Stapt Kodak met blockchain eindelijk de toekomst in?

Column – Je gaat verhuizen, je ruimt op, en dan vind je herinneringen. Een visitekaartje met een foto. En opeens kwam ook die naam weer terug. In je hoofd gaat er een schakelaar om waardoor een reeks herinneringen weer binnenwandelt. John R. McDermott, zo heette hij. Managing Director van Kodak Egypte. Met telex-nummer. En natuurlijk geen gek idee, een visitekaartje met een foto als je bij Kodak werkt. Ik vraag me af of er net zo veel flarden bij mij waren binnengekomen als er geen foto was geweest.

Nu moet er gedigitaliseerd worden

In 1990 was ik in Caïro (ik schreef eerder hierover) waar we spraken met vertegenwoordigers van onder andere het Nationaal Museum, Kodak en Philips over het digitaliseren van de collectie. Codenaam bij ons intern: ‘nunc est digitendum‘ (nu moet er gedigitaliseerd worden). Tutanchamon (intimi: ‘King Tut’) in pixels, maar dat moest ook gaan gelden voor oude boeken en afbeeldingen op papyrus.

Op een avond – het museum was gesloten – kreeg ik een rondleiding door het museum. We bespraken de mogelijkheden om ook 3D-objecten (zoals het masker van Tutanchamon) te digitaliseren. We hadden het over detailfoto’s. We overwogen de voordelen van zwart-wit versus kleur. Het was uniek om in het lege museum het eeuwenoude culturele erfgoed van zo dichtbij te mogen zien.

De gele doosjes van Kodak

De volgende dag mocht ik op bezoek bij de managing director van Kodak Egypte, de genoemde John McDermott. Mijn Egyptische contactpersoon, Ahmed Baghat, mocht niet mee naar binnen. John wou me onder vier ogen spreken. Hij was wantrouwend. Vroeg wat mijn relatie met Ahmed was. Of we gesproken hadden over de rechten? Wie ons financierde? Wie de rechten had op de foto’s? Of we nagedacht hadden over het gevaar dat digitale kopieën hun weg in de wereld zouden vinden? Dat de schade dan wel eens niet te overzien zou kunnen zijn?

Ik opperde nog waarom Kodak dan niet mee zou doen in het beheer en de beveiliging. Hij was niet te overtuigen. Ik begreep niets van zijn model. ‘It’s very simple; we are just here to sell yellow boxes’. De lege filmrolletjes, daar ging het Kodak om. Het was dezelfde eencellige logica als die van 1900, het jaar waarin de Kodak Brownie werd gelanceerd. ‘You press the button, and we do the rest’.

We are just here to sell yellow boxes.

Eigenlijk een uniek concept, het fotorolletje. On-namaakbaar. Een fysiek, analoog, chemisch proces, niet te kopiëren. Ooit was een foto alleen te vermenigvuldigen door er een foto van te maken. Kwaliteitsverlies. Maar wel weer een filmrolletje.

Kodak vond de digitale camera uit

Kijk naar deze mooie Kodak-timeline: 128 years of Kodak. Het innovatieve Kodak ging in 2012 failliet en kwam een jaar later terug, gestript, bleekjes en veel kleiner. De digitale pest had haar werk gedaan. De uitvinder van de digitale camera? Vergis je niet, het was Kodak, in 1975. Het was Steve Sasson die met Kodak een camera zo groot als een broodrooster had gebouwd (Independent). De tijd van de elektronische circuits. Opslag op een cassettebandje. Het duurde 23 seconden om een foto naar een tv-scherm te sturen. Prachtuitvinding.

Grote mogelijkheden, zo sprak ook de board van Kodak. Maar: niemand vertellen, want het zou het einde van het gele doosje betekenen. Niet doen dus. Het doet met denken aan de woorden van Nokia-topman Stephen Elop in de persconferentie waarin aangekondigd werd dat Nokia was overgenomen door Microsoft. “We didn’t do anything wrong, but somehow, we lost.”

We didn’t do anything wrong, but somehow, we lost.

Het is een benadering. Hij deed niets verkeerd. Lees: hij deed niets. Alleen hij wist niet dat dat verkeerd is.

De blockchain en het internet van assets

Eerder schreef ik over de blockchain en het verschil tussen het internet van informatie en het internet van assets. Mijn benadering was dat het internet de kunst van het verspreiden van informatie tot in de perfectie heeft ontwikkeld, met alle voor- en nadelen van dien. Film, muziek, foto’s, ze hebben er allemaal last van. En dat blockchain juist een rol kan spelen in het eerlijk toewijzen van assets. Bijvoorbeeld geld, een vliegtuigstoel, muziek, de huur van een appartement, overal waar het ‘double spent problem‘ de kop kan opsteken. Een vliegtuigstoel mag niet dubbel bezet zijn. Geld dat overgemaakt wordt, zit eerst bij de een, dan bij de ander. Nooit tegelijk bij twee, ook niet maar heel even.

Dat was natuurlijk ook de angst toen van John McDermott, de Egyptische landenmanager van Kodak. De analoge foto had geen last van het doublespent-gevaar. En beroeps-fotografen kunnen zich aansluiten bij een rechtencollectief als Magnum Photos, dat foto’s levert aan bijvoorbeeld pers, uitgeverijen en adverteerders en het eerlijk verdelen van de gelden waar de fotografen recht op hebben voor haar rekening neemt. Een tussenpersoon dus. Een makelaar in foto’s.

Blockchain voor foto’s

Een digitale foto is een bestandje. En dus staat het bloot aan de gevaren van het internet van informatie, de totale vrijmarkt dat het imago heeft dat alleen de domoren betalen.

Maar wat zou gebeuren als je van een digitale foto een uniek exemplaar maakt, als een genummerde zeefdruk. Het kan ongetwijfeld, om in een foto een unieke id-token aan te brengen waarmee de foto verandert van informatie (vrij kopieerbaar) in een asset (om double spent te signaleren en te voorkomen). Met andere woorden, als je een foto kopieert ken je er – net zoals bij een beperkte oplage van een zeefdruk – een nieuw nummer aan toe.

Moraal van dit bovenstaande: als je in staat bent om aan een bestand een unieke tag toe te kennen (genummerde oplage), dan kan het zich gaan gedragen als een asset. Denk aan foto’s, aan muziek, maar ook aan contracten, offertes. En dan heb je een mechanisme nodig dat het vertrouwen organiseert, de verdeling van gelden, het voorkomen van double spent. En dan zeggen we blockchain.

KodakOne

Persbericht van vorige week. Kodak (ja, het bestaat nog steeds) en WENN Digital kondigen KODAKOne aan, een platform dat de rechten beheert voor fotografen. Het maakt gebruik van de blockchain-technologie. Er komt een heuse crypto-KODAKCoin. Binnen een paar dagen verdrievoudigde de koers van Kodak (KODK, van 3,10 naar 10,7).

En dan stel ik me de bestuurskamer Kodak eind 2017 voor. Iemand had de uitspraak ‘We didn’t do something wrong, but somehow we lost‘ nog vers in gedachten. ‘Dat gebeurt ons geen tweede keer, die lethargie van toen.’ (lethargie: ziekelijke slaapzucht gepaard gaande met dufheid en mentale inertie).

‘We hebben al geslapen bij het ontstaan van de digitale fotografie. We hadden oFoto verworven in 2001. In 2008 hadden we 60 miljoen gebruikers en miljarden foto’s. Waarom hebben we het toen niet Kodagram of Kodabook of Kodachat genoemd? Een platform waarop mensen herinneringen delen, verhalen vertellen, status aan elkaar doorgeven, naar nieuws verwijzen. Waarom deden we dat niet?’

‘Waarom verkochten we, vlak voor ons faillissement in 2012 oFoto aan Shutterfly voor een fooi van nog geen 24 miljoen dollar? Heren,’ (het zijn ongetwijfeld alleen heren, nog steeds), ‘we weten toch allemaal inmiddels dat in diezelfde maand Facebook Instagram kocht voor 1 miljard dollar. Ik zeg één miljard. Er werkten 13 mensen bij Instagram. Het bestond toen anderhalf jaar! Welnu, het is nu 2018, het gebeurt ons geen derde keer.

We gaan in BLOCKCHAIN.’

Zo moet het ongeveer gegaan zijn.