Viral verjaardagsraadsel: omdat iemand niets zegt, weet een ander meer

Column – Drie logici zitten aan een bar. Het barmeisje vraagt: ‘Wil iedereen bier?’ De eerste logicus antwoordt: ‘Dat weet ik niet.’ De tweede antwoordt: ‘Dat weet ik niet.’ Dan zegt de derde: ‘Ja.’ Hoe de laatste weet dat iedereen bier wil? De uitleg is eenvoudig.

De eerste logicus wil bier, anders had hij wel ‘Nee’ geantwoord. Immers, als hij nee zegt, wil niet ‘iedereen’ bier. Hetzelfde geldt voor de tweede. Hierdoor weet de derde – hij wil ook bier – dat iedereen bier wil, en kan hij eerlijk ‘Ja’ antwoorden.

Het kenmerk van deze oplossing is dat in de reacties van de eerste twee barbezoekers informatie zit verscholen, ook al lijkt ‘Ik weet het niet’ een antwoord waarvan je weinig rijker wordt.

Het raadsel van Cheryl’s verjaardag

Op het internet zwierf de afgelopen weken het vraagstuk van ‘Cheryl’s verjaardag’ rond. In Nederland besteedde De Wereld Draait Door er vorige week aandacht aan. Het raadsel in het kort:

Cheryl heeft twee nieuwe vrienden, Albert en Bernard. Ze zijn benieuwd naar haar verjaardag. ‘Dat zeg ik jullie niet zomaar’, zegt Cheryl, maar ik zal jullie een hint geven’. Ze schrijft tien data op: 15, 16 en 19 mei, 17 en 18 juni, 14 en 16 juli en 14, 15 en 17 augustus. Vervolgens fluistert ze in Albert’s oor alleen de goede maand, en in Bernard’s oor alleen de goede dag. Dan zegt Albert: ‘Ik weet het niet, maar ik weet dat Bernard het ook niet weet.’ Vervolgens reageert Bernard: ‘Eerst wist ik het ook niet, maar nu weet ik het wel’. En dan zegt Albert meteen: ‘Dan weet ik het nu ook’.

Maak je geen zorgen als je dit raadsel niet kunt doorgronden, zowel op de website van The New York Times als The Guardian kun je de uitleg van het raadsel in alle rust lezen.

Er zijn twee redenen om het over Cheryl’s verjaardag te hebben

Allereerst laat het de enorme virale wereldkracht van het internet zien. Binnen een week deed de hele wereld mee. Het begon met een kort berichtje op Facebook, van Kenneth Kong uit Singapore. Het werd besproken op de sites van The New York Times, Washington Post, CNN besteedde er aandacht aan, BBC, Huffington Post, het Financieele Dagblad en nu dus ook Frankwatching.

Maar het tweede opmerkelijke kenmerk van het raadsel is het gegeven dat de sleutel van de oplossing is verborgen in de omstandigheid dat het antwoord niet meteen komt. Stilte is de informatie, dat is de kern. Doordat iemand niets zegt, weet een ander meer. Dat was precies de reden dat Whatsapp zoveel commentaar kreeg toen de beruchte twee blauwe vinkjes, the blue ticks, werden ingevoerd. Deze vinkjes gaven aan dat het bericht niet alleen ontvangen, maar ook geopend was door de ontvanger. Stilte van de ontvanger zet de zender aan het denken.

We trekken steeds meer conclusies uit het niets

De rage rond Cheryl’s verjaardag maakt iets duidelijk. We zijn steeds beter in staat om elkaar binnen seconden, minuten te bereiken. Des te vaker zal het voorkomen dat we elkaar juist nìet iets laten weten, waar we dat wel hadden kunnen doen. Met als gevolg dat we steeds meer conclusies trekken uit het niets. Goede en foute. En aangezien we niet allemaal logici zijn, is de voedingsbodem voor misverstanden alleen maar groter geworden. Let daar maar eens op.

En, iedereen bier?

Deze column werd eveneens gepubliceerd in Het Financieele Dagblad.

Foto intro met dank aan Fotolia.