Waar blijven de baanbrekende online veilingvormen?

Column – Het woord ‘veiling’, auction, is afgeleid van het Latijnse werkwoord augeo, wat zoveel betekent als vermeerderen of verhogen. Het basis-idee is eenvoudig: een goed of een dienst wordt aangeboden voor een in het algemeen aantrekkelijk lage prijs. Vervolgens mogen deelnemers telkens een hogere prijs bieden, totdat iemand een bod heeft gedaan dat gedurende een vooraf vastgestelde periode niet wordt overtroffen.

Veilingen

Dit is de open, oplopende, eenmaal-andermaal-verkocht-veiling. Een aardige variant op deze veiling is de ‘candle’-auction, populair in engeland in de 17e en 18e eeuw: bij de kaarsen-veiling wordt het eind van het bieden bepaald door het vanzelf doven van de vlam van de kaars. Niemand weet precies wanneer dit einde zich aandient, en het leverde onvoorspelbare biedingen op.

In een andere veilvorm, de Dutch auction, begint de veilingmeester met een hoge vraagprijs. Deze wordt vervolgens om de zoveel seconden automatisch verlaagd totdat iemand in de zaal (of op afstand) ‘mijn’ roept: dat is de koper.

Mechanismes

Daarnaast kennen we gesloten veilingen, in de huidige huizenmarkt wordt dat weer populair. Als er veel vraag is naar een huis, leveren de geïnteresseerden een envelop in bij de makelaar (first price, sealed bid), de kans dat de hoogste bieder het huis mag kopen is groot. Een ander opmerkelijk model is de Vickrey-veiling. Dit is ook een gesloten veiling, waarbij de hoogste bieder de één na hoogste prijs (dus van een andere bieder) betaalt. Dit mechanisme kan bieders in de verleiding brengen om extreme prijzen te deponeren. Het werd gebruikt bij het veilen van bijvoorbeeld UMTS-vergunningen door overheden. Een variant van deze Vickrey-veiling wordt door Google en Yahoo toegepast bij de verkoop van AdWords. En eBay gebruikt het bij haar ‘proxyveiling’.

Het wemelt van de veilingen op het internet.

Grote speler is het Nederlandse Catawiki: volgens het eigen filmpje het snelst groeiende online veilinghuis van Europa. Catawiki werkt volgens het traditioneel Engelse model. De hoogste bieder wint.

‘Penny auction’

Een typische internetvorm is de bidding-fee-auction, ook wel penny auction of entertainment auction genoemd. De deelnemers aan deze veiling betalen bijvoorbeeld een dollar voor iedere keer dat ze bieden, en na elk bod gaat de vraagprijs met een paar cent omhoog en wordt de keukenwekker weer op een vijf of tien seconden gezet. De veiling houdt op als de korte keukenwekker afgaat. De laatste bieder mag het aangebodene veilingstuk kopen tegen de prijs van dat moment. En zo kan het voorkomen dat je een Apple MacBook koopt voor minder dan honderd dollar. Maar, omdat alle ‘verliezers’ gezamenlijk veel hebben geboden, is de opbrengst voor de verkoper dikwijls aanzienlijk hoger dan de waarde van het object. Soms betalen de verliezers zelfs meer dan de ene winnaar.

Veilingen & internet: deze twee begrippen passen bij uitstek bij elkaar.

Maar – nu komt de truc – de verliezers wordt aangeboden om ook een MacBook te kopen en ze mogen dan het geld dat ze kwijt zijn geraakt aan het bieden in mindering brengen op de verkoopprijs. Waarmee ze hun verlies ‘goedmaken’. Kijk op Madbid of Dealrush als je het wilt bekijken.

Innovatieveilingen

Er is ruimte voor innovatieveilingen, is mijn stelling. Veilingen & internet: deze twee begrippen passen bij uitstek bij elkaar. Het hierboven geschetste model van de penny auction is een vindingrijk voorbeeld. Maar er is nog veel meer te bedenken, dat kan niet anders. Het internet is een trillion nodes netwerk. Een veiling is een manier om een prijs te bepalen in een markt, en een markt bestaat bij de gratie van het aantal diverse mensen dat toegang heeft. En niet alleen mensen, ook de door mensen geprogrammeerde robots mogen meedoen.

Open en gesloten modellen zijn mogelijk

Maak een inventarisatie van alle kenmerken die mogelijk zijn in de combinatie internet & veiling. Vraag en aanbod weten elkaar te vinden. Open en gesloten modellen zijn mogelijk. Er zijn geen grenzen, er is weliswaar een eenheid van tijd en handeling, maar de plaats doet er niet toe. Het is mogelijk reputaties op te bouwen, zowel van vragers als van aanbieders. Er kan gewerkt worden met gok-elementen (candle-auction). Betalingen kunnen gedaan worden, ook in kleine eenheden (bitcoins, veillmunten, ‘credits’) tegen lage kosten.

Je zou zelfs kunnen bedenken dat markten als Airbnb en Uber ook gebruik gaan maken van een veiling-mechanisme.

Laten we een spraakmakende en baanbrekende vorm bedenken

En, nog wat. Op een veiling kunnen zowel goederen als diensten worden aangeboden. Zou er niet een model denkbaar zijn waarin iemand zijn tijd aanbiedt. Een programmeur, een scrum-master, verpleegkundige, loodgieter, herfstbladerenverwijderaar of een super ervaren UX-er.
Waarom dient een chauffeur zich pas aan als er een vraag is? Iemand met een auto en een avond vrije tijd zou zichzelf ook kunnen veilen. Dat zou een vrager kunnen verleiden om een rit te maken.
En niet alleen individuen. Ook een ervaren scrum-team zou zich kunnen veilen. Een Nederlands schaatsteam, in het jaar voor de winterspelen. Dat moet toch een interessant voorstel kunnen zijn.

Kortom, mij lijkt dat er een uitdaging is om een veilvorm te bedenken en programmeren die spraakmakend en baanbrekend is. We hebben nog lang niet alles gezien.