Storytelling in de zorg: ieder hospitaal een sterk verhaal [3 cases]

We weten allemaal: waar mensen leven, daar zijn verhalen. Vooral op plekken waar mensen een emotionele, schokkende of spannende periode doormaken. In ziekenhuizen bijvoorbeeld; niet voor niets een zeer geliefde locatie bij filmmakers en romanschrijvers. Maar al is het hospitaal een vruchtbare voedingsbodem voor storytelling, ‘het verhaal’ krijgt daar nog niet de aandacht die het verdient. Daarom: drie inspirerende voorbeelden die de kracht van verhalen voor ziekenhuizen laten zien.

Storytelling

Storytelling kent voor de lezers van Frankwatching inmiddels geen geheimen meer. Vele tientallen blogs en artikelen namen ons de afgelopen jaren mee langs de mooiste case studies, do’s en don’ts en trends. Er is geen mens te vinden die niet in de kracht van de verhalenverteller gelooft. Maar toch, er zijn nog steeds organisaties die dit ‘wapen met onvoorstelbare kracht’ nog niet in hun munitievoorraad hebben opgenomen. Ziekenhuizen zijn daar een voorbeeld van, terwijl juist dáár de verhalen voor het oprapen liggen.

Gelukkig is het nooit te laat om in te stappen. De 351 ziekenhuizen in Nederland kunnen nog allerlei acties ondernemen om ijzersterke verhalen te leren vertellen. Een daarvan is kijken naar de goede voorbeelden die er al zijn.

1. De doktersroman van het Havenziekenhuis

‘Eerste hulp bij hartkloppingen’, dat is de titel van de eigen doktersroman van het Rotterdamse Havenziekenhuis. Acht medewerkers schreven de klassieke doktersroman in hun vrije tijd onder leiding van een schrijfcoach. Het verhaal en de hoofdpersonen zijn fictief, de plaatsen in en om het ziekenhuis echt.

Patiënten die opgenomen worden in het ziekenhuis, ontvangen het boek en kunnen hiermee, zodra ze zich weer wat beter voelen, even ontspannen. Maar ook mensen die zich aanmelden op de nieuwsbrief van het ziekenhuis, ontvangen de digitale versie van de roman. Een speelse actie, maar wél een die merk en organisatie een nieuwe impuls geeft en waarin de normen en waarden van het ziekenhuis verscholen zitten.

2. Verhalenproject bij het Wilhelmina Kinderziekenhuis/UMC Utrecht

Een patiënt die in een video vertelt over een heftige ingreep en het herstel naderhand. Of een familielid dat in het publieksmagazine een emotioneel relaas doet over de warme ontvangst in het ziekenhuis en het meelevende personeel in zware tijden. Door patiënten en hun familie in een speciaal ontwikkeld verhalenproject aan het woord te laten, krijgt het academisch ziekenhuis een gezicht en kan zij laten zien wat haar kernwaarden zijn: betrokken, gedreven en vernieuwend. Met deze persoonlijke verhalen zet het ziekenhuis een – kleine, maar fundamentele – stap voorwaarts in de van oudsher eenzijdige communicatie.

Ziekenhuizen in andere landen experimenteren overigens al veel langer met deze vorm van narratieve geneeskunde. Het bekendste voorbeeld is het Hospital for Special Surgery in New York. Ondanks het beperkte aantal bedden – een kleine 200 – staan er op de verhalensite Back in the Game inmiddels bijna 1500 patiëntverhalen.

3. Menselijke emoties in beeld gevat bij Atrium MC

Visual storytelling is één van de krachtigste manieren om een verhaal over te brengen, maar voor ziekenhuizen – met alle privacygevoelige onderwerpen – ook een lastige. Toch zijn er ook hier goede voorbeelden te noemen. Het voormalige Atrium MC (nu Zuyderland) uit Heerlen heeft het persoonlijke verhaal van patiënten en zorgverleners mooi gevat in een korte video.

De film wordt vooral door het eigen personeel gebruikt, aldus de marketingmanager van het ziekenhuis in een eerder interview.

We gebruiken de video nu intern, gewoon om de week te beginnen, weer even te weten waarom we doen wat we doen. Even alle bureaucratie vergeten, alle politiek, alle gedoe om middelen en mensen, alle keuzes, maar terug naar waar het om gaat: de mens.”

Een kleine kanttekening: de video lijkt wel erg veel op een eerder verschenen en zeer goed bekeken empathiefilm van de Amerikaanse Cleveland Clinic.

Hoe aan de slag?

Hoe zorg je er nu als ziekenhuis – of andere zorginstelling – voor dat je verhaal zich als een lopend vuurtje verspreidt en je patiënten zich aan je willen binden? De belangrijkste tips op een rij:

• Begin met lezen over storytelling
• Bedenk: de beste verhalen verzin je niet, die zijn waargebeurd
• Zoek en introduceer je hoofdpersoon; de verhaal-held
• Begin klein en probeer storytelling bijvoorbeeld eens uit tijdens een jubileum

Heb jij nog tips of voorbeelden? Ik ben benieuwd!

Afbeelding intro met dank aan 123RF.