Torrents & Popcorn Time: wat mag wel en wat mag niet?

Column – De juridische loopgravenoorlog rondom ‘illegale films’ en andere mediabestanden blijft maar voortduren. Zo zijn er nu mediaspelers die het mogelijk maken om ‘illegale films’ van internet naar je televisie te streamen (de zogeheten KODI-mediaspelers met Genesis add-on). Doen aanbieders van dergelijke mediaspelers iets fout? Vers van de pers: een rechter die weigert een verkoper van die mediaspelers te veroordelen zolang niet vast staat dat de streamende eindgebruiker iets fout doet. Want maken kopers van laatstgenoemd kastje wel inbreuk op het auteursrecht? Bij streamen heb je immers nooit een volledige kopie in handen.

De vraag is, of kopers van zo’n mediaspeler inbreuk maken op het auteursrecht. Als gebruiker ben je namelijk aan het streamen en bij streamen heb je immers nooit een volledige kopie in handen.

En er is nog meer aan het bewegen op het gebied van ‘illegale films’. Moeten eindgebruikers van BitTorrent en Popcorn Time wel of niet vrezen voor BREIN? En hoe zit het met degenen die torrents uploaden?

Welke schade veroorzaakt de eindgebruiker?

Om terug te komen op de vraag over de mediaspelers: als blijkt dat de kopers van zo’n mediaspeler iets fout doen, is de volgende stap de vraag wat dan de schade is die een eindgebruiker veroorzaakt. Het auteursrecht gaat immers uit van schade (hoeveel heeft jouw handelen de filmmaatschappij gekost) en niet van straf (een schepje er bovenop om het je te laten voelen).

In tegenstelling tot BitTorrent, is bij streamen de eindgebruiker niet aan het uploaden. De schade van die ene kijkende eindgebruiker, kan mijns inziens dan ook niet meer zijn dan de prijs van een bioscoopkaartje per film.

Veroordeeld zonder de rechter gesproken te hebben

De rechtbank in Breda kreeg onlangs te maken met een zogeheten ‘ex-parte’-verzoek van BREIN. Stichting BREIN bestrijdt intellectuele eigendomsinbreuk namens auteurs, uitvoerende kunstenaars, uitgevers, producenten en distributeurs van muziek, film, boeken, games en interactieve software. Een ex-parte is een kort geding zonder dat je er iets vanaf weet, omdat de zaak te dringend is om jou eerst op te roepen, en er anders enorme schade zou ontstaan.

In zo’n ex-parte-verzoek staat uitgebreid wat de ander allemaal fout zou hebben gedaan, en waarom er geen tijd is om de ander op te roepen. Meestal krijg je als maatregel dan een verbod opgelegd met daaraan gekoppeld een dwangsom (een boete als je het verbod overtreedt).

De maatregel laten opheffen

De in die procedure aan jou opgelegde maatregel kun je daarna overigens wel weer laten opheffen door diezelfde rechter als je kunt laten zien dat de wederpartij zich op drijfzand baseert. In de tussentijd geldt echter dat de bedragen die je moet betalen, als je toch het verbod overtreedt verschuldigd blijft, ook als je later gelijk krijgt. Oftewel: je moet doen wat de rechter zegt, totdat je gelijk hebt gekregen.

Is uploaden van torrents een inbreuk op het auteursrecht?

In dit geval bestond het verzoek uit een uiteenzetting van 23 bladzijden over onder andere de werking van BitTorrent, en het uploaden van torrentbestanden naar KickAssTorrents. De rechter besliste dat de uploader moest stoppen met de inbreuk ‘zoals die in het verzoekschrift is omschreven’. Als de uploader het verbod zou negeren, zou hem dat €2000 per dag kosten.

In dit geval was er niet alleen sprake van upload van torrents, maar ook van de aan die torrents gekoppelde bestanden, bijvoorbeeld films, muziek of e-books. Ik kan mij voorstellen dat dit anders was gelopen als het was gebleven bij alleen de upload van torrents. Of het uploaden van mediabestanden auteursrechtinbreuk is, wordt niet meer betwijfeld, voor het uploaden van torrents ligt dat anders.

Hoge Raad twijfelt

Immers, een week na de Bredase ex-parte-beslissing gaf de Hoge Raad in een andere zaak (Ziggo-XS4All/BREIN) aan dat hij daar niet uit kwam. De Hoge Raad verzocht dus het Europese Hof om uitleg van de van oorsprong Europese regels. In de Ziggo-zaak ging het over de blokkade van the Pirate Bay. Er kwam aan de orde of the Pirate Bay eigenlijk wel aan het ‘openbaar maken’ was, en dus het auteursrecht schond. Immers, als er geen schending van het auteursrecht is, is er dan nog ruimte voor een blokkade?

Er zijn goede gronden om het uploaden van torrents naar een website of het hebben van een website met daarop torrents niet te zien als openbaarmaking. Immers, een torrentbestand bevat slechts informatie over waar de film ergens te downloaden is, en niet de film zelf.

Had de Bredase rechter iets anders kunnen beslissen?

De Bredase rechter had net als de Hoge Raad dat deed, uitlegvragen kunnen stellen aan een hogere rechter, maar deed dat niet. Daartoe is een rechter ook niet verplicht, tenzij het een zaak betreft waarbij je niet in hoger beroep kan (ja die bestaan: zaken onder €1750). De Bredase rechter had er echter voor kunnen kiezen een dwangsom te zetten op het uploaden van mediabestanden, maar niet op het uploaden van torrents.

Leg je niet zomaar neer bij een ex-parte-beslissing

Moraal van dit verhaal: ik ga er van uit dat jij, beste lezer, braaf bent. Mocht dat niet zo zijn en word je met een ex-parte om de oren geslagen, weet dan dat het zin kan hebben om je daar niet zomaar bij neer te leggen. Je bent immers niet opgeroepen, dus de rechter heeft uw argumenten niet gehoord. Dat geldt in alle ex-parte-gevallen en niet alleen bij online auteursrechtinbreuk.

Een belangrijk deel van de ex-parte-beslissingen gaat onderuit als je een procedure start tegen die ex-parte-beslissing: de rechter hoort dan ineens wel uw argumenten. In bijzondere gevallen als deze, waarbij de Hoge Raad het al niet weet, is twijfel bij andere rechters natuurlijk al helemáál op zijn plaats.

Afbeeldingen met dank aan Fotolia