Waarom Bitcoin geen betaalmethode wordt

Bitcoin ontstond als betaalmiddel, maar wordt inmiddels behandeld als een aandeel. Hoe komt het dat Bitcoin weinig wordt gebruikt als betaalmiddel? En zijn er andere cryptocurrency’s die deze rol kunnen vervullen?

De waarde van de populaire cryptocurrency Bitcoin schoot vorig jaar omhoog. Elke dag waren er nieuwe analyses over de kant die de munt op gaat, artikelen over of je nu juist wel of niet moet kopen en redenen om toch écht over te stappen naar die andere coin. Nu Bitcoin-stress een gangbare term is geworden voor mensen die de munt als aandeel gebruiken, lijkt het alsof we zijn vergeten dat Bitcoin ooit als betaalmiddel ontstond. Het oorspronkelijke doel was het faciliteren van betalingen zonder inmenging van banken. Dus waarom wordt er zo weinig mee betaald?

Bitcoin niet vaak beschikbaar als betaaloptie

Er zijn best wat bekende voorbeelden van winkels die Bitcoin accepteren. Zo kun je bijvoorbeeld een maaltijd bestellen bij Thuisbezorgd en die met de digitale munt afrekenen. Bij Dataprovider.com crawlen en indexeren we online winkels in 50 landen wereldwijd en kunnen we zien welke betaalmethoden deze webshops gebruiken. Daaruit blijkt dat wereldwijd maar 0,7 procent van alle webwinkels Bitcoin accepteert in ruil voor hun producten of diensten.

In Nederland ligt dat percentage iets hoger. Hier kun je met jouw Bitcoin bij 1,6 procent van alle online stores terecht. Een waarschijnlijke verklaring hiervoor is de populariteit van betaalprovider Mollie. Deze oplossing wordt in veel Nederlandse webwinkels gebruikt en heeft een Bitcoin-integratie, waardoor je makkelijk met de digitale munt kunt betalen.

In Nederland kun je bij 1,6% van de webshops betalen met Bitcoin.

Kleine webshops accepteren vaker Bitcoin

Opvallend is dat vooral kleine webwinkels in Nederland de Bitcoin accepteren. Bij Dataprovider.com werken we met een Economic Footprint. Dit is een score die oploopt tot 100 en de economische impact van een website berekent op basis van het aantal bezoekers, de uitgaande en binnenkomende links en een aantal andere variabelen. Meer dan de helft van alle winkels die Bitcoin aanneemt als betaalmiddel, heeft een Economic Footprint tussen de nul en de twintig en is dus een kleine website.

Kleine webshops gebruiken vaker ‘out of the box’ e-commerce-oplossingen, zoals een bepaald shopping cart system of een betaalprovider. Dat is voor deze shops een makkelijke manier om betalingen te accepteren. Ze hoeven er zelf weinig aan te coderen of programmeren en het werkt vaak met drag- & dropsystemen. Als zo’n betaalprovider dan Bitcoin accepteert, doen veel kleine webwinkels dat ook.

Grotere webwinkels geven daarentegen vaker de voorkeur aan het ontwikkelen van hun eigen webwinkelsystemen. Die hebben grote teams die zich daarmee bezig kunnen houden, en die bugs kunnen oplossen. Voor dat soort teams is het inbouwen van Bitcoin een extra taak waar ze niet zoveel aan hebben. Er zijn tenslotte niet veel mensen die met de munt willen betalen en er zijn veel gangbaardere betaalmethodes.

De nadelen van een Bitcoin-transactie

Dat je met de Bitcoin maar in enkele duizenden online winkels kunt betalen, is geen goed teken voor de oorspronkelijke functie van de munt. Maar hoe komt het dat webshop-eigenaren zich niet aan de Bitcoin willen branden? In de afgelopen maanden zagen we een aantal grote bedrijven die stopten met het accepteren van Bitcoin. Dit zijn de redenen:

1. De kosten van transacties zijn te hoog

Betaalmethodes als iDeal of PayPal vragen om administratiekosten bij een online betaling. Het kan zijn dat je als consument deze kosten zelf moet betalen, maar in de meeste gevallen nemen de webwinkels waar je iets koopt die kosten op zich. Het gaat namelijk om kleine bedragen. Ook het betalen met Bitcoin brengt administratiekosten met zich mee. Deze kosten zijn niet vast, zoals bij andere betaalmethodes. Platformen die Bitcoin verwerken bepalen zelf hoeveel ze daarvoor vragen – en deze kosten kunnen flink oplopen. Daar komt bij dat er geen verband is tussen de hoeveelheid Bitcoin die is betrokken bij de transactie en de vergoeding die je betaalt voor die transactie. Het overschrijven van Bitcoin ter waarde van 12 euro kan zomaar belast worden met extra kosten van 25 euro voor de administratie.

Veel ondernemers zullen deze hoge transactiekosten niet op zich willen nemen. Zo ook game-ontwikkelaar Steam. De organisatie stopte in december vorig jaar met het accepteren van de munt omdat de kosten te hoog werden.

2. Verwerken van transacties gaat langzaam

Als het aankomt op online bankieren, zijn we in Nederland redelijk verwend. We gebruiken betaal-apps of schrijven geld direct over en binnen een dag of zelfs enkele minuten is alles geregeld. Een betaling met Bitcoin gaat niet zo snel. De Bitcoin maakt gebruik van blockchain, en door het hoge aantal transacties op die blockchain kan er een wachtrij ontstaan. Jouw transactie moet dan achteraan aansluiten, wat betekent dat het verwerken van een betaling enkele dagen kan duren. Er is geen vaste wachttijd voor zo’n transactie – afhankelijk van hoe druk het is kan dit enorm variëren. Voor bedrijven die Bitcoin accepteren is dit geen prettig idee. Ze weten niet meer wanneer de betaling voor hun product binnen is. Dit ondervond ook de North American Bitcoin Conference, dat stopte met het accepteren van Bitcoin als betaalmiddel voor de conferentietickets. De organisatie gaf de trage transacties als een van de voornaamste redenen.

3. Prijzen van de munt fluctueren te veel

Als je honderd keer op een dag de koers van de Bitcoin bekijkt, is de kans groot dat je honderd keer een ander bedrag ziet. De munt kan in de ochtend tienduizend euro waard zijn en in de middag gedaald zijn naar achtduizend euro. Deze grote veranderingen in de waarde van Bitcoin maakt het voor webwinkels moeilijk om hem te accepteren als betaalmiddel.

Stel: iemand betaalt in de ochtend een jas van 200 euro via Bitcoin. Daar gaan eerst flinke transactiekosten af, en dan moet de betaling nog verwerkt worden. Dit kan enkele dagen duren, waardoor de munt ineens maar 70 euro waard kan zijn op het moment dat de winkelier zijn inkomsten binnen heeft. Deze fluctuatie maakt Bitcoin onbetrouwbaar als betaalmiddel. Ook Microsoft stopte om deze reden met het accepteren van Bitcoin. Het bedrijf verwees naar de grote risico’s die zijn verbonden aan de munt. Na kritiek heeft Microsoft echter besloten om Bitcoin toch weer als betaalmethode te gaan gebruiken, maar alleen nog voor kleine bedragen.

Aandeel in plaats van betaalmiddel

Het accepteren van Bitcoin lijkt misschien vooruitstrevend, maar voor de eigenaar van een webwinkel is het verre van ideaal. Aan de andere kant staat ook de consument vaak niet te springen om te betalen met de munt. Ook dit lijkt te komen door de grote waardeverschuivingen die de cryptocurrency op dit moment laat zien. Het kan in een dag zo enkele duizenden euro’s schelen. Je zult net een pizza ophebben die je via Bitcoin hebt betaald, en er dan achter komen dat de waarde van de munt gestegen is (zoals een Engelse developer ooit deed). Om dit soort pijnlijke situaties te voorkomen zien mensen de Bitcoin eerder als een aandeel dan een betaalmiddel.

Ethereum als alternatief?

Het kan zijn dat de laatste instorting van de Bitcoin een teken is dat de hype is afgelopen. De munt blijft op een laag prijspeil staan en cryptocurrency-experts wijzen naar alternatieven als Ethereum voor een betrouwbaardere digitale munt. De Bitcoin was een voorloper op het gebied van gedecentraliseerde betaalmethodes, maar het proces waar Bitcoin mee werkt is moeilijk aan te passen. Nieuwe crypto’s zoals Ethereum hebben hiervan geleerd en kunnen makkelijker een de benodigde updates uitvoeren. Deze updates zorgen ervoor dat de transactiekosten lager worden en dat de wachttijd op een transactie minder is.

Proof of work

Op dit moment maken Bitcoin en Ethereum beiden gebruik van een proof of work-proces. Dit houdt in dat er bij elke nieuwe transactie een soort mathematische puzzel moet worden opgelost, en dat de transactie pas aan de blockchain kan worden toegevoegd als het antwoord van de puzzel gevonden is. Het kost echter veel energie en moeite om die puzzels op te lossen (dit is een van de kritieken op Bitcoin en de reden dat er zoveel stroomverbruik is). Bitcoin is zo geprogrammeerd dat het niet snel van dit proof of work-systeem af kan, want er moet dan aan alle Bitcoingebruikers toestemming gevraagd worden om proof of work te veranderen naar een nieuw proces.

Proof of stake

Ethereum is later dan Bitcoin gemaakt, en heeft meer flexibiliteit in de code waarin het geschreven is. Het werkt op dit moment ook nog via proof of work, maar wil toe naar een proof of stake-systeem. In het nieuwe systeem stappen we af van de ingewikkelde puzzels die opgelost moeten worden, en worden transacties door een groep mensen gevalideerd. Dit zal het proces eenvoudiger maken en sneller laten lopen. De reden dat Ethereum waarschijnlijk sneller zal overstappen naar proof of stake, is omdat daar een vast team van developers achter zit. De eigenaar van Ethereum is bekend (Vitalik Buterin) en heeft een groep mensen om zich heen met wie hij de manier waarop de munt werkt aan kan passen. Ze hebben daarbij niet van alle Ethereum-eigenaren toestemming nodig. Kort door de bocht is Bitcoin eigenlijk volledig van ‘het volk’ en heeft Ethereum nog wel degelijk een eigenaar.

Gaan we andere cryptocurrency’s gebruiken als betaalmiddel?

Hoewel digitale munten als Ethereum aan populariteit winnen, zijn ze nog niet beschikbaar als betaaloptie in online winkels. Het is dus afwachten of we in 2018 deze andere cryptocurrency’s gaan gebruiken als betaalmiddel. Hoe denk jij hierover? Deel je mening in de comments!