Hoe Greenpeace-leden elkaar versterken in een online community [case]

Veel vrijwilligersorganisaties worstelen met betrekken van hun leden. Ze zijn gewend om hun leden als publiek te beschouwen in plaats van als participanten. Hoe kunnen dit soort organisaties hun leden beter betrekken en binden? Greenpeace doet het voor.

Greenpeace is van oudsher gewend campagnes top-down uit te rollen. Dankzij de online community Greenwire begint daar verandering in te komen. Het platform stelt deelnemers in staat zelf campagnes te organiseren en elkaar daarbij te betrekken. Voor dit artikel belde ik met Hendrik de Lint, community developer voor Greenpeace. Hij legt uit hoe zij hun grote achterban van vrijwilligers weten te mobiliseren met behulp van een online community.

De geschiedenis van online community Greenwire

In 2012 startte Greenpeace Nederland met de online community Greenwire. Het platform moest minimaal twee dingen goed kunnen:

• Leden moesten met elkaar in contact kunnen komen.
• En leden moesten zich makkelijk voor evenementen kunnen aanmelden.

Hendrik: “We waren toen het enige land dat dit platform gebruikte.” Inmiddels zijn er 16 verschillende landen die hun achterban bedienen met Greenwire en er komen nog steeds nieuwe landen bij. Eens per twee weken vindt overleg plaats tussen Hendrik en zijn collega’s van de andere aangesloten landen: “We overleggen met elkaar welke nieuwe features in het platform moeten. Soms is dat lastig, omdat vrijwilligers in Canada andere dingen willen dan onze vrijwilligers in Nederland. Daarom zijn we nu bezig op lokaal niveau meer bevoegdheden te krijgen, zodat we de community ook aan kunnen passen aan specifieke wensen.”

Zelforganisatie

Een van de doelstellingen van Greenwire is om leden zelf regie te geven. Op dit moment loopt de campagne NL Gifvrij, een campagne die helemaal is bedacht en opgezet door leden van Greenwire. Greenpeace wil met de campagne bereiken dat Marktplaats alle producten met het bestrijdingsmiddel glyfosaat verbiedt. Eerder bewerkstelligde Greenpeace al dat gemeenten dit bestrijdingsmiddel in de ban deden. Het ontbrak het hoofdkantoor helaas aan tijd om ook door te pakken op het particuliere gebruik. Hendrik: “Vrijwilligers die bij die eerdere campagne betrokken waren, hebben toen gevraagd of zij dit niet konden oppakken. Wij zijn daar heel blij mee, want het is ons ook een doorn in het oog. We hebben ze toen budget gegeven om een plan te maken en zo is het gegroeid.”

E-activists

NL Gifvrij is een moderne campagne. De strijd wordt hoofdzakelijk online gevoerd. Zo wordt er gebruik gemaakt van zogenaamde e-activists. Dit is een groep van 46 personen die via social media aandacht vraagt voor het probleem. Op Twitter proberen ze onder andere een twitterstorm te creëren door onder de hashtag #wegaanervoor op de gevaren van glyfosaat te wijzen. Via Facebook stellen ze ‘lastige’ vragen op de Marktplaats fanpagina. Soms worden zelfs Wikipedia-pagina’s aangepast.

Vrijwilligersbijeenkomsten

Vrijwilligersbijeenkomsten zijn een wezenlijk onderdeel van het wij-gevoel van Greenwire. Elke twee maanden komen er gemiddeld zo’n vijftig leden op de vrijwilligersbijeenkomsten op het kantoor van Greenpeace af. Tijdens die bijeenkomsten krijgen ze onder andere de ruimte om een idee te pitchen. Hendrik: “Ze kunnen daar hun idee voorleggen om feedback te krijgen, hulp te vragen of om er verder over te brainstormen. Sinds kort zijn we ook begonnen met tweejaarlijkse bijeenkomsten. Daar geven we aan welke campagnes eraan komen en proberen we leden zich te laten committeren. De vorm waarin ze helpen, daar laten we ze zo vrij mogelijk in.”

Rollen

Hendrik daagt leden het liefste uit om vanuit hun eigen competentie een rol op te pakken. In de community zijn daar verschillende opties voor. Vertaler, chauffeur, voorlichter, onderzoeker, of ontwerper zijn slechts een paar van de rollen die nodig zijn bij grotere campagnes. Deze competentiegerichte manier van activeren werkt veel beter dan poppetjes in functies passen. Hendrik: “Het blijft wel een uitdaging om de aanwezige talenten te laten aansluiten bij de organisatie. We kunnen helaas niet iedereen bedienen. Het moet bijdragen aan het bereiken van een betere wereld.”

Greenwire als platform

De online community zorgt ook dat activering beter gaat dan vroeger. In 2011 waren er nog maar 400 vrijwilligers. Dat aantal is inmiddels gegroeid tot 2100 geregistreerde profielen op Greenwire. Daarvan zijn 1200 profielen actief.

In het platform kun je contact met elkaar zoeken en je aanmelden bij groepen. Er zijn verschillende soorten groepen:

• Projectgroepen voor campagnes
• Vaardigheidsgroepen voor leden met vergelijkbare competenties
• Lokale groepen voor leden uit dezelfde stad of regio
• Interessegroepen die bijvoorbeeld gaan over koken of fotografie

Iedereen staat het vrij een eigen groep te beginnen. Hendrik houdt dit wel nauwlettend in de gaten: “We nemen wel contact op met groepsbeheerders om te vertellen dat ze ook een verantwoordelijkheid hebben de groep te begeleiden. Daarnaast houden we regelmatig een opschoningsactie om wildgroei van groepen te voorkomen.”

Als je op Greenwire komt, kun je rechtsboven via een uitklapmenu naar de communities van de andere aangesloten landen. Hendrik: “Je kunt een deel van de content zien, maar nog geen contact opnemen met de leden in andere landen. Dat willen we in de toekomst wel. Het liefst willen we dat vrijwilligers uit Nederland kunnen leren van vrijwilligers uit Amerika.”

Direct betrekken

Wat goed werkt in de online community, is het direct bij binnenkomst betrekken van de leden. Nadat je je als lid hebt geregistreerd, krijg je gedurende drie weken elke week een nieuwe mail. De eerste mail is een algemene mail waarin staat uitgelegd wat Greenwire is. In de tweede mail wordt een voorstel gedaan om actief te worden binnen een van de rollen, of je op te geven voor een actuele bijeenkomst. In de laatste mail vertellen andere vrijwilligers over wat zij zoals gedaan hebben voor Greenpeace.

Automatische mailings

Alle mails worden automatisch verstuurd. Deze afweging is gemaakt, omdat je niet iedereen persoonlijk welkom kunt heten. Hendrik: “Offline werkt uiteindelijk het beste. Het gaat om het echte contact. Het gevoel van samen met een groep door de straten lopen, vervang je niet zo snel met iets online.”

Rol van de communitymanager

Het feit dat Hendrik zich als communitymanager fulltime met Greenwire bezig kan houden, is cruciaal voor de community. Zijn rol is erg divers. Hij doet veel praktisch werk: de organisatie van borrels en bijeenkomsten, reageren op discussies in de community en het noteren en rapporteren van technische bugs. Maar zijn rol is meer dan dat. In de overleggen met zijn collega’s neemt hij signalen uit de community mee. Nieuwe campagnes plugt hij in de juiste groepen in Greenwire. En – last, but not least – is hij ook nog eens aanspreekpunt bij alles wat de leden zelf organiseren. 

Hendrik ziet Greenwire als een succesvol voorbeeld om leden meer aan het roer te zetten. Het ledenbestand van Greenpeace is toegenomen sinds gebruik van de community. Daarnaast zijn er veel meer actievelingen. Zowel voor de grootschalige acties als voor ‘kleinere’ initiatieven.

Lessen van de Greenwire

Wat kun je nu van Greenwire leren? Het is voor organisaties die hun leden willen betrekken belangrijk om:

• Een community manager aan te stellen die het relatiebeheer doet.
• Een online platform te faciliteren dat zelforganisatie mogelijk maakt.
• Leden direct bij binnenkomst al te betrekken.
• Leden vanuit hun eigen competentie te vragen mee te helpen.
• Bijeenkomsten te organiseren om het wij-gevoel te stimuleren.
• Trainingen te geven aan leden om hen te inspireren en te activeren.

Welke tips heeft Hendrik verder nog voor vrijwilligersorganisaties die dit ook willen proberen? “Kijk als eerste naar welk online platform het meest geschikt is voor wat jij er mee wil bereiken. Zorg dat het niet te ingewikkeld is voor beginners. Wij gingen erg snel van start met heel veel functionaliteiten. Dit is voor veel gebruikers overweldigend.” Ook adviseert hij niet te veel tijd te steken in mensen die er niet in geloven. Niet iedereen hoeft het volgens hem te gebruiken. Probeer daarom vooral energie te stoppen in mensen die het echt willen. Tot slot moet je successen vieren en delen met elkaar. Hendrik: “Leden weten vaak niet waar ze moeten beginnen. Ze zijn bang dat ze in hun eentje niet zo veel kunnen. Daarom proberen we ook altijd verslagen van succesvolle campagnes in Greenwire te delen. Die acties zijn ook ooit begonnen met een enkel iemand die een idee had en daar anderen enthousiast voor kreeg.”