Doe maar geniaal, dan doe je al gek genoeg: 6 lessen voor teamwork

Toen ik Doe Maar zag optreden in de Ziggo Dome, zag ik het ideale team voor me. Hardwerkende specialisten, die opereren vanuit liefde en waardering. Die zelfspot hebben en lef tonen. Lees de zes lessen die elk team professionals van Doe Maar kan leren.

Van kinds af aan ben ik fan van Doe Maar. Ik hoorde de hypnotiserende reggaeklanken met Nederlandse teksten voor het eerst toen ik zeven was. Vooral de strakke productie, de achtergrond-zangkoortjes en de precieze timing van de percussie lokten mijn oren. Of in mijn taal toen: de rare klikjes, ‘tja prr prr’ en ‘awoei’.

Op de middelbare school herontdekte ik hun muziek en ging ik de teksten pas waarderen. Als student journalistiek heb ik enkele bandleden geïnterviewd over eventuele reünieplannen, maar in die tijd wilden de kopstukken daar geen uitspraken over doen. Logisch, want ik was net iets te vroeg. Ik studeerde af in juli 1999 en in november 1999 werd bekend dat de mannen weer bij elkaar kwamen.

6 lessen van een ‘prima bandje’ voor een team professionals

Sindsdien ben ik dit ‘prima bandje’ steeds meer gaan waarderen. De manier waarop zij werken, is inspirerend op vele vlakken. En tijdens de laatste show besefte ik opeens: Doe Maar is het ultieme schoolvoorbeeld van hoe ik een team professionals graag zie samenwerken. Ik zet de punten even op een rij.

Les 1. Blijf steengoed in wat je doet

Jaar in jaar uit hebben de leden van Doe Maar hun specialisme bijgehouden, verfijnd en aangescherpt. Daardoor is het nog steeds een genot om naar hen te luisteren. Ze nemen geen genoegen met ‘oké’, ze mikken op ‘geniaal’.

Menig team (in welke branche dan ook) kan hier een voorbeeld aan nemen. Vaak zie ik mensen inkakken of hun kennis en kunde voor lief nemen. Sommigen hoor ik zelfs openlijk balen dat hun werkgever een bepaalde cursus niet zal betalen en het daarbij laten. Investeer in jezelf, houd jezelf relevant, blijf gaan voor kwaliteit.

Les 2. Neem jezelf niet al te serieus

Zo serieus als je bezig moet zijn met je ambacht, zo luchtig moet je kunnen omgaan met je eigen ego. ”Dit was echt de laatste keer, nu strompelen we met onze rollators richting het graf” zei Henny Vrienten tijdens hun vorige tour in 2014. En nu staan de mannen gewoon weer te stralen op de planken van de Ziggo Dome.

Dit soort zelfspot is niet alleen ontwapenend, maar benadrukt vooral de kwalitatieve standaard: je bent zo goed als je laatste uiting. Het gaat niet om jou, het gaat om wat je kunt, wat je bewijst. Daar mogen mensen jou op afrekenen. Kwetsbaar word je pas zodra je niet meer kunt voldoen aan jouw maatstaf, bijvoorbeeld door slordigheid of luiheid. Dus: laat zien wat je kunt en laat je ego achter bij de deur.

Dit was echt de laatste keer, nu strompelen we met onze rollators richting het graf.

Les 3. Geniet van je tijd samen

‘Samenwerken’ is misschien wel het meest misbruikte woord op aarde. Zodra een bedrijf drie mensen aan een vergadertafel ziet zitten, wordt er al gauw gesproken over ‘verbinding’, ‘samen sterk’ en ‘team-spirit’. Als ik die cliché’s hoor, krijg ik ook een ontzettend ‘samen-gevoel’, namelijk het samentrekken van mijn maagspieren…

Natuurlijk is een team altijd de optelsom van de individuele karakters en kwaliteiten. Maar je moet leren genieten van het samenspel. Doe Maar laat elke keer weer zien dat zij elk groepsmoment koesteren. Ooit spraken de mannen elk jaar samen af in een vakantiehuisje om in het geheim te jammen. Sinds de reünie kunnen ze hun speelplezier weer delen met het publiek. En hoe! Het genot spat ervan af. Ze realiseren zich dat het zomaar eens ‘de laatste keer’ kan zijn.

‘Alles gaat voorbij’ is dan ook een mantra waar een team op de werkvloer wat vaker bij stil mag staan. Zeker met alle reorganisaties die het bedrijfsleven jaarlijks op zijn kop gooit, kun je maar beter het beste maken van je tijd samen. Hoe stug ook de slag: pluk de dag.

Stap 4. Durf risico te nemen

Sleur is gevaarlijk. Werken op de automatische piloot kan funest zijn voor de uitdaging, het plezier of de kwaliteit in je werk. Daarom is het verstandig om niet altijd op veilig te spelen. Daar is lef en zelfvertrouwen voor nodig, maar het levert bij succes nog meer van die twee factoren op, dus ja, het is de moeite waard. En wat heb je te verliezen? Een schouderklopje voor het proberen verdien je sowieso al.

Doe Maar koos in de Ziggo Dome voor een opvallende set liedjes: ze speelden veel obscuur en onverwacht materiaal, zoals de B-kantjes ‘Man O Man’ en ‘De eenzame padvinder’, de afscheidssingle ‘Macho’ uit 1984, de terugkeersingle ‘Watje’ uit 2000, twee songs van hun geflopte eerste LP uit 1979 en de vergetelijke albumtrack ‘Vergeet me’. Daarnaast creëerde de band verschillende momenten in het concert waarop ze vrijuit konden improviseren.

Sleur is gevaarlijk. Werken op de automatische piloot kan funest zijn voor de uitdaging, het plezier of de kwaliteit in je werk.

Dit was een regelrechte traktatie voor die-hard-fans, misschien zelfs een extra reden om toch weer te komen kijken. Maar ik denk dat 95 procent van de toeschouwers het ook prima had gevonden als Henny, Ernst, Jan en René alleen de hitjes zouden spelen zoals ze dat eerder deden. Maar nee, het team wilde boven zichzelf uitstijgen, gewoon goed was niet goed genoeg, ze wilden zich nog een keertje op glad ijs begeven. En dat ging goed! Her en der werd een zinnetje uit een couplet verhaspeld, maar de muziek stond als een huis, zelfs tijdens de snelle ska-stampers. Missie geslaagd.

Les 5. Gun elkaar de wereld

Een team wordt sterker als er onderling vertrouwen is. Vertrouwen groeit als je elkaar dingen gunt. En als er één bandje grossiert in de gun-factor, dan is het Doe Maar wel. Ze geven elkaar volop ruimte voor solo’s, jutten elkaar op tijdens het spelen en weten altijd manieren te vinden om iemand in het zonnetje te zetten.

In de Ziggo Dome zat René van Collum achter het drumstel, maar voor twee liedjes hadden ze de drummer van het eerste uur ‘opgetrommeld’: Carel Copier werd binnengehaald als een held. Hij speelde en zong vol vuur zijn liedjes ‘Nix voor jou’ en ‘Te laat’. ‘Je moet van hem houden!’, riep Henny de zaal toe.

Los/vast-bandlid en 70-plusser Joost Belinfante stapte het podium op voor een tien minuten durende versie van dat ene liedje over ‘een plant die al drie generaties in Nederland groeit en bloeit’. Nadien kreeg ‘de tuinkabouter uit de mottenballen’ een minutenlange staande ovatie, waarna Ernst hem een uitbundige knuffel gaf om hun 50-jarige vriendschap te vieren. Mooie momenten.

Les 6. Blijf jezelf

Respect voor elkaars verschillen. Dat is een onmisbaar ingrediënt voor een goed team. En het waarderen van een ander begint in feite bij: jezelf blijven. Als elk teamlid zijn eigen maniertjes laat zien, zijn eigen standpunten bevecht en zijn eigen karakter behoudt, ga je zelf vaak langzaamaan ook de eigenschappen van alle anderen waarderen.

Het waarderen van een ander begint in feite bij: jezelf blijven.

Klaar voor de show van je leven?

Doe Maar is een perfect passende puzzel. De optimale optelsom: de bravoure en het perfectionisme van Henny, de romantiek en de speelsheid van Ernst, de stoïcijnse ijver en creativiteit van Jan en de stuwende kracht van René.

Heerlijk toch, om een stel ijzersterke professionals aan het werk te zien die hun vakmanschap, interactie, durf, plezier en een gebrek aan zelfzucht laten zien. Iets voor jou? Mooi! Ga aan de slag en zorg ervoor dat jouw team voortaan klinkt als een strakke band. Voor je het weet sta je weer trillend op je benen. Klaar voor de show van je leven.