Filter
ChatGPT Risicocommunicatie: tijd om risico’s te nemen!
Websites van overheden staan er vol mee: belangrijke informatie voor burgers om inzicht te krijgen in hun risico’s of wat ze zelf kunnen doen aan risicoreductie. Het probleem is dat steeds minder mensen die content bekijken. Informatie passief aanbieden is allang niet meer voldoende. Tijd om risico’s te nemen bij risicocommunicatie!
De maatschappij verandert als gevolg van social media en internet in rap tempo. Dit heeft gevolgen voor de manier hoe overheden moeten of kunnen communiceren. Op sommige vakgebieden binnen de communicatie heeft de overheid de afgelopen jaren een flinke stap gezet. Bijvoorbeeld op gebied van crisiscommunicatie, monitoring, webcare en content. Op het gebied van risicocommunicatie lijkt de overheid echter achter te blijven. Tijd om ook in risicocommunicatie een stap te zetten. Tijd om risico’s te nemen!
Risicocommunicatie anno 2015
Risicocommunicatie is de communicatie gericht op de risico’s waaraan mensen blootstaan. Het doel ervan is het voorkomen van risico’s, of minimaal de effecten van de risico’s zo klein mogelijk te laten zijn. Risicocommunicatie bestaat van oudsher uit grote voorlichtingscampagnes, zoals ‘Denk Vooruit’ van een jaar of tien geleden. Ach, en Freek de Jonge heeft ons al eens haarfijn uitgelegd hoe slecht onze risicocommunicatie is. Anno 2015 is het volgens ons echt tijd voor verandering!
Om aan te geven waar de veranderingen mogelijk zijn benutten we een andere definitie van risico. Risico wordt vaak uitgelegd als ‘kans maal effect’. Een enkeling gebruikt de definitie waarin de termen gevaar, kwetsbaarheid en capaciteit zijn opgenomen. Deze termen zijn voor ons waar het om draait in risicocommunicatie. Hieronder werken we ze uit met diverse voorbeelden.
1. Ervaar het gevaar!
Voor ouders is de video waarin kinderen worden geconfronteerd met de mogelijke gevolgen van hun socialmediagedrag heftig. Wat kan er gebeuren als je met wildvreemden bevriend wordt op social media. Wie zit er achter het account? Wat willen ze van je? De ouders gaan in de video heel ver, maar de boodschap kan niet helderder: ‘Spreek niet zomaar met wildvreemden af!’
Blus nooit een brandende pan met water
Een zelfde soort video is te vinden op Facebook van Brandweer Loppersum. De boodschap is wederom klip-en-klaar: “Blus nooit, maar dan ook nooit een brandende pan met water”. De video laat zien wát er dan kan gebeuren.
Snelheidsduivels confronteren
Maar hoe ver gaan we in het ervaren van het gevaar? Om snelheidsduivels te confronteren met hun eigen rijgedrag hebben ze in België eens een zeer stevige campagne uitgevoerd. De automobilisten waren aanwezig op hun eigen begrafenis. Ook provider AT&T kiest voor een stevige campagne om gebruik van social media in het verkeer te voorkomen.
Dit is toch wat anders dan de Nederlandse campagne tegen social media in het verkeer. We zien in deze Nederlandse campagne niet wat het gevaar is van social media in het verkeer. Natuurlijk weten we dat vaak wel, maar door het gevaar te ervaren wordt het gebruik van je mobiele telefoon in de auto toch anders. Maar hoe lang werkt het schokeffect waarmee België haar inwoners de risico’s van te hard rijden heeft laten ervaren? Volgens de Belgen is dat nu wel weer uitgewerkt. Volgens ons is het wel tijd om dit in Nederland te proberen. Bijvoorbeeld met deze buitenlandse campagne, waarin je ervaart wat onveilige seks kan betekenen. Met hoeveel mensen heb je nu werkelijk seks, ook al denk je dat je met één iemand vrijt?
2. Haak in tijdens kwetsbare momenten
Een andere oplossing om risicocommunicatie succesvoller te laten zijn is het gebruik maken van inhakers. Oftewel, gebruik maken van actualiteit om je boodschap over te brengen. Weinig Nederlandse overheden maken gebruik van inhakers. Kunnen ze het niet? Durven ze het niet? Of mogen ze het niet? Wie het weet mag het zeggen. Inhakers kunnen volgens ons wél zorgen voor de broodnodige aandacht, met name op kwetsbare momenten, zo is onze ervaring.
Neem als voorbeeld de slogan: ‘Zakkenrollers houden van pikken’. Met die slogan waarschuwde de Amsterdamse politie bezoekers van de Gaypride voor zakkenrollers. De social media zorgde voor veel aandacht en – toevallig of niet – minder aangiftes van zakkenrollen dan het jaar ervoor! Dit soort inhakers vergt wel moed. Soms moet je het randje opzoeken. Of je eroverheen gaat, dat bepaalt meestal de buitenwereld. Maar ja, waar ligt de grens dan om risico’s te nemen? Dat is vooraf lastig te bepalen, maar met een goede dosis GBV (gezond-boerenverstand) kom je een heel eind. Wij denken niet dat bijvoorbeeld de NS de gevolgen voor zwartrijders met deze grappig bedoelde foto zelf zou hebben verzonnen.
3. Capaciteit: wat kan jezelf doen?
Als brandweer is het niet handig om te beginnen over rookmelders nadat iemand tragisch om het leven is gekomen bij een brand. Beter is het om te melden wanneer iemand is gered dankzij een rookmelder. De boodschap die daarin zit is veel positiever: wat je zélf kunt doen om de soms dodelijke gevolgen van een (beginnende) brand te voorkomen. Bijvoorbeeld een duidelijke video over rookmelders, waar en hoe moet ik ze ophangen? Wat ook prettig is, is een tip van een ex-dief om een risico uit te sluiten, bijvoorbeeld om fietsendiefstal te voorkomen.
Tot slot: sociale media bieden kansen
En weet je, vaak zal het een mix zijn van de bovenste drie onderwerpen: het gevaar ervaren op kwetsbare momenten, waarbij je ook direct een handelingsperspectief krijgt. Laat dus zien hoe eenvoudig een woninginbraak is, om daar vervolgens tips over te krijgen.
Diverse van de door ons aangehaalde acties laten zien welke effecten social media kunnen hebben in de risicocommunicatie. Met de juiste hashtag bereik je precies de doelgroep die je wilt bereiken en met het juiste filmpje op het juiste moment kom je bij de juiste mensen binnen. Social media bieden door snelheid, interactie en deelmogelijkheden kansen voor risicocommunicatie. Wij zien kansen om risicocommunicatie een nieuwe impuls te geven. We vragen jullie om via de hashtag #risicocom op Twitter nieuwe campagnes te verzinnen voor de brandweer, politie, GGD en gemeente! En misschien wordt jouw slogan wel breder opgepakt?
Over de auteurs
