5 lessen van Airbnb, Uber & Facebook voor een succesvol platform

Wonen in San Francisco kan duur zijn en het betalen van de huur vraagt af en toe om een ondernemende geest. Dat was in ieder geval het verhaal van Brian en Joe, die een paar opblaasbedden in hun appartement hadden geplaatst en een website bouwden genaamd ‘AirBed and Breakfast’. Dit idee was niet alleen een oplossing voor hun huurprobleem, maar groeide later uit tot het grootste hotelketen in de wereld met een raadselachtige marktwaarde van 30 miljard dollar die tot de dag van vandaag doorgroeit. Terwijl ze geen enkel hotel ‘bezitten’.

Een nieuwe standaard in business

Tegenwoordig zijn bedrijven als Airbnb eerder de standaard, dan een uitzondering op de regel. Platforms zijn de nieuwe standaard, industrie-grensoverschrijdend en aan het groeien op een ongehoorde snelheid, zonder veel activa te bezitten. In plaats daarvan ‘parasiteren’ platforms op bestaande activa en verbinden zij vraag en aanbod op een frictieloze wijze.   

Dit is dan ook het geheim van de ongehoorde groei die platforms bereiken. Het draait allemaal om schaalbaarheid. Elke keer dat een host zich inschrijft wordt Airbnb’s aanbod niet alleen groter, maar ook gevarieerder en aantrekkelijker voor gasten. Op zijn beurt, trekken gasten hosts aan, die weer meer gasten aantrekken. Dit creëert een cyclus van groei, beter bekend als het network effect.

De 5 puzzelstukken van de platform puzzel

Airbnb, Uber, Apple, Facebook, Snap, Alibaba and Google. Deze bedrijven volgen het platformbusinessmodel. Maar wat onderscheidt platformbusinesses van traditionele bedrijven of waardeketens? En is een platform een garantie voor succes? Natuurlijk niet. Juist doordat je parasiteert op andermans resources, wordt het geheel alleen maar complexer. Er zijn vijf puzzelstukken die je eerst moet uitvogelen. Ik leg uit hoe.

1e puzzelstuk: open platform-infrastructuur voor matchmaking

Je hebt een open platform-infrastructuur nodig. Dit is de digitale ontmoetingsplek die beide kanten van de markt matcht: vraag en aanbod. Dat moet zo simpel mogelijk gebeuren. Bij Uber is dat door locatiegestuurd te matchen tussen passagier en chauffeur. Bij Tinder via het eenvoudig swipen door een grote hoeveelheid foto’s.

Het frictievrij en simpel aan elkaar koppelen van externe producenten (de hosts op AirBnB) en eindklanten (de gasten op AirBnB), is de eerste voorwaarde voor succes.

2e puzzelstuk: externe aanbieders

Het platform maakt het mogelijk voor producenten om deel uit te maken van iets groters met een globale bereik en een consistente sterke customer experience. Alibaba bijvoorbeeld, verenigt kleine Chinese fabrikanten en gaat de strijd aan met giganten als Amazon en Zappos.

Als platform moet je niet alleen een relevante waardepropositie hebben naar eindklanten (of eigenlijk consumenten), maar juist ook naar de aanbieders. Zo biedt AirDnD thuiskoks de mogelijkheid een centje bij te verdienen, zonder een echt restaurant te openen. Dat is een unieke propositie van het platform en spreekt dus veel mensen aan.

3e puzzelstuk: eindconsument

Platforms spelen handig in op de sharing economy, die nu in de schijnwerpers staat vanwege het groene imago van het delen van resources. Dat past natuurlijk perfect in een wereld die steeds meer aan sustainability and circularity doet.

Ik zie het echter liever als een on-demand economie, waarbij de klant op afroep een service gebruikt. Vandaag de dag is het niet alleen meer software as a service, maar platforms maken de service steeds uitgebreider: mobility as a service, cooking as a service, en babysitting as a service. Consumenten willen een on-demand koopervaring, die bereikbaar is via een contactpunt waar de service wordt aangevraagd, geconsumeerd en afgerekend. Heb je een rit nodig? Open de Lyft app om een taxi te bestellen, betaal voor je rit en krijg de factuur in de mail.

4e puzzelstuk: standards en governance

Platforms hebben een extra uitdaging als het gaat om kwaliteit. Want hoe kun je een consistente kwaliteit aanbieden met resources die niet van jezelf zijn? Governance is dus, nog meer dan bij normale value chains, een punt. Om kwaliteit te waarborgen reviewt Apple elke app individueel voordat hij naar de App Store gaat. Lyft heeft eisen voor bouwjaar van de auto en heeft trainingcentra voor chauffeurs in klantvriendelijkheid en rijvaardigheden. Maar ook consumenten dragen bij door de prestaties te beoordelen op basis van hun ervaring. Door dit te doen is kwaliteit gegarandeerd.

Platforms hebben een extra uitdaging als het gaat om kwaliteit. Want hoe kun je een consistente kwaliteit aanbieden met resources die niet van jezelf zijn?

5e puzzelstuk: gebruikerservaring

Klantverwachtingen zijn vandaag de dag enorm hoog. Dat geldt bij platforms voor zowel de vraag- als de aanbodkant. De Uber-app helpt niet alleen consumenten met alles, van het tracken van de dichtstbijzijnde taxi, tot aan de betaling. Het helpt ook de Uber-chauffeurs met het snel vinden van rendabele klanten in de juiste zones via surge pricing (dynamische tarieven). De uitdaging met elk platform is om een set van geautomatiseerde processen te ontwikkelen, die de ultieme klantervaring garandeert voor zowel de vraag als het aanbod.

Beantwoord de volgende 3 vragen voor succes

Snapchat, Amazon en Airbnb zijn platforms die corporates graag zouden willen kopiëren. Hierbij komt de vraag kijken: zijn startups de enige die een platform kunnen bouwen? Het antwoord is simpel. Nee. Corporates kunnen ook een succesvol platform worden. 

Maar ondanks de lange lijst van succesvolle voorbeelden, is het worden van een platform natuurlijk geen garantie voor succes. Om een succesvol platform te worden, moet je jezelf een aantal vragen  stellen.

1. Wat is het probleem dat ik oplos, voor zowel de aanbod- als de vraagzijde? Beide zijdes zijn namelijk fundamenteel voor het succes van jouw platform. Als je geen probleem oplost aan beide zijdes, dan is jouw platform gedoemd te falen.
   
2. Hoe ga ik groeien? Sales op een platformbusiness betekent verkopen aan twee zijdes tegelijkertijd: vraag en aanbod. Het is makkelijk om in de ki-eival te trappen.
   
3. Is mijn ervaring beter dan die van mij concurrent? Het kan een consument niks schelen of je een platform bent of niet. De consument wil de beste ervaring tegen de beste prijs. Wat differentieert jou van de industriestandaard?

Een platform zijn is een middel en geen doel op zich. Het is een businessmodel om je idee schaalbaar te maken, zonder daarvoor enorme investeringen te doen.

Welke platforms inspireren jou en hoe zie jij ze groot worden? Ik ben heel benieuwd!