Inspirerende design principles? Zo maak je ze!

Goed geformuleerde design principles geven richting aan het ontwerpproces, inspireren je team en ondersteunen bij het maken van keuzes. Gezamenlijk opgestelde design principles helpen om, aan het begin van een project, de uitgangspunten en het uiteindelijke doel van je project te bepalen. Hoe begin je met het definiëren en opstellen ervan, hoe zorg je ervoor dat ze binnen je project en het team gaan leven en hoe maak je ze zichtbaar in het uiteindelijke product? In dit artikel: 4 vragen en veel meer antwoorden over de manier waarop je zulke principes kan bepalen.

1. Waarom zou je design principles gebruiken?

Het is eigenlijk altijd een goed idee – ongeacht de omvang van je project – om je project te beginnen met het bepalen van de design principles. Door het gezamenlijk opstellen van design principles, zorg je ervoor dat het hele team de uitgangspunten en richtingen van een project draagt. Daarnaast is het een krachtig instrument om designkeuzes op te baseren en kan je het uiteindelijke ontwerp er goed aan toetsen.

Richting aan ontwerpkeuzes

Design principles geven richting aan het ontwerp, inspireren en zorgen ervoor dat het team met een eenduidige visie aan het project werkt. Zeker bij grote projecten, waar meerdere teams aan werken of meerdere producten uit voortkomen, helpen design principles om het concept te bewaken.

Verschil met kernwaarden

Mensen verwarren merk- en kernwaarden vaak met design principles. Hoewel goede kernwaarden als basis dienen voor design principles, is er een aantal fundamentele verschillen. Design principles:

• vertalen de kernwaarden naar ervaringen met een product;
• worden vaak geformuleerd vanuit de gebruiker, kernwaarden vanuit het bedrijf; en
• zijn vaak wat concreter en specifieker dan merk- en kernwaarden.

2. Wat zijn design principles?

Design principles zijn korte, krachtige statements waarin je de essentie van de ervaring beschrijft, die een gebruiker met je product of dienst heeft. Ze geven richting aan het ontwerpproces en bieden houvast bij het nemen van beslissingen.

De basis: gebruikersbehoeften & bedrijfsambitie

Design principles zijn gebaseerd op gebruikersbehoeften én op de ambitie of bedrijfsstrategie. Een set principles bestaat meestal uit vijf tot zeven zinnen, die de ontwerpprincipes van het project beschrijven. Het kunnen praktische richtlijnen zijn, bijvoorbeeld vanuit esthetische en ergonomische principes of juist filosofische, bijna poëtische zinnen bedoeld om inspiratie te bieden.

Kenmerken van goede design principles

Hoewel de uiteindelijke uitvoering best verschillend kan zijn, delen de meeste (en beste) design principles een aantal zaken:

1. Ze zijn onderscheidend en uniek; ze bepalen (mede) de identiteit van je product.
2. Ze zijn inspirerend; ze helpen je met het genereren van ideeën.
3. Ze balanceren tussen ‘vaag’ en ‘concreet’.
4. Ze geven richting, maar bieden ook ruimte voor verschillende opties en oplossingen.
5. Ze zijn kort, maar krachtig.

Design principles zijn op hun sterkst als ze vanuit het perspectief van de gebruiker zijn bedacht en geschreven; wat is hun ervaring als ze jouw product of dienst gebruiken?

Een paar mooie voorbeelden vind je op:

• Design Principles gov.uk
• Android Design Principles
• Microsoft Design Principles

3. Hoe bepaal je design principles?

Gebruikersbehoeften en de behoeften vanuit de organisatie vormen de basis voor design principes. Het is dan ook logisch deze als startpunt te nemen bij het opstellen ervan.

Human –  business – shape

Op kantoor werken we vanuit de ‘Human – Business – Shape’ gedachte: ieder project en concept bekijken we vanuit deze drie invalshoeken. ‘Human’ benadert het project vanuit het perspectief van de gebruiker, ‘Business’ bekijkt het vanuit de organisatie en ‘Shape’ neemt de verschijningsvorm en techniek als uitgangspunt. Deze benadering sluit naadloos aan op de manier waarop je design principles het beste kunt opstellen. Bekijk het project vanuit deze drie invalshoeken en kom zo tot uitgangspunten.

 

Vragen en oefeningen voor het formuleren van design principles

Met deze drie invalshoeken kan je krachtige design principles definiëren en visualiseren.

Vanuit het ‘Business’-perspectief

Wat is het doel van de website, app of product? Wat wil het bedrijf er uiteindelijk mee bereiken? Dit zijn belangrijke vragen voor het bepalen van de design principles.

De volgende vragen en oefeningen kunnen je hierbij helpen:

• De ‘elevator pitch’: probeer in één zin te omschrijven wat het doel van het project of product is.
• Wat verwachten stakeholders van het project?
• Omschrijf de doelen (KPI’s) van het project.
• Wat zijn de kern- en merkwaarden van het bedrijf of product?

Kernwaarden zijn een goede basis voor design principles, omdat ze omschrijven waar het bedrijf voor staat. Wie willen ze zijn? Waar staan ze voor? Wat willen ze uitstralen?

De volgende stap is om te bedenken hoe je dit concreet in het project kan invullen. Als één van de kernwaarden ‘transparantie’ is, wat betekent dat bijvoorbeeld voor de manier waarop we de ‘about us’-sectie inrichten of prijzen op een travelsite tonen? Hoe spreek je een gebruiker ‘transparant’ aan?

Vanuit het ‘Human’-perspectief

Design principles zijn het krachtigst als ze vanuit het oogpunt van de gebruiker zijn opgesteld. Het ‘Human’-perspectief is dus heel belangrijk en het loont om goed onderzoek te doen naar de doelgroep en (toekomstige) gebruikers. Deze informatie kan als basis dienen voor goed doordachte user journeys.

De volgende vragen en oefeningen kunnen je daarbij helpen:

• Kruip in de huid van de gebruiker, hoe ziet hij het product en het bedrijf? Hint: jij bent niet zo belangrijk voor de gebruiker als hij voor jou.
• Wat is de ‘job to be done’ van de gebruiker? De taak waar hij het product voor gebruikt?
• Wat zijn de emoties tijdens de ‘journey’; is de gebruiker bijvoorbeeld onzeker, nieuwsgierig of juist verveeld?
• Gebruik de kernwaarden als basis om een aantal ‘ervaringen’ van de gebruiker met je product te beschrijven.

Probeer op basis van deze vragen en oefeningen een aantal statements vanuit de gebruiker te formuleren. Probeer hierbij niet te concreet te worden (“Ik wil dit formulier snel invullen.”), blijf ook niet te vaag (“De site moet gebruiksvriendelijk zijn.”), maar probeer een balans te vinden die toepasbaar is op ieder niveau binnen de site (“Maak het mij zo gemakkelijk mogelijk.”). Een goed Design Principle werkt zowel op micro- als op macroniveau.

Vanuit het ‘Shape’-perspectief

Wat betekenen design principles nu concreet voor de vormgeving of development van een website of app? Kunnen bepaalde technieken design principles beïnvloeden of er zelfs als basis voor dienen? Het bekijken van design principles vanuit het ‘Shape’-perspectief kan heel verhelderend werken en nieuwe ideeën brengen. Het maakt het wat concreter.

De volgende vragen en oefeningen kunnen je daarbij helpen:

• Maak een moodboard op basis van de statements en kernwoorden. Hoe visualiseer je ‘transparantie’, hoe laat je iets ‘gemakkelijk’ voelen of: hoe toon je ‘lef’ in een interface?
• Wat betekenen bepaalde design principles voor development?
• Zijn er technieken of devices die nieuwe inzichten of oplossingen bieden?

4. Hoe vertel je je design principles?

Minstens net zo belangrijk als het hebben van goede design principles, is het vertellen en overdragen ervan. Uiteindelijk moeten design principles gaan leven binnen een projectteam, organisatie en misschien zelfs daarbuiten.

Om te kunnen bepalen wat de beste methode is om design principles over te brengen, kan je drie criteria hanteren:

1. Als het voor één klein project is, kan het vrij informeel. Denk aan een A3-tje in de projectkamer.
2. Werken er meerdere teams aan een product of is het een groot project met meerdere producten? Dan is het goed om het wat meer te formaliseren. Denk dan aan een stijlgids, posters of een website.
3. Zijn design principles bedoeld om vanuit een organisatie één gezicht naar buiten te tonen, dan kun je denken aan een meer grootse aanpak met meer impact.

Meestal zijn design principles voor intern gebruik of voor leveranciers, maar zelden zijn ze bedoeld voor externe communicatie. Apple brak vorig jaar met deze trend, door op de WWDC een animatie te tonen waarin het de designfilosofie op een hele mooie manier vertelde.

Of dit nou design principles ‘volgens het boekje’ zijn, daar valt over te discussiëren, maar misschien is die vraag niet zo interessant. Uiteindelijk zijn design principles nooit een doel op zich, maar je stelt ze op om een zo goed en mooi mogelijk eindproduct te maken.

De beste design principles inspireren, zorgen ervoor dat je product of dienst naar een hoger plan wordt getrokken en dat je net dat stapje verder gaat.

Foto intro met dank aan Fotolia.