Boete & aanklacht van Getty of Masterfile? Zo kun je het oplossen

Column – “Ja, we gaan plaatjes scoren, plaatjes scoren is fijn….” (neurie zelf een bijbehorend deuntje). Tot Getty Images of Masterfile op je nek springt. En ik je met de boze brief in je hand op m’n gratis spreekuur tref. Hopelijk krijg je er nooit mee te maken als opdrachtgever van een webdesigner, die iets te enthousiast is geweest met Google Images zonder zich te bekreunen over de vraag of de foto’s ‘rechtenvrij’ zijn. En als je webdesigner bent, heb je ook een probleem; de schade kan uiteindelijk naar jou worden doorgeschoven door je opdrachtgever.

Na de eerste schrik door de brief met daarin torenhoge bedragen rijst de vraag: en wat nu? Braaf dit bedrag betalen of protesteren en hopen dat er niet gedagvaard wordt? Getty heeft zover ik kon nagaan tot nu toe alleen tegen TROS opgetreden, al moet ik daarbij opmerken dat niet alle uitspraken worden gepubliceerd.

FLS vs Masterfile

Masterfile daarentegen timmert harder aan de weg. Dat het de moeite loont om te protesteren – mits je weet wat je doet – blijkt uit een uitspraak van hof Den Haag. FLS had een afbeelding ‘geleend’ zonder de maker (Davies) of Davies’ licentienemer (Masterfile) daarvoor te betalen. FLS heeft die afbeelding op zijn website gezet. Davies had zijn auteursrecht behouden. Uit de overeenkomst tussen Masterfile en de maker bleek dat Masterfile licentienemer was met de zelfstandige bevoegdheid om schade te vorderen, ook namens de maker/auteursrechthebbende. Dat laatste had evengoed niet in de overeenkomst kunnen staan, zodat in dat geval Masterfile alleen haar eigen schade had kunnen vragen.

Tip 1: vraag de overeenkomst op

Als je een boze brief van Getty, Masterfile of een soortgelijke organisatie krijgt: vraag altijd de overeenkomst op en meld dat je zonder overeenkomst geen oordeel kunt geven of je inderdaad aan de eiser – Getty, Masterfile enzovoort – in plaats van aan de fotograaf iets verschuldigd bent.

Hoogte licentievergoeding

Vaak worden voor simpele foto’s die Tante Mien van drie hoog achter kan maken bedragen van vele honderden euro’s aan licentievergoeding gevraagd. Sommige rechters hanteren dat dan maar als uitgangspunt: ‘hoogte licentievergoeding = hoogte schadevergoeding’ (hierna: ‘HL= HS’, om je leesmoeheid te besparen). Daar zet hof Den Haag een streep door: HL=HS is geen automatisme. Dat blijkt al uit de Europese regels die ruimte laten voor het meewegen van alle passende aspecten. Dit is ook logisch: als er drie nullen achter staan, moet dat dan ook maar klakkeloos betaald worden? In het geval van FLS versus Masterfile gingen beide partijen desondanks toch uit van HL= HS, dus het hof gaat daar in mee.

Tip 2: Bestrijd HL = HS

Bestrijd altijd als eerste dat ‘HL = HS’! In beginsel dan, want hier pakte de keuze om dat niet te doen wonderwel goed uit; en dan zijn we dus weer terug bij mijn eerdere opmerking ‘mits je weet wat je doet’.

Geen opslag

Nu het hof uitging van HL= HS was 100 procent opslag wegens ‘verschuldigde vergoeding ongeautoriseerd gebruik’ per definitie onterecht: alleen de hoogte van de licentievergoeding telt dan immers.

Tip 3: geen opslag wegens inbreuk

Geef op grond van deze uitspraak aan dat, als de rechter al HL = HS aan zou nemen, dat dit dan ook ‘opslag wegens inbreuk’ inhoudt.

De mastertruc tegen Masterfile

En dan nu de mastertruc als verdediging tegen Masterfile: Masterfile komt met haar eigen calculator op 1100 euro. De inbreukmaker stelt dat onjuiste variabelen in die calculator zijn ingevoerd (grootte/DPI/periode) en komt met dezelfde calculator op 7 euro uit. Masterfile heeft deze lage berekening onvoldoende aangevochten, dus zegt het hof: uitgaan van 7 euro/jaar x 5 jaar = 35 euro vergoeding. En gefeliciteerd!

Tip 4: pak de eigen calculator

Pak subsidiair altijd de ‘eigen calculator van de bozebrievenzender’ (in dit geval Masterfile) en voer daar zo laag mogelijke (verdedigbare) variabelen in!

Overmatig gegraai

En met die 35 euro moest Masterfile het echt doen: de ander had immers grotendeels gelijk gekregen. Masterfile mocht dus haar eigen advocaatkosten betalen.

Dit is overigens geen pleidooi voor het benadelen van eerlijk hun brood verdienende fotografen. Het is wel een waarschuwing dat overmatig gegraai in een verdienmodel – dat gebaseerd lijkt te zijn op procederen in plaats van licenties verstrekken – kan worden bestraft.

Afbeeldingen met dank aan Fotolia.