorbeeld nemen aan de burgemeesters die hier wel actief zijn.

Burgemeester Marja van Bijsterveld, Gemeente Delft

Neem bijvoorbeeld burgemeester Marja van Bijsterveld van de Gemeente Delft, zij heeft alleen al 3.800 volgers op haar Facebookpagina en 21.400 volgers op Twitter. Haar succesformule is volgens Stephanie van Dijk, communicatieadviseur online bij de gemeente, dat ze alles zelf doet. En alles wat ze doet, past bij haar als persoon. Ze verzint zelf acties en plaatst alles zelf op haar account. Wekelijks nemen ze door welke activiteiten en evenementen zich goed lenen voor updates, maar verder doet ze het zelf.

En als je haar Facebookaccount doorneemt, dan zie je oprechte en persoonlijke updates van waar ze is en deelt ze haar trots activiteiten uit haar gemeente en over haar inwoners. Dit doet ze met tekst, foto’s en ook een video of een vlog schuwt ze niet. Ze geeft iedereen hiermee een kijkje in haar leven als burgemeester en ze geeft inwoners de mogelijkheid om te reageren.

Burgemeester Christine van Basten-Boddin, Gemeente Beek

Ook burgemeester Christine van Basten-Boddin is actief op social media om de band met haar inwoners te versterken. Zo beschouwt ze social media als een vanzelfsprekendheid om met haar inwoners te communiceren en haar inwoners ervaren dit net zo. Vooral haar dialect en hoe ze dit gebruikt op social media wordt door haar inwoners erg gewaardeerd. Over het filmpje dat ze opnam op haar eerste dag in haar nieuwe woning in de gemeente, wordt nog steeds gesproken. Hier zat ze namelijk in haar badjas en nodigde ze alle inwoners uit voor een borrel in het theater.

Burgemeester Van Rooij, gemeente Meierijstad

Dat burgemeester Van Rooij bij de tijd blijft en ziet dat meegaan in de ontwikkelingen niet alleen maar goed, maar ook noodzakelijk is, blijkt wel uit zijn nieuwjaarstoespraak: “In de afgelopen periode zijn de iPhone en iPad opgekomen en niet meer weg te denken. Ook die zullen over 5 jaar weer zijn ingehaald door nog verdergaande digitalisering. Wie weet lopen we dan allemaal met een Google Glass-bril rond. Ook de groei van social media is duidelijk te zien de afgelopen paar jaar. Wie weet hoe we over 5 jaar met elkaar communiceren.”

De eerste 6 stappen naar een socialmedia-burgemeester

Wil je ook meer in verbinding komen met je inwoners en hen betrekken bij wie je als burgemeester bent en wat je doet? En zie je de kracht van social media, het bereik en de toegankelijkheid om dit te bereiken? Dan zijn dit de eerste 6 stappen die je helpen om een socialmedia-burgemeester te worden:

1. Doe onderzoek naar de mogelijkheden (strategie)

Onderzoek de socialmedia-accounts van collega-burgemeesters en bepaal voor jezelf wat goed voelt en wat niet. Door verschillende accounts te bekijken en te vergelijken, kom je er sneller achter wat bij jou als burgemeester past:

• Burgemeester Martijn Dadema
• Burgemeester Ahmed Marcouch
• Burgemeester Marja van Bijsterveldt

Uiteindelijk is het een kwestie van doen en oefenen om hier echt achter te komen. Maar een beetje rondneuzen en ervaren hoe anderen zich profileren, komt dit alleen maar ten goede.

2. Bepaal welke socialmedia-kanalen je wil inzetten (strategie)

De volgende stap is het bepalen met welk kanaal je wil beginnen. Het hoeft niet direct alles erop en eraan te zijn, zolang je maar begint. Waar je inwoners zich begeven en hoe je hen het beste kunt bereiken, is hierin het belangrijkste aspect voor je keuze.

3. Bepaal je contentpijlers

De content die je op social plaatst, past in een verhaal dat je vertelt. Het is daarom raadzaam om van tevoren onderwerpen te bepalen van waaruit je communiceert. En natuurlijk ook hoeveel berichten je wil plaatsen. Neem hiervoor deze vuistregel: beter weinig en relevant, dan te veel zonder inhoud.

Ga vooral voor een mix van inhoudelijk en persoonlijk. Zo creëer je voor jezelf houvast en weet je waar je je wekelijks op kunt focussen. Het vergaren van content (en het schrijven van je boodschap op social media) wordt hierdoor ook makkelijker. Bovendien voorkom je hiermee dat je te veel over hetzelfde communiceert, je wil immers een zo breed mogelijke doelgroep aanspreken.

Beter weinig en relevant, dan te veel zonder inhoud

En wil je hier hulp bij? Bevraag vooral eens je communicatieafdeling. Zij zijn vaak namens de gemeente actief op social media om in verbinding te komen met je inwoners en weten vaak goed wat er speelt en wat je kunt gebruiken.

4. Zet videoboodschappen in om persoonlijker over te komen

Door alleen het schrijven van berichten op social media leren de inwoners maar een eenzijdige kant van je kennen. En doordat je kunt nadenken over het schrijven van de berichten, zien zij hiermee niet volledig het echte en persoonlijke beeld van de burgemeester. Door videoboodschappen te gebruiken binnen je contentpijlers, geef je dit beeld wel van jezelf af. Video’s zijn echt, vaak spontaan en niet (volledig) geregisseerd of ingesproken. Laat de inwoners deze kant van jezelf als burgemeester zien.

5. Introduceer jezelf met een leuke actie

Laat je inwoners weten dat je actiever gaat zijn op social media, committeer je hier via hen aan en vraag om hulp. Je kunt bijvoorbeeld een actie uitzetten onder je inwoners en vragen wie van hen met je mee wil denken over de invulling van je rol als burgemeester op social media. Dit deel je uiteraard allemaal op je socialmedia-kanalen.. Hiermee stel je jezelf kwetsbaar op en weten de inwoners dat dit voor jou ook nieuw is.

6. Besef dat je niet alleen positieve reacties krijgt

Het internet is nou eenmaal een makkelijk en toegankelijk kanaal, dus je gaat ook negatieve reacties krijgen. Besef dit, stel je hierop in en laat je hierdoor vooral niet tegenhouden. Wat goed helpt ter voorbereiding op deze reacties, is om hier alvast een plan voor te maken:

• Welke tone-of-voice wil je aanhouden?
• Wat wil je bereiken met een reactie op een negatief bericht?
• Wanneer reageer je niet? Want dit is natuurlijk ook een optie.
• Wil je de reactie zelf oppakken of wil je hier hulp van een communicatieadviseur bij?

De kansen voor een burgemeester op social media

Ik heb het in dit artikel al een aantal keren genoemd, het betrekken van inwoners bij je functie als burgemeester levert je veel op. Je creëert verbinding, inwoners voelen zich gehoord en gezien en voelen zich gewaardeerd omdat je de tijd neemt om ze te laten weten waar je je mee bezighoudt. Deze verbinding en betrokkenheid geeft vertrouwen en zorgt voor de gunfactor.

Daarnaast is het voor jou als burgemeester ook een enorm waardevol medium. Hier kun je op een laagdrempelige manier echt in gesprek gaan met je inwoners, input ophalen en erachter komen wat voor hen belangrijk is. Zorg altijd dat je rol op social media oprecht is zodat ze jou als persoon binnen je functie kunnen leren kennen.

Hopelijk heb je uit dit artikel de juiste handvatten gehaald en is het nu een mooi moment om hiermee te gaan experimenteren. Succes en veel plezier!